Breudwd Welsh Prose 1300-1425
Cymraeg

Oxford Jesus College MS. 111 (The Red Book of Hergest) – page 68r

Brut y Tywysogion

68r

269

inc a|r flemhissyeit yny daruu y vlỽydyn hon+
no. Y vlwydyn rac ỽyneb y kyrch y grufud ab
rys a dywedassam ni uchot. yn|y vrỽydyr gyn+
taf y casteỻ a|oed yn ymyl arberth ac y ỻos+
ges. Odyna yd|aeth hyt yn ỻan ym dyfri
ỻe yd oed gasteỻ neb·un tywyssaỽc a elỽit
rickert pỽnsỽn. y gỽr y rodassei henri vren+
hin idaỽ y kantref bychan. ac y|profes y
torri a|e losgi. ac ny|s gaỻaỽd. kanys ym+
ỽrthlad ac ef a|wnaeth keitweit y kasteỻ
a|chyt ac ỽynt Maredud uab ryderch uab
cradaỽc y gỽr a|oed yn kynal ystiwerda+
eth y·dan y dywededic rickert. Y|rac·cas+
teỻ eissoes a|losges. a|gỽedy ymsaethu
o|r tỽr ac ef. a|brathu ỻawer o|e wyr a sa+
etheu. a|ỻad ereiỻ   yd ymchoelaỽd drache+
fyn. a|gỽedy hynny yd anuones y gedym+
deithon y wneuthur kyrch a|ch·ynnỽrỽf
ar gasteỻ a|oed yn ymyl aber tawy. a hỽn+
nỽ bioed Jarỻ a|elwit henri bemỽnd. a
gỽedy ỻosgi y rac·casteỻ. ac amdiffyn
o|r keitweit y tỽr a ỻad rei o|e wyr yd|ym+
choelaỽd drachefyn. a gỽedy clybot hyn+
ny ac ym·gynuỻaỽ attaỽ ỻawer o yn·vy+
dyon ieueinc o|bop tu.  wedy y dỽyỻaỽ
o chỽant anreith·eu. neu o geissaỽ atneỽ+
ydu brytanaỽl teyrnas. ac ny thal ewyỻ+
ys dim o·ny byd duỽ yn borth idaỽ. Gỽ+
neuthur a|oruc ysclyfyaetheu maỽr yn|y
gylch o·gylch. A|r ffreinc yna a gymer+
assant gyghor. a|galỽ pennaetheu y wlat
attunt. Nyt amgen owein uab cradaỽc
uab ryderch y gỽr y rodassei henri vrenhin
idaỽ rann o|r kantref maỽr. a Maredud
uab ryderch. yr hỽnn a|dywedassan ni
vry. a ryderch uab teỽdỽr a|e veibon Mare+
dud ac owein. Mam y rei hynny gỽre+
ic ryderch ap tewdỽr oed hunyd uerch
vledyn ab kynvyn y pennaf o|r brytany+
eit wedy grufud ab ỻywelyn y rei a|oed+
ynt vrodyr vn·vam. Kanys ygharat
verch varedud vrenhin y brytanyeit
oed y mam eỻ deu. ac owein uab karada+
ỽc vab gỽenỻian. verch y dywededic
vledyn y rei a ỻaỽer o rei ereiỻ a|doe+
thant y·gyt. a|gofyn a|oruc y freinc

270

udunt a|o·edynt oỻ fydlonyon y henri
vrenhin. ac atteb a|ỽnaethant eu bot
a dywedut a|wnaeth y freinc vrthunt
o vydyỽch ual y dywedỽch dangossỽch
ar aỽch gỽ·eithredoed yr hynn yd ytty+
ỽch yn|y adaỽ ar aỽch tauaỽt. reit yỽ
yỽch gadỽ casteỻ kaer vyrdin yr hỽn
a|bie y brenhin. Pob un ohonaỽch yn|y
ossodedic amser ual hynn. Cadỽ y cas+
teỻ o owein uab cradaỽc pythewnos.
a ryderch uab teỽdỽr pythewnos araỻ.
a|maredud uab ryderch ab tewdỽr pytheỽ+
nos. a bledri uab kediuor y gorchym+
mynnỽyt casteỻ robert laỽgan yn
aber cofỽy. a gỽedy ansodi y petheu
hynny. Gruffud ab Rys a bryderaỽd
am anuon disgỽyleit am torri y cas+
teỻ neu y losgi. a|phan gauas amser
adas ual y gaỻei yn haỽd kyrchu y
casteỻ. Yna y damweinaỽd uot owein|ab
cradaỽc yn kadỽ ygkylch y casteỻ. ac
yna y duc gruffud ab rys kyrch nos
am ben y casteỻ. a phan gigleu owein
a|e gedymdeithon kynnỽrỽf y gỽy* a|e
geỽri yn dyuot. Kyfot yn ebrỽyd o|r ty
ỻe yd|oed ef a|e g˄edymdeithon a|wnaethant
ac yn|y ỻe y clywei yr aỽr ef e hun a gyr+
chaỽd ym·blaen y vydin a thebygu bot
y gedymdeithon yn|y|ol. wynteu gỽedy
y adaỽ ef e|hunan a|foassant. Ac ueỻy
y ỻas yna. a|gỽedy ỻosgi y rac cas+
teỻ heb vynet y myỽn y|r|tỽr. yd ymchoe+
laỽd ac yspeileu gantaỽ y|r notaedigyon
goedyd. Odyna yd|ymgynuỻassant y
Jeueinc yn·vydyon y wlat o bop tu attaỽ
o debygu goruot o·honaỽ ar bop peth
o achaỽs y damwein hỽnnỽ. kanys
casteỻ a oed yg|gỽhyr. a|losges ef o gỽ  ̷+
bỽl a|ỻad ỻawer o|wyr yndaỽ. ac yna
yd edeỽis gỽilim o lundein y casteỻ rac
y ofyn a|e hoỻ aniueileit a|e o·ludoed. a
gỽedy daruot hynny. Megys y|dyweit
selyf drychafel a|ỽna yspryt yn erbyn
kỽymp. Yna yd|aruaethaỽd yn chỽydedic
o valder*. ac o draha yr an·osparthus bo  ̷+
byl. a|r ynvyt giỽtaỽt kyweiraỽ yn·vy+