Breudwd Rhyddiaith Gymraeg 1300-1425
English

Rhydychen, Llsgr. Coleg yr Iesu 111 (Llyfr Coch Hergest) – tudalen 215r

Ystoria Bown de Hamtwn

215r

864

vỽy. namyn vyg|crogi neu vy|mligaỽ neu
vy rydhau inheu odyma. Sef yd oedynt yn
gỽarandaỽ arnaỽ. y deuỽr yd oedyn yn|y
warchadỽ. Ac y dywessant* ỽynteu. Ef
a|th grogir di draetur auory. A|disgynnv
o vn o·nadunt ar|hyt raff. y|waeret. ar ues+
sur dỽyn boỽn y|r|ỻaỽr uchaf. ac ual y
gỽyl boỽn ef yn disgynnv attaỽ. Sef a|w+
naeth ynteu kyuodi yn|y seuyỻ yn|y erbyn.
a|chyt ac y|daỽ y gỽr y|r ỻaỽr ar ogyfuch a
boỽn. dyrchauel ỻaỽ a|e dỽrn yn gaeat a
tharaỽ boỽn ar uon y glust yny dygỽyda+
ỽd ynteu y|r ỻaỽr. Oia arglỽyd nef heb·y
boỽn praff a beth y gwanheeis i. kanys
pan ym|byrywyt i yma gyntaf a bot vyg
cledyf y|m ỻaỽ. a chant pagan o|r parth
araỻ im. ny rodỽn i geinaỽc yrdunt ỽy
yỻ cant. ac yr un|dyrnaỽt bychan y pa+
gan hỽnn y|dygỽydeis i y|r ỻaỽr. ac ony
dialaf inheu y dyrnaỽt. ny rodỽn y·rof
wy piliedic. a|dyrchauel y drossaỽl y uy+
nyd a|wnaeth. a|tharaỽ y pagan ac ef
ar y benn. yny vyd y emennyd ygkylch
y trossaỽl. Ac ynteu yn uarỽ y|r ỻaỽr. A
chael cledyf y pagan o|voỽn yna a|e dyn+
nu aỻan. Ar hynny galỽ o|r marchaỽc
araỻ ar y gedymdeith. ac erchi idaỽ frys+
taỽ a|boỽn y uynyd ỽrth y diuetha. Sef
a|wnaeth boỽn yna dechymygu kelwyd.
a|dywedut. Ry drỽm ỽyf i ac ny digaỽn
ef e|hunan vyn|dỽyn. a dabre ditheu y|gym+
orth dy gedymdeith. Mi a|ỽnaf hynny
yn ỻaỽen a|disgynnv a|ỽnaeth ef ar hyt
y raff y|r gỽaeret. Sef a|ỽnaeth boỽn yna
torri y raff a|r cledyf. yn vchaf ac y gaỻei

865

ody uch y benn. a dygỽydaỽ y gỽr ar ulaen
y cledyf. yny aeth y cledyf trỽy y gaỻon. Ac
ynteu yn|varỽ y|r ỻaỽr. a|thri diwarnaỽt
kyn|no hynny ny chaỽssei ef dim bỽyt.
Ac yna gỽediaỽ a|ỽnaeth ac ymdifregu a
duỽ ar y rydhau odyno. A|gỽedy gỽediaỽ
o·honaỽ trỽy nerth yr arglỽyd duỽ. torri
yr hoỻ gadỽyneu heyrn a|oedynt arnaỽ.
ac ny bu lawenach ynteu eiryoet noc y+
na. Ac o lewenyd y neityaỽd uch y benn
pymthec troetued att y not y neidya+
ỽd. Ac nyt oed un ofyn yno arnaỽ. a
fford ehang oed yno. ac ar hyt y fford
honno y kerdaỽd yny|doeth y berued y
dinas. ac edrych yn|y gylch a|wnaeth. a
phan edrychaỽd yd oed yn nos a|phaỽp
yn kyscu. ac yn ystaueỻ y ỽrthaỽ y gỽe+
lei lugyrn a|thapreu yn ỻosgi. ac y|r
ystaueỻ yd aeth ef. ac nyt oed o|r byt ỽr
gulach noc ef. kanys culhau a|wnatho+
ed y gnaỽt yn|y carchar. ac nyt oed o·ho+
naỽ ynteu o·nyt roen* ac esgyrn. a|e waỻt
oed gyhyt ac y doei hyt y sodleu. Yn|yr
ystaueỻ y gwelei uarch yn bỽyta yt
ac amylder o arueu ac amryuaelon
wiscoed y rei yd oed arnaỽ y heisseu.
ac ny welei dim bỽyt y|r hynn a|chỽen+
nychei. Ac ar hynt y gỽiscaỽd ef ym+
danaỽ diỻat ac arueu heb neb a|e
kymhorthei o·nyt e|hunan. A gỽedy
gỽiscaỽ ymdanaỽ ỽrth y ewyỻys di+
gaỽn o arueu. kymryt cledyf a|ỽnaeth.
ac ysgynnv ar|y march. megys mar+
chaỽc ysgaỽn. ac adaỽ y dinas. a|dy+
uot tu a|r porth a|wnaeth. a|r gỽylwyr