Breudwd Welsh Prose 1300-1425
Cymraeg

Oxford Jesus College MS. 111 (The Red Book of Hergest) – page 280r

Gramadeg y Penceirddiaid

280r

1121

ymadraỽd yssyd. nyt amgen henỽ a beryf.
Henỽ yỽ pob peth o|r a|arwydockao kedernit.
neu ansaỽd damweinyaỽl y|r kedernyt.
Kedernyt a|arwydockaa pob peth o|r a aỻer
y|welet neu y glybot. neu gyhỽrd ac ef.
Y|welet ual y mae dyn. prenn. maen. a|r
kyfryỽ betheu corfforaỽl kyfanswdedic hyn+
ny. Y glybot ual y mae gỽynt. neu drỽst.
neu lef. neu y kyfryỽ betheu. Kyhỽrd ac ef.
val y mae awyr neu liỽ. Kedernyt heuyt
a|arwydockaa pob peth ysprydaỽl. kynny
aỻer na|e welet na|e|glybot na chyhỽrd ac ef.
val y|mae eneit. neu agel. neu uedwl. ~
Ansaỽd damweinaỽl y|r kedernit a|arỽydoc+
kaa pob peth ar ny aỻo seuyỻ drỽydaỽ e
hunan heb gynheilyat o gadarn idaỽ.
ual y mae gỽynn. du. doeth. kryf. kany
digaỽn y kyfryỽ betheu hynny seuyỻ drỽy+
dunt e|hunein yn|ymadraỽd heb gadarn
yn|eu kynnal. Beryf yỽ pob peth o|r a|arỽ+
ydockao gỽneuthur. neu|diodef gyt ac
amser a pherson. Gỽneuthur ual y mae
karaf. dysgaf. Diodef ual y mae ef
a|m|kerir. ef a|m|dysgir. Deu ryỽ henỽ ys+
syd. vn priaỽt. ac un galwedic. Henỽ priaỽt
yỽ hỽnn a|gytwedo y un peth trỽy alwedi+
gaeth. val y|mae Madaỽc neu Jeuan. henỽ
galwedic yỽ hỽnn a|gytwedo y lawer o|beth+
eu drỽy alwedigaeth. ual y mae dyn neu
agel. Deu ryỽ henỽ priaỽt yssyd. enỽ bedyd.
a|ỻyshenỽ. Henỽ bedyd ual y mae Madaỽc.
ỻyshenỽ mal y|mae Madyn. Deu ryỽ henỽ
galwedic yssyd. henỽ galỽedic odidaỽc. ac
henỽ kyuansodedic. Henỽ odidaỽc yỽ yr
hỽnn ny bo kyuansodyat arnaỽ. ual y
mae ỻiw. Henỽ kyuansodedic yỽ yr hỽnn
a|gyuansoder o deu eir. val y mae gỽynỻiỽ.
Deu ryỽ henỽ odidaỽc yssyd. Henỽ kysseui+
inaỽl. ac henỽ disgynnedic. Henỽ kysseui+
naỽl yỽ yr hỽnn ny disgynno y gan dim

1122

val y mae ỻathyr. henỽ disgynnedic yỽ yr
hỽnn a|disgynno y gan y geir kysseuinaỽl
ual y mae ỻathreit. Ac ueỻy y daỽ y geir
kyuansodedic disgynnedic y|gan eir ky+
uansodedic. kysseuinaỽl. val y|mae gỽynnỻa+
threit y gan gỽynỻathyr. Deu ryỽ henỽ
heuyt yssyd. henỽ gỽann. a|henỽ kadarn.
henỽ gỽann yỽ yr hỽnn ny safo e|hunan
yn ymadraỽd. val y mae gỽynn. du. doeth.
henỽ kadarn yỽ yr hỽnn a|safo trỽydaỽ e
hunan yn ymadraỽd. ual y mae gỽr. gỽre+
ic dyn. Geireu gỽann a|gymerant gymha+
ryeit. a|geireu kadarn ny|s|kymerant.
Sef yỽ kymrut kymharyeit. Mỽyhau neu
leihau y synnwyr kyntaf y|r geir. Teir
grad kymharyeit yssyd. possyeit. a chymer+
yeit. a superleit. Possyeit yỽ yr hỽnn y|bo
y synnwyr kyntaf y|r geir yndaỽ. val y mae
da. drwc. Kymeryeit yỽ yr hỽnn a vỽyhao
neu a|leihao synnwyr y possyeit. val y mae
gỽeỻ. neu|gỽaeth. Superleit yỽ yr|hỽnn y|bo
y|synnwyr mỽyhaf. neu leihaf yndaỽ.
ac ny|aỻer drostaỽ. ual y mae goreu oỻ.
neu gỽaethaf oỻ. Teir kenedyl henỽ yssyd.
Gỽrỽf. a|benỽ. a chyffredin y·rygthunt.
Gỽrỽf yỽ yr hỽnn a|berthyno ar wr. val
y|mae gỽynn. Benỽ yỽ yr hỽnn a|berthyno
ar wreic ual y|mae gwenn. Kyffredin yỽ
yr hỽnn a|berthyno ar bop un ohonunt
ar wrỽf. ac ar venỽ. val y|mae doeth. ka+
nys ef a|dywedir. gỽr doeth. a|gỽreic doeth.
Ac am|hynny doeth yssyd gyffredin y·ryg  ̷+
thunt. Kam ymadraỽd hagen yỽ dywedut
gỽr gỽenn. gỽreic gỽynn. kanys geir
gỽann. a geir kadarn. a|dylyant bot y+
gyt yn vn ryỽ genedyl. ac yn vn ryỽ rif.
Deu rif henỽ yssyd. vnic. a|ỻuossaỽc.
vnic yỽ vn peth. val y|mae dyn. ỻuossaỽc
yỽ ỻaỽer o betheu ual y|mae dynyon.
Deu ryỽ henỽ unic yssyd. henỽ vnic e|hu+
[ nan.