Breudwd Welsh Prose 1300-1425
Cymraeg

Oxford Jesus College MS. 111 (The Red Book of Hergest) – page 36v

Brut y Brenhinoedd

36v

143

ỻado ynteu. A hyt pan|uo kynt y kaffỽ+
yf ymỽelet a|r brenhin Mi a ymwnaf
yn vynach crefydus reolaỽdyr ac yn
dyskedic o bop dysc. a gỽedy adaỽ o·ho+
naỽ hynny. Pascen drỽy gedernyt ar+
uoỻ a|edeỽis kywiraỽ idaỽ pob peth me+
gys y hadaỽssei. Ac ỽrth hynny yn|y ỻe
eopa a|beris eiỻaỽ y varyf. a chneiva+
ỽ y waỻt. ac eiỻaỽ corun idaỽ. a chym+
ryt gỽisc mynach ymdanaỽ a ỻestri
ac offer medic. a chymryt y hynt
parth a chaer wynt. a gỽedy dyuot
y|r dinas ac y|r gaer. dangos y wassana+
eth a|e gelfydyt a|oruc y wassanaethw+
yr y brenhin. a chedymdeithas a|ga+
vas y gan y rei hynny. Kany damunit
yno dim a|vei weỻ no chaffel medic da
a gỽedy dyuot rac bron y brenhin. ef
a|e·dewis y wneuthur yn iach o myn+
nei ynteu arueru o|r diodyd a|rodei ef
idaỽ. a heb vn gohir erchi a|orucpỽyt
idaỽ wneuthur diaỽt y|r brenhin. ac
yn|dianot kymysgu gỽenwyn a|o+
ruc a|r diaỽt a|e|rodi y|r brenhin. a gỽ+
edy yvet y|diaỽt o emrys erchi a oruc
yr ysgymyn vradỽr hỽnnỽ idaỽ dodi
diỻat arnaỽ a|chysgu. Kanys veỻy
kadarnach yd ymgymerei y gỽenỽyn
ac ef. ac vfudhau a oruc y brenhin y
dysc yr ysgymyn vradỽr hỽnnỽ. a chys+
gu megys kyt bei o|hynny y kaffei
ynteu hoỻ Jechyt a gỽaret. ac ny bu
vn gohir y·gyt ac y|redaỽd y gỽenỽyn
drỽy ffenestri y gorff yn|y ỻe y deuth
ageu yn y ol yr hỽnn ny wyr ac ny
myn arbet neb. ac yn hynny rỽg
vn ac araỻ ỻithraỽ yr|yskymyn vrat+
ỽr aỻan. ac nyt ymdangosses yn|y ỻys
o|hynny aỻan. a hyt tra yttoedynt
hỽy ygkylch hynny yd|ymdangosses
seren anryued   y meint a|e ỻeufer
ac un paladyr idi. ac ar benn y pala+
dyr hỽnnỽ yd oed peỻen o dan ar lun
dreic. ac o|eneu honno y kerdynt deu
baladyr. a hyt y neiỻ o·nadunt a welit
yn|ystynu dros teruyneu ffreinc a|r

144

ỻaỻ a|welit yn kerdet parth ac Jwerdon
ac yn terfynu yn seith paladyr bychein.
A  phan ymdangosses y seren honno
enryfedaỽt ac ofyn a|drewis paỽb
o|r a|e gỽelas. a diruaỽr ofyn a gy+
merth uthur vraỽt y brenhin. yn|y lle
yd oed y kymry yn|kyrchu y elynyon. a
gofyn y baỽp o|r doethon a|oed y·gyt ac
ef py beth a arỽydockaei y seren honno
ac ymplith paỽb o|r rei hynny yd|erchis
ef dyfynu myrdin y|r ỻe. a gỽedy dyuot
Myrdin a|sefyỻ rac y vron. vthur a|er+
chis idaỽ damlewychu py|beth a arỽy+
dockaei y seren racdyỽededic uchot. ac
yn|y ỻe wylaỽ a|oruc Myrdin. a galỽ y
yspryt attaỽ a dywedut val hyn. O go+
ỻet heb ymwaret. O ymdiuat bobyl
vrytaen o agheu y bonhedickaf vren+
hin y brytanyeit emrys wledic ac yn|y
agheu ef yd abaỻem ni oỻ pei na|rodei
duỽ ynni ganhorthỽy. ac ỽrth hynny
y bonhedickaf tywyssaỽc uthur bryssya
di bryssya. ac na ohir yn gỽneuthur
brỽydyr a|th|elynyon. Kanys y|vudugo+
lyaeth a vyd y|th laỽ. Ti a vydy vrenhin.
ar ynys brydein oỻ. Ti a arỽydockaa y
seren a|r tanaỽl dreic y·dan y|seren. Ẏ
paladyr a ystyn parth a|ffreinc. hỽnnỽ
a arỽydockaa Mab kyvoethaỽc a|vyd itt
a chyuoeth hỽnnỽ a|e vedyant a amdif+
fyn y teyrnassoed ac a|vydant y·danaỽ
yn hoỻaỽl. Ẏ paladyr araỻ a ystyn parth
a mor Jwerdon a arỽydocka Merch a
vyd itt a Meibon honno a|e|hỽyron a ve+
dant pob eilwers teyrnas ynys prydein.
A c val yd oed uthur yn petrussaỽ
ae gỽir a*|kelỽyd a|dyỽedassei vyr+
din am y seren. Megys y darparys+
sei kyrchu parth a|r ỻe yd oed y elyny+
on a|oruc. a gỽedy y|dyuot hyt ger·ỻaỽ
mynyỽ. ac nat oed namyn ymdeith han+
ner dyd y·rydunt. a gỽedy gỽybot o
pascen a gillamỽri a|r saesson eu|bot
yn dyuot. ỽynt a aethant yn eu herbyn
A gỽedy eu dyuot hyt pan ymwel+
sant o bop tu ỽynt a ossodassant eu