Breudwd Welsh Prose 1300-1425
Cymraeg

Oxford Jesus College MS. 111 (The Red Book of Hergest) – page 76v

Brut y Tywysogion

76v

303

hỽnnỽ. A duỽ   ỻun pasc y·d ymdidanaỽd
a rys yn talacharn ar y fford. ac odyna
yd|aeth y loeger. a gỽedy mynet y bren+
hin o gaer dyf hyt y casteỻ newyd ar
ỽysc. anuon a|wnaeth y erchi y Jorwoerth
uab owein dyuot y ymwelet ac ef. ac
y y·mdidan am|hedỽch. a rodi cadarn gyg+
reir a|oruc idaỽ ac o|e veibon. a phan ytto+
ed owein uab Jorwoerth gỽas Jeuanc
grymus hegar yn ymparattoi o gyghor y
dat a|e wyrda y vynet y·gyt a|e dat y lys
y brenhin. y kyfaruu ỽr Jarỻ bristaỽ ac ef
ar y fford yn dyuot o gaer dyf ac y ỻadys+
sant. a gỽedy y lad ef yna y diffeithaỽd
y dat a howel y vraỽt. a ỻaỽer o rei ereiỻ
heb ymdiret o|r a·chaỽs hỽnnỽ y|r brenhin
o neb un mod kyuoeth y brenhin hyt
yn henfford a chaer loyỽ drỽy lad a ỻosgi
ac anreithaỽ heb drugared. ac yna heb o+
dric yd aeth y brenhin y ffreinc wedy gossot
yr|arglỽyd rys yn Justus yn hoỻ deheu+
barth. Ẏg|kyfrỽg hynny y delit seisyỻ ab
dyfynwal. a Jeuan uab dyfynwal a ridit
drỽy dỽyỻ y|gan wyr y brenhin. ac y|carch+
arỽyt yg|casteỻ aber gefenni. Ẏ ulwydyn
rac ỽyneb y bu diruaỽr ardymer ar hinda
ar hyt y gayaf a|r gỽannỽyn a mis mei
hyt duỽ Jeu kychavel. a|r dyd hỽnnỽ y
kyuodes diruaỽr dymystyl yn yr aỽyr o da+
raneu a myỻt a|chorwynt. a chawadeu
kenỻysc. a glaỽ. y|rei a|dorres keigeu y
gỽyd. ac a vyryaỽd y coedyd hyt y ỻaỽr. a
ryỽ bryfet a|doeth y ulỽydyn honno y yssu
deil y gỽyd. yny diffrỽythaỽd hayach pob
ryỽ prenn. Ẏ vlỽydyn honno a|r ulỽydyn
kyn no hi y coỻet ỻiaỽs o|r dynyon a|r an+
niueileit ac nyt heb achaỽs. Kanys yn|y
ulỽydyn honno y ganet mab y|r arglỽyd rys
o uerch uaredud uab gruffud y nith
verch y uraỽt. Ẏg|kyfrỽg hynny pan ytto+
ed henri urenhin hynaf y tu draỽ y|r mor
y|deuth y uab henri Jeuaf urenhin neỽ+
yd attaỽ. y|ofyn idaỽ beth a|dylyei y wneu+
thur. kanys kyt bei urenhin ef. ỻaỽer o+
ed idaỽ o uarchogyon. ac nyt oed gantaỽ
ford y dalu kyuarỽsseu a rodyon y|r mar+

304

chogyon o·ny|s kymerei yn echỽyn y gan
y dat. a|r amser hỽnnỽ oed raỽys. a|e dat
a dywaỽt ỽrthaỽ y rodei idaỽ ugein punt
o vỽnei y wlat honno beunyd yn dreul ac
na chaffei mỽy. ac ynteu a dywaỽt na chly+
ỽssei ef eiryoet bot brenhin yn ỽr pae ac na
bydei ynteu. a gỽedy kymryt o|r mab gygor
ef a|aeth y dinas tỽrs y geissaỽ aryant e+
chỽyn y gan vỽrdeisseit y|dinas. a phan gi+
gleu y brenhin hynny. anuon kenadeu
a|oruc y brenhin at y bỽrdeisseit. y wahard
udunt dan boen y hoỻ da. nat echwynynt
dim o|e uab ef. a heb ohir anuon a oruc wyr+
da y warchadỽ y uab rac y uynet o·dyno
yn|dirybud y un ỻe. a gỽedy adnabot o|r mab
hynny. peri a|oruc medwi nossweith y gỽ+
ercheitweit a|oed ar·naỽ o lys y brenhin. a
gỽedy eu hadaỽ yn vedwon yn kysgu. Dianc
a|ỽnaeth ac ychydic o nifer y·gyt ac ef hyt
yn ỻys brenhin ffreinc y whegrỽn. Yg|kyf+
rỽg hynny yd anuones howel y uab hyt
att yr hen vrenhin tu draỽ y|r mor ar ve+
dyr trigyaỽ yn|y ỻys a gỽassanaethu ar y bren+
hin a haedu y gedymdeithas o bei vyỽ.
ac ual y gaỻei y brenhin ymdiret y rys o bei
uyỽ. a|r brenhin a aruoỻes y mab yn enry+
dedus. a diruaỽr diolch a|wnaeth y rys. ac y+
na aflonydu a|oruc y brenhin Jeuanc ar gy+
uoeth y dat drỽy nerth y whegrỽn. a thyba+
ỽt Jarỻ bỽrgỽyn. a iarỻ fflandrys. a thra
vyd y brenhin yn ymrysson ueỻy tu draỽ y|r
mor. y dechreuaỽd Jorwoerth uab owein
o gỽynỻỽg ymlad a|chaer ỻion. y pymthec+
uet dyd o galan aỽst duỽ merchyr. ac a os+
tygaỽd y|dreis o|e rym a|e nerth. Duỽ sadỽrn
wedy hynny. gỽedy dala duỽ gỽener y dyd
kyn no hynny y gỽyr a|oed yn kadỽ y baeli. a
throstunt ỽynteu drannoeth y rodet y cas+
teỻ. A gỽedy hynny yr eil weith. yr eildyd o
vis medi. y kyrchaỽd howel uab Jorwoerth
went is coet. a thrannoeth duỽ gỽener y
darestygaỽd yr hoỻ wlat eithyr y casteỻ. ac
y kymerth wystlon o vchelwyr y wlat. Ẏ|ulỽy+
dyn honno y goreskynnaỽd dauyd uab
owein gỽyned idaỽ e|hun. ynys von gỽedy
dehol o·honaỽ uaelgỽn uab oỽein y vraỽt.