Breudwd Welsh Prose 1300-1425
Cymraeg

Oxford Jesus College MS. 111 (The Red Book of Hergest) – page 34v

Brut y Brenhinoedd

34v

135

y hỽn. Kanys eil aga yỽ. Ac ỽrth hyn+
ny eidol a|gymerth cledyf ac a|e duc
o·dieithyr y dref. a gỽedy ỻad y ben
a|e goỻygaỽd y uffern. Ac eissoes em+
rys wledic megys yd oed hynaỽs ym+
pob peth a|erchis y gladu. a gossot
cruc o|r dayar ar y warthaf herỽyd de+
faỽt y paganyeit. ac ueỻy y gỽnaeth+
A  gỽedy daruot hynny. [ pỽyt. ~
Emrys wledic a|e lu a gerdass+
ant parth a chaer efraỽc ỽrth
ymlad ac octa uab heingyst. a gỽe+
dy daruot y Emrys kylchynu y gaer
ac eisted ỽrthi a dechreu ymlad. Pe+
trussaỽ a|ỽnaeth y saeson. a medyly+
aỽ na eỻynt gynal y gaer yn erbyn
y ueint gynuỻeitua honno. ac ỽrth
hynny y gỽnaethant oc eu kyt·gyg+
hor mynet octa a|r gỽyr dylyedockaf
gyt ac ef. a chadỽyneu yn|y dỽylaỽ
a thyỽaỽt yn wasgaredic yn|y penneu
ac ar ẏ wed honno y deuthant hyt rac
bron y brenhin a|r ymadraỽd hỽnn.
Gorchyuedigyon ynt vyn dỽyỽeu i.
A thuỽ ditheu ny phetrussaf. i. y uot
yn gỽledychu. yr hỽn yssyd yn kymeỻ
y saỽl dylyeodogyon* hyn y dyuot ar
y wed honn y|th|ewyỻys ti. ac ỽrth hyn+
ny kymer di y kadỽyneu hynn a rỽ+
ym ni ac ỽynt gan diodef ohonam
ni y poeneu a vynnych ti yn baraỽt
o·nyt dy drugared di a|wna amgen
no hynny. ac yna kyffroi ar druga+
red a|oruc y brenhin. ac erchi syỻu
a barnu py beth a|ỽnelit am hynny
Ac yna ual yd|oedynt yn amryuael
yn rodi amryuaelon gyghorei y kyfo+
des eidal escob. ac yn|y wed hon y teruy+
naỽd y synhỽyr. Gỽyr gabaon a deuth+
ant oc eu bod y erchi trugared y vren+
hin yr israel ac ỽynt a|e kaỽssant. ac
ỽrth hynny na|vydỽn waeth ni a ni
yn gristonogyon noc ideỽon y nackau
trugared. Trugared y maent hỽy yn|y
erchi a roder trugared udunt. amyl
yỽ ynys prydein a ỻaỽer yssyd diffeith

136

oheni. Ac ỽrth hynny tagnefedỽch ac
ỽynt. a gedỽch ỽynt y gyuanhedu diffei+
thỽch dan dragyỽydaỽl geithiỽet yỽch.
ac ỽrth hynny y brenhin a uu ỽrth gyg+
hor eidal. ac a|rodes trugared udunt.
ac o agreiff octa y deuthant ossa a|r sae+
son ereiỻ a ffoyssynt ygyt ac ef a thru+
gared a gaỽssant. ac y|rodes y brenhin
udunt yna eistedua gyr·ỻaỽ yscotlont.
ac y kadarnhaaỽd y gygreir ac ỽynt
dan y arglỽydiaeth ef. ~ ~   ~
A  gỽedy gỽelet o emrys y uudugo+
lyaeth ef ar y elynyon. Ef a|elỽis
attaỽ y tyỽyssogyon a|r Jeirỻ a|r ba+
rỽneit o|r teyrnas hyt yg|kaer efraỽc.
ac yna y gorchymynnaỽd udunt atneỽy+
du yr eglỽysseu ac eu kyfanhedu ac eu
hanrydedu paỽb onadunt yn|y gyuoeth
kanys y saesson a|r daroed udunt distryỽ
yr eglỽysseu hyt y dayar. a|r brenhin e
hun a gymerth a gymerth arnaỽ wneu+
thur ar|y|gost ef e|hun eglỽys yr arch+
escobty yg|kaer efraỽc. ac y·gyt a hyn+
ny eglỽys pob escobty yn|y teyrnas oỻ.
ac odyna gỽedy yspeit pymthec niỽar+
naỽt gỽedy daruot idaỽ ossot seiri a
gỽeithỽyr ympob ỻe. ef a aeth hyt yn
ỻundein y|r ỻe nyt arbedassei gelynaỽl
greulonder. a dolur vu gan y brenhin
gỽelet y distryỽ hỽnnỽ. a galỽ y kiỽta+
ỽtwyr o bop ỻe ac ymrodi o|e hatgyỽei+
ryaỽ. ac ef a|ossodes kyfreitheu y te+
yrnas ac y atnewydaỽd. ac yd ẏstyn+
naỽd y baỽp y dylyet ar tref y tat a
goỻassei yr hen·dadeu. y rei hynny a
rodes y|r meibon ac y|r wyron. a|r tired
a goỻyssynt eu priodoryon y rei hyn+
ny a rodes emrys o|e gyt·uarchogyon.
A|e hoỻ ynni a|e hoỻ lafur oed yn keis+
saỽ atneỽydu y deyrnas ac adeilat yr eglỽysseu.
a|chadarnhau hedỽch a|thagnefed a
chyfreitheu. ac odyna yd|aeth hyt
yg|kaer wynt ỽrth lunyeithaỽ oho+
naỽ megys pob un o|r rei ereiỻ. a gỽ+
edy gossot ohonaỽ yno pop peth o|r
a vei reit y wneuthur o dysc ac an+