Breudwd Rhyddiaith Gymraeg 1300-1425
English

Rhydychen, Llsgr. Coleg yr Iesu 111 (Llyfr Coch Hergest) – tudalen 47r

Brut y Brenhinoedd

47r

186

Ac ỽrth hynny megys yd|oed losgedic
ef o|e serch y tressaỽd ef vynheu
a duỽ a|dygaf ynneu yn|dyst. a|m he+
neit y mae o|m|hanuod y kytyaỽd ef a
minheu. ac ỽrth hynny vyg|karedic. i.
ffo ditheu ymeith rac dyuot o·honaỽ ef
yn herwyd y gynefaỽt y gytyaỽ a mi
a|th ordiwes titheu yma ac o|druanaf
ageu dy lad. ac yna herwyd dynaỽl an+
nyan truanhau a|oruc bedwyr ỽrth y
wrach ac adaỽ e·brỽyd ganhorthỽy idi
ac yn|y ỻe ymchoelut ar arthur a|oruc
a menegi idaỽ yr hynn ry welsei. ac
ỽrth hynny kỽynaỽ a|oruc arthur ag+
eu y vorỽyn. a gorchymyn udun
y adu ef e hun y ymlad a|r kaỽr.
Ac o|r gỽelynt aghenn arnaỽ dyuot
yn ỽraỽl y ganhorthỽyaỽ. ac odyna
gorchymyn y meirych o|e gỽeisson.
a mynet a|oruc arthur o|r blaen parth
a|r mynyd. ac yno yd|oed yr an·tyghet+
vennaỽl aghynvil hỽnnỽ a moch co+
et gantaỽ. a ran o·nadunt a lyngkassei
a ran araỻ ar|uereu yn eu|pobi ỽrth
y tan. ac yn y ỻe pan welas y gỽyr yn
deissyfyt yn|y gyrchu. bryssyaỽ a|oruc
ynteu y gymryt y ffon. Ẏr honn o·nyt
o|vreid ny|s drychavei deu uilỽr y ỽrth
y ỻaỽr. ac yna noethi cledyf a|ỽna+
eth arthur ac ystynu y taryan. a me+
gys y gaỻỽys gyntaf y|gyrchu a|e
geissaỽ kyn kael y ffonn. ac nyt oed
lesc ynteu kanys neur gathoed y fonn.
a th·araỽ arthur o|e hoỻ ynni ar y
taryan a|oruc. hyt pan glyỽit sein y
dyrnaỽt ym|pedryuan yr aỽyr a|r hoỻ
traetheu yn ỻaỽn o son. a|chlusteu ar+
thur gỽedy yr bylu a|bydaru gan
dỽrd y dyrnaỽt. ac ỽrth hynny ennyn+
nu a|oruc arthur o wychraf Jrỻoned
ac ymdrychafel. ac yn|y tal rodi dyrna+
ỽt y|r kaỽr. a|chyn·ny bei agheuaỽl. e+
issoes y gỽaet yn rydec ar hyt y ỽyneb
a|e lygeit a|bylỽys y drem. kanys y ka+
ỽr a|dodassei y fonn yrỽg y tal a|r dyrna+
ỽt. a hynny a|e differth rac dyrnaỽt ag+

187

heuaỽl. Ac ỽrth hynny llityogach vu
y|kaỽr. ac megys baed coet ar hyt yr aỽch+
wayỽ yn kyrchu yr helyỽr. veỻy ar hyt y
gledyf kyrchu arthur a|oruc a meglyt
yndaỽ am y wregis a|e dravodi yny vyd
ar ben y lin y|r ỻaỽr. ac yn|y ỻe galỽ a|o+
ruc arthur y nerthoed attaỽ a ỻithraỽ
o|e dỽylaỽ. ac o bop parth idaỽ y ffustaỽ
yr aghenuil hỽnnỽ a|r cledyf hyt pan
gafas agheuaỽl dyrnaỽt a|r cledyf yn|y
ben hyt yr emenyd. ac yna diaspat a do+
des y kaỽr. a megys derỽen a|diwreidei
y gỽynt syrthaỽ gan diruaỽr dỽrỽf a|o+
ruc. a chwerthin a|oruc arthur. ac er+
chi ỻad y benn o vedwyr. a|e rodi ar vn
o|r gỽeisson y dỽyn y plith y ỻu o|e dan+
gos yn ryfedaỽt. ac veỻy y gỽnaethpỽ+
yt. ac yna y dyỽaỽt arthur na ry|gaỽs+
sei eiryoet yr eil gỽr kyn|deỽret a|hỽn+
nỽ. eithyr ricka gaỽr a|ymladassei ac
ef ac a|ladassei yn|eryri. hỽnnỽ a|ỽnath+
oed idaỽ pilis a uarueu brenhined a ry
ladyssei. ac anuon a|oruc at arthur.
y erchi idaỽ bligaỽ y varyf e|hunan a|e
anuon idaỽ. ac megys yd|oed arthur yn
bennhaf ar y brenhined. ynteu a|dodei y
varyf ef yn vchaf ar y pilis o|r barueu
ereiỻ oỻ yn enryded y arthur. ac ony
wnelei ef hynny. erchi y arthur dy+
uot y ymlad ac ef. a|r|trechaf onadunt
kymerei bilis a baryf y ỻaỻ. a gỽedy
eu mynet y|ymlad y kavas arthur y
vudugolyaeth. ac y kymerth varyf y
kaỽr a|e bilis. a gỽedy hỽnnỽ ef a
dywedei na chyhyrdyssei ac ef eiry+
oet yr eil|gỽr kyn|deỽret a|r ỻaỻ. A gỽe+
dy caffel o arthur y uudugolyaeth hon+
no. yn yr eil wylua o|r nos ỽynt a doe+
thant y eu pebyỻeu a|r penn gantunt.
A|r|toruoed pob eilwers yn rydec y ed+
rych ar yr anryfedaỽt hỽnnỽ. gan dalu
molyant y|r gỽr a|waredassei y ryỽ or+
mes hỽnnỽ y ar y wlat. ac yssef a|ỽ+
naeth howel uab emyr ỻydaỽ tristaỽ
am agheu y nith. a gorchymyn gỽne+
uthur eglỽys uch y phen yn|y mynyd.