Breudwd Rhyddiaith Gymraeg 1300-1425
English

Rhydychen, Llsgr. Coleg yr Iesu 111 (Llyfr Coch Hergest) – tudalen 123v

Delw'r Byd

123v

510

1
yn|honno y maent amryuael vynyded.
2
Ac y|mae tanais auon a|gafas y henỽ
3
y gan tanaus vrenhin. ac yssyd o|r
4
mor maỽr hyt yg|kaer teodosiỽm. a|ta+
5
nai avon. hyt yn|tanubiỽm avon arall
6
y|mae sithia leihaf. ac yn honno y|mae
7
yr|almaen. a dathia. a|gothia gỽlado+
8
ed ereiỻ. O danubius hyt ym mynyd
9
mynneu y mae germania ỻe amlaf po+
10
bloed. Yn honno y mae seusia brenhi+
11
nyaeth. ac almania. ac yn|honno y
12
mae danabius auon o|r dayar. a|thru+
13
gein prif auon a a idi. ac yn seith ab*
14
yd|aa ym mor ynys pont. Ac yn|honno
15
y|mae tiringa. Odyna saxsonia. Ac
16
y·rỽng y mor a|r gorỻewin y mae al+
17
mania. ac yn honno y mae dania. a
18
norweia. ygkylch danibiỽm a·von par+
19
th a|r dỽyrein hyt y mor perued y mae
20
messia. Odyna y|mae panonia. a uul+
21
gania. Ac odyna y mae tracia a|enỽ+
22
it y gan athiras uab Japheth. ac yn
23
honno eỽrỽm a·von a chaer Constinapo+
24
li a|wnaeth Constantinus vrenhin. ac
25
o vor groec y mae groec hyt y deheu.
26
Ac yn|honno y|mae daluatica. ac epitus
27
gỽlat a enwit y gan pyrr uab achel
28
Yn honno y mae ffynnaỽn a ffagleu
29
yndi a|diffodir. ac yndi eilweith yd en+
30
nynnir. Ac yno y|mae canonia dinas
31
a|wnaeth elenus braỽt ector. ac o ga+
32
ryat caonius y vraỽt y gelwis caonia.
33
ac yno y mae Molosiam dinas a|wna+
34
eth Molosus uab pyrr. Ac yno y|mae
35
Binanas a|wnaeth kathinus uab age+
36
nor. Yno y|mae thesalia y gan thelasus
37
vrenhin. ac yno y|mae Cedonia. ac
38
emathia. ac acia. ac ornitus. arthadia.
39
ac yn honno y mae albestian maen
40
gỽedy yd ennynher vnweith. ny eỻir
41
byth y diffodi. Odyna y mae panno+
42
nia. Odyna hystrya. a|chyn|no groec
43
vaỽr a|elwit yr eidal. A honno yssyd
44
o vynyd mynneu hyt ym|mor groec.
45
Ac yn|honno y|mae rufein a|ennwit y
46
gan romulus urenhin. yn Jtalia y

511

1
mae gwlat a|elwir tuscia. Ac yno y
2
mae campania ac ampulia. ac vmbria
3
gỽlat a|diegis rac dỽfyr diliỽ. ac yno y
4
mae etrusia. ac elongabria rac hyt
5
barueu y gỽyr. Ac yn|yr eidal y mae pon+
6
dus avon. ac y|mae venetica. a gallia re+
7
mis o alpes yd a parth a|r|gorllewin
8
gan ystlys y mor. ac yno y mae agalli+
9
ca. bellica a|daỽ o vynyd Jouis parth
10
a|r dỽyrein hyt y mor brytaen. ac yn
11
honno y mae ffreinc a|enwit y gan ffr+
12
anckus vrenhin. gỽr a|deuth o tro y+
13
gyt ac eneas ysgỽydwyn. O honno
14
parth a|r|dỽyrein y mae Jspania. ac ibe+
15
ria. ac esperia. Ac yn honno y mae se+
16
ith|cantref. Daraconia. Karthago. Lu+
17
citania. Gallicia. Betica. Tignitania.
18
gyfarwyneb a|r yspaen. parth a|r gor+
19
llewin ynyssed yssyd yn|y|mor. Bryta+
20
en. lloegyr. Jwerdon. Thanatos. a phrid
21
y wlat honno a|lad anatred. Scothia
22
Tilie. a gwyd y wlat honno ny byry+
23
ant eu deil vyth. ac yndi y byd chwe
24
mis yn|dyd yn|wastat. a chwech ere+
25
iỻ y nos. a thu hỽnt y honno nyt|oes
26
dim namyn mor diffeith.  ~ ~ ~
27
Y R affrica a|gauas y henỽ y gan
28
a·ffer vn o|lin affraham. Ac yn+
29
di y mae libia. A honno a|daỽ o vy+
30
nyd cathabohomon hyt y mor silenor.
31
Odyna serenaica gỽlat a phump|di+
32
nas yndi. Brenice. arsione. Tolomai+
33
de. apollonia. Brenee. Odyna y mae
34
gỽlat. a|thri dinas yndi. adromeus
35
A basantiỽm. Odyna Zensis. Ac yn
36
honno y|mae kartago vaỽr. Ac artada
37
dinas a|distrywys gỽyr rufein. ac a|w+
38
naethpỽyt yn|y ỻe gỽedy hynny. Genti+
39
lia. a nirmidia. ac yn honno y gỽledych+
40
wys yn gurta. Ac yn honno y|mae dinas
41
ypone yn|y ỻe y bu aỽstin yn escob. O+
42
dyna y mae maỽritanya. Ac yno y mae
43
stipeis. a sesariensis. O hynny parth
44
a|hanner dyd y mae ethiopia. Ac yn hon+
45
no y|mae kaer saba. a mynyded garga+
46
ra. ac yn|yr rei hynny y mae ffynnaỽn