Breudwd Welsh Prose 1300-1425
Cymraeg

Oxford Jesus College MS. 111 (The Red Book of Hergest) – page 46r

Brut y Brenhinoedd

46r

182

o varchogyon aruaỽc heb eu pedyt
A gỽedy daruot y baỽp dywedut y peth
a|vynhynt ygkylch hynny. adaỽ a|oruc
paỽb nerth megys y bei y aỻu a|e def+
nyd yn|y wassanaeth. ac yna y ka+
hat o ynys prydein e|hun trugein
mil o varchogyon aruaỽc. heb deg
mil a adaỽssei urenhin ỻydaỽ. ac o+
dyna brenhined yr ynyssed ereiỻ. Ka+
ny buassei aruer o varchogyon. Pa+
ỽb o·nadunt a|e·deỽis pedydgant y sa+
ỽl a|ellynt eu kaffel. Sef a gahat o|r
chwech ynys. Nyt amgen Jwerdon
ac Jslont a|gotlont. ac o orc. a ỻych+
lyn. a denmarc. Chỽeugein mil o pe+
dyt. ac y gan tyỽyssogyon freinc.
Nyt amgen ruthyn. a phortu. a nor+
mandi. a cenoman. a|r angiỽ. a phe+
itaỽ. Petwar ugein mil o uarcho+
gyon. ac y gan y deudec gogyfarch
y deuthant y·gyt a gereint. deucant
marchaỽc a mil o varchogyon ar+
uaỽc. a|sef oed eiryf hynny oỻ y·gyt
Deu cant marchaỽc a their mil. a
phetỽar vgein mil. a chan mil. Heb
eu|pedyt yr hyn nyt oed haỽd eu
gossot yn rif. ~ ~ ~ ~ ~  
A  gỽedy gỽelet o arthur paỽb
yn|baraỽt yn|y reit a|e wassa  ̷+
naeth. Erchi a|oruc y baỽp
bryssyaỽ y wlat. ac ymbaratoi. ac
yn erbyn kalan aỽst bot eu kyna+
dyl oỻ y·gyt ym porth barberfloi
ar tir ỻydaỽ ỽrth gyrchu bỽrgỽyn
o·dyno yn erbyn gỽyr freinc. ac y+
gyt a hynny menegi a|oruc arthur
ỽrth genadeu gỽyr rufein na thalei
ef teyrnget udunt hỽy o ynys pry+
dein. ac nyt yr gỽneuthur iaỽn v+
dunt o|r a|holynt yd oed ef yn kyrch+
u rufein. namyn yr kymeỻ teyrn+
get idaỽ ef o rufein. Megys y bar+
nassei e hun y dylyu. ac ar hynny
y daethant y brenhined a|r gỽyrda
paỽb y ymbaratoi heb vn annot.
erbyn yr amser teruynedic a ossodyssit
[ udunt.

183

A  gỽedy adnabot o les amheraỽdyr
yr atteb a|gaỽssei y gan arthur. drỽy
gyghor sened rufein. ef a eỻygỽys
kenadeu. y wyssyaỽ brenhined y dỽfrein.
ac erchi dyuot ac eu ỻuoed gantunt. y+
gyt ac ef ỽrth oresgyn ynys prydein.
ac yn gyflym yd ymgynuỻassant yno.
Epistrophus vrenhin groec. Mustensar
brenhin yr affric. Aliphantina urenhin
yr yspaen. Hirtacus vrenhin. parth.
Boctus brenhin iudiff. SSextor bren+
hin libia. SSerx vrenhin nuri. Pandra+
sius brenhin yr eifft. Missipia brenhin
babilon. Teucer duc frigia. Euander
duc siria. Echion o boeti. Ypolit o
creta y·gyt a|r tywyssogyon a|oedynt
darestygedigyon udunt a|r gỽyrda. ac
y·gyt a hynny o vrdas y senedwr. ỻes. ka+
deỻ. Meuruc. Lepidus. Gaius. Metellus.
Octa. Quintus. Miluius. Taculus.
Metellus. Quintinus. Cerucius. a sef
oed eiryf hynny oỻ y·gyt. Canỽr a
thrugein mil. a phetỽar can mil. ~ ~ ~
A  gỽedy ymgyweiraỽ o·nadunt. o
bop peth o|r a|vei reit udunt. Ka+
lan aỽst hỽynt a gymerassant eu
hynt parth ac ynys prydein a phan ỽy+
bu arthur hynny. ynteu a orchymynỽ+
ys ỻywodraeth ynys prydein y vedra+
ỽt y nei uab y chỽaer. ac y wenhỽyvar
vrenhines. ac ynteu a|e lu a gychỽynỽ+
ys parth a phor˄thua hamtỽn. A phan
gafas y gỽynt gyntaf yn|y ol. ef a
aeth yn|y logeu ar y mor. Ac val yd
oed ueỻy o aneiryf amylder ỻogeu yn
y gylch. a|r|gỽynt yn rỽyd yn y ol.
gan leỽenyd yn rỽygaỽ y mor mal
am aỽr haner nos. gỽrthrỽm hun
a disgynỽys ar arthur. Sef y gỽelei
drỽy y hun. arth yn|ehedec yn|yr aỽ+
yr. a murmur hỽnnỽ a|e odỽrd a lan+
wei y traetheu o ofyn ac aruthred
ac y ỽrth y gorỻeỽin y gỽelei aruthyr
dreic yn ehedec. ac o|e·glurder y ỻy+
geit yn|goleuhau yr hoỻ wlat. a
phob vn o|r rei hynny a|welei yn ym+