Breudwd Welsh Prose 1300-1425
Cymraeg

Oxford Jesus College MS. 111 (The Red Book of Hergest) – page 26r

Brut y Brenhinoedd

26r

101

reideu megys kenedyl dyborthaỽdyr he+
dỽch heb geissaỽ na|threis nac yn rat dim
y gan neb. ac val yd|oed kynan meirada+
ỽc yn pedrussaỽ beth a|wnelei ae ymlad
ac ỽynt ae hedychu. Dynessau attaỽ
a|ỽnaeth karadaỽc iarỻ kernyỽ a gỽyr+
da y·gyt ac ef a|chyghori hedychu ac
ỽynt. a chyn bei drỽc gan gynan ro+
di hedỽch a|ỽnaethpỽyt udunt. a dỽyn
maxen y·gyt ac ỽynt hyt yn ỻundein
at eudaf vrenhin y brytanyeit. a dy+
ỽedut mal y daroed idaỽ. ~  
A c yna y kymerth karadaỽc ia+
rỻ kernyỽ gỽyr·da y·gyt ac
ef. a gỽedy eu|dyuot rac bron
y brenhin. dyỽedut a|ỽnaethant yr
ymadraỽd hỽn. arglỽyd heb ef ỻy+
ma yr hyn yd|oed y gỽyr a|th garei di
n|y damunaỽ ac yd|oedut titheu n|y da+
munaỽ eiroet. a|duỽ yn ỻunyaethu
hynny hediỽ. ac yn anuon yman
ỽrth dy uot titheu yn kadỽ fydlonder
ỽrth duỽ. Sef yỽ hynny tydi a|ỽdost
dy uot yn ym·gyghor a|th ỽyrda py beth
a|ỽnelut am elen dy verch a|th gyuo+
eth. kan ytoedut yn treiglaỽ parth
a heneint val nat oed haỽd it lyỽyaỽ
dy deyrnas hỽy no hynny. ac yna rei
a gyghorei it rodi coron dy deyr+
nas y gynan meiradaỽc dy nei. a ro+
di dy verch y dylyedaỽc o wlat araỻ. Ka+
nys ofyn oed arnadunt dyuot darys+
tygedigaeth y deyrnas o delei vrenhin
agkyfyeith arnadunt. Ereiỻ a
gyghorei it rodi dy uerch y un o
dylyedogyon y deyrnas hon ual y bei
vrenhin gỽedy ti. ac eissoes y ran vỽy+
af o|th ỽyrda a gyghores it keissaỽ vn o
amherodron rufein y rodut dy uerch i+
daỽ a|th gyuoeth wedy ti. kanys ueỻy y
tybygynt kaffel hedỽch a rufeinaỽl
amherodra  eth a|e hamdiffynnei. a
ỻyma hediỽ   arglỽyd gỽedy ry an+
uon o duỽ   y gỽas ieuanc hỽnn
yma ytti yr   hỽn a henyỽ o rufei+
naỽl amhero  dron a brenhinolyon

102

vrytanyeit. Ac y hỽnnỽ o|m kyghor i
y rody di dy verch a|th gyuoeth gỽedy ti.
ac y·gyt a hynny edrych di bot yn gys+
tal y dylyet ar ynys prydein a|r|teu di+
theu. Kanys kar agos yỽ y gustenin
a nei y goel. ac ny dylyit gyfrannu
y|r gỽr hỽnnỽ y verch a|r vrenhinyaeth
ac vfudhau a|ỽnaeth eudaf y|r kyghor
hỽnnỽ. ac o gyffredin gygor gỽyrda
ynys prydein y rodet elen verch eudaf
a|r deyrnas genti y vaxen ap ỻyỽelyn
a phan welas kynan meiradaỽc hynny
blyghau a|oruc a ỻidyaỽ a|mynet parth
a|r alban. a chynuỻaỽ ỻu diruaỽr a ry+
uelu ar vaxen. ac a|r|ỻu hỽnnỽ gantaỽ
dyuot drỽy hymbir ac anreithaỽ y gỽ+
ladoed hynny o bop parth idaỽ. a gỽedy
menegi hynny y vaxen kynuỻaỽ a|o  ̷+
ruc ynteu y ỻu mỽyaf a aỻỽys a|my  ̷+
net yn erbyn kynan a rodi kat ar va  ̷+
es idaỽ a|e yrru ar ffo. Ac eissoes ny
pheidỽys kynan namyn kynuỻaỽ y lu
eilỽeith ac anreithaỽ y gỽladoed yn|y
gylch val kynt. a gỽeitheu gan vudu+
golyaeth a gỽeitheu hebdi yd|ymchoe+
lei vaxen y ỽrthaỽ. ac o|r diwed eisso  ̷+
es gỽedy gỽneuthur o bop vn coỻedeu
maỽr y gilyd. kymod a|orugant drỽy
eu kedymdeithon a|dyuot yn un garyat.
A c ympen yspeit pump mlyned sy+
berỽhav a|oruc maxen o amylder
eur ac aryant a|sỽỻt a marchogy  ̷+
on. ac yn|y ỻe paratoi ỻyges a|wnaeth
a chynuỻaỽ attaỽ hoỻ ymladỽyr ynys
prydein. ac a aỻỽys y gael o leoed ereiỻ
A gỽedy bot pop peth yn baraỽt. Kychỽ  ̷+
yn a|oruc parth a|ỻydaỽ y wlat a elỽir
brytaen vechan yr aỽr·hon. A gỽedy y
dyuot idi dechreu ymlad a|r bobyl a|oed
yndi o freinc. ac yn|y diỽed y ỻas hym+
balt eu tyỽyssaỽc. a phymtheg|mil o
wyr aruaỽc y·gyt ac ef. a gỽedy gỽe  ̷+
let o vaxen meint oed yr aerua o·nadunt
a haỽdet eu darestỽg yn gỽbyl. Galỽ
kynan meiradaỽc a|ỽnaeth attaỽ. ac y+
dan chỽerthin dyỽedut ỽrthaỽ ual hyn.