Breudwd Welsh Prose 1300-1425
Cymraeg

NLW MS. Peniarth 10 – page 42r

Ystoria Carolo Magno: Can Rolant

42r

Rolant e|hun eb·y gwenlwyd a wna hynny yr hwnn a ỽo di+
alwr duw arnaw am yn dwyn y agheu Ac yssyd heb or+
fowys yn an gorthrymu ni o boen a llauur A diwyrna+
wt eb ef yd oed Chiarlymaen yn eiste a·dan brenn wmbyr
tywyll. Ac y doeth rolant attaw yn gyweir o arueu. ac
estynnu aual eur a oruc y Chiarlymaen gan yr amadra+
wd hwnn Yn yr aual hwnn chiarlymaen eb ef y dangossaf
ỽi ytti; dy anrydedu o goroneu a brenhiniaetheu yr holl
vrenhined. Ac y darostygaf wynt wrth dy vedeant
llawer a darastygawd ynteu. a llawer ettwa. Neur de+
ryw idaw haeach darostwg yr yspaen. Ac odyna yd aa.
y darostwg babilon. Ryued yw a dywedy eb·y balca+
wnt. O ba le y|mae y Rolant ymdirieit kymeint a|hwn+
nw. ac o ba le y|mae idaw ef y gallu hwnnw. pan adawo
y Chiarlymaen darostwg yr holl ỽrenhined. Ymdirieit
rolant eb·y gwenlwyd yssyd y glewder y freinc. y rei nyt
llei a ỽeidiant ac nyt llai eu gallu noc a chwenychont. Ac nyt
oes a·dan y nef dim gyuuwch. ac na thebykynt wy. y ỽot
yn darystygedic ỽdunt trwy eu nerthoed A phawb o|r
freinc eb ef a garant rolant yn gymint ac nat oes yr|y
beryklet ny veidioent o ỽynnu rolant. Ac ewyllys pa+
 wp o·nadunt wynteu yw yr eidaw ef yn gy+
 felyb a hynny. Ac nyt oes dim gwahanreda+
awl y rolant val na bo kyffredin y bawb o·nadunt wyn+
teu Holl dryzor chiarlymaen yssyd wrth gyghor rolant
Ac o|r da hwnnw y pryn ynteu ereill yn rwymedic yw e+
wyllys A thra vu ymdidan Balacawnt a gwenlwyd
am rolant y bu eỽ hymadrawd yny ymaruollassant
oc eu fyd am y vredychu y agheu. Ac ymadaw o wenlw+
yd ac ef o ba dwyll neu ystryw ethrylithus bynnac y ga+
llei y deuynydeaw. Ac wedy ym·adaw uelly. wynt a gyt+
gerdassant yny doethant hyt yn saragis rac bronn mar+
sli. vrenhin Ac ar hynny yd oed varsli yn eisted y|mewn
cadeir eur. A chan mil o saracinieit yn|y gylch yn araff
heb neb ryw son nac ymadrawd y·rygthunt yn aros
dyuodeat y kennadeu. ac yn damunaw eu gwarandaw
am attep chiarlymaen. rac bronn marsli y doeth bala+
cawnt a gwenlwyd yn|y law deheu ac ymadrawd ac
ef yn anrydedus yn|y mod hwnn Mahumet ac appollo
ar dwyweu ereill y kret marsli vdunt eb ef ac y|gw+
assanaetha a gattwo marsli ac a|rodo iechyt idaw. ac