Breudwd Welsh Prose 1300-1425
Cymraeg

Oxford Jesus College MS. 111 (The Red Book of Hergest) – page 10v

Brut y Brenhinoedd

10v

39

A thra yttoedit yn dyỽedut ỽrthaỽ
yr ymadraỽd hỽnnỽ yd oed ynteu y
myỽn kadeir oruchel ual y|dylyei vre+
nhin. a gỽedy gỽelet ohonaỽ gogy+
uadaỽ y ageu. atteb a|ỽnaeth yn y
ỽed honn. kanys tyghetuen a|m
rodes. i. yn|aỽch|medyant chỽi.
Dir yỽ ymi wneuthur aỽch myn+
nu chỽi rac coỻi vy muched yr
honn nyt oes gỽerth·uaỽrogach
na digriuach no hi yn|y byt herỽyd
y gỽelir y mi. ac ỽrth hynny nyt
ryued y phrynu o bop fford ac y ga+
ỻer y chaffel. a chyt boet gỽrth·ỽy+
neb gennyf. i. rodi vy merch. eis+
soes didan yỽ gennyf y rodi y|r
gỽas Jeuanc hỽnn. a henyỽ o et+
tiued priaf vrenhin tro ac anchises
a|r boned yssyd yndaỽ ynteu yn blo+
deuaỽ mal y geỻir y ỽelet yn eglur.
a phỽy a aỻei eỻwg kenedyl tro
hediỽ yn ryd yr honn ry vuassei
y saỽl vil o vlỽynyded. ac amseroed
y·dan vrenhined groec yg|keithiỽ+
et. Pỽy a geissei lauuryaỽ ygyt
ac ỽynteu y|geissaỽ rydit o|r ryỽ
geithyỽet honno. a chan gaỻỽys
y gỽas Jeuanc hỽnn hynny. Mineu
a rodaf vy merch idaỽ ef yn ỻaỽ·en.
ac eur ac aryant a ỻogeu a phob
kyfryỽ beth o|r a|uo reit y hynt ỽrth+
aỽ. ac o|r byd gỽeỻ genỽch bressỽy+
laỽ gyt a gỽyr groec. Mi a rodaf
yỽch drayan yg|kyuoeth yn ryd
drỽy hedỽch y gyuanhedu. ac ony
mynnỽch namyn mynet ymeith
mal y|bo hyfrydach genỽch. Mi a dri+
giaf gyt a|chỽi. megys gỽystyl y+
ny vo paraỽt pob peth o|r a|edeỽit
yỽch. a gỽedy daruot kadarnhau
yr amot ueỻy y·rygtunt yd anuo+
net y bop porthua o|r a|oed ygkylch
teruyneu groec y gynuỻaỽ eu|ỻog+
eu. a gỽedy dỽyn y ỻogeu oỻ y vn
ỻ. eu ỻenỽi a|ỽnaethpỽyt o|bop rỽy
beth o|r a|vei reit ỽrth hynt. a rodi
y vorỽyn a|ỽnaethpỽyt y vrutus. ac y
baỽp ar neiỻtu y|rodet yn herỽyd y
voned a|e deilygdaỽt eur ac aryant
a thlysseu a mein maỽr·ỽeirthaỽc
yn amyl. a gỽedy daruot hynny.
yd eỻygỽyt y brenhin o|e garchar
ac yd aeth gỽyr tro yn|eu ỻogeu
yn ryd o geithiỽet gỽyr groec.

40

A c yna y gossodet y vorỽyn yr hon a elỽit
ignogen gỽreic vrutus yn|y kỽr ol y|r ỻog.
ac iguan a|chỽynuan a gymerth yndi am
adaỽ y rieni a|e gỽlat. ac ny|throssei y ỻygeit
y|ar y gỽlat hyt pan gudyỽys y ỽeilgi y tra+
eth. ac yn hynny o yspeit yd|oed urutus yn|y
didanu. ac yn dyỽedut ỽrthi yn hegar. ac yr
hynny ny thaỽei yny dygỽydỽys kysgu arnei
ac veỻy y kerdassant deu·dyd a nosỽeith a|r
gỽynt yn rỽyd unyaỽn yn eu hol. ac yna y
doethant hyt yn|ynys a|elỽit leogicia. a|r y+
nys honno diffeith oed yna. gỽedy ry anreith+
aỽ kyn no hynny yn ỻỽyr o genedyl a|elỽit y  ̷
piratas. ac yna eỻỽg a|ỽnaeth brutus trych+
anỽr aruaỽc y edrych pa ryỽ tir oed hỽnnỽ a
pha ryỽ genedyl a|e pressỽylei. a gỽedy na|ỽ+
elsant gyuanned yndi. namyn yn gyflaỽn
o amryuael genedyl aniueileit a|bỽystuileit
ỻad ỻaỽer a|ỽnaethant o|r rei hynny ac eu
dỽyn gantunt y eu ỻogeu. ac y·na y doethant
y hen dinas diffeith oed yn yr ynys. yno yd
oed demyl y diana dỽyỽes yr hely. ac yno yd
oed delỽ y diana yn rodi gỽrtheb y baỽp o|r a
ovynnit idi. ac y deuth y gỽyr hynny a gor+
thrỽm veicheu ar·nadunt o|r aniueileit y eu
ỻogeu. a menegi a|ỽnaethant y vrutus an+
saỽd yr ynys. a chyghori a|ỽnaethant y eu
tyỽyssaỽc mynet y|r demyl ac aberthu y|r dỽy+
ỽes. a gofyn pa wlat y pressỽylei o|e chyuan+
hedu yn dragyỽydaỽl idaỽ ac o|e etiued. ac
o|gyt·gyghor y kymerth brutus geryon deỽ+
in. a deudec o|e|henafgỽyr ygyt ac ef ac y daeth+
ant hyt y demyl. ac y dugant bop peth o|r a
oed reit herỽyd eu deuaỽt ỽrth aberthu gan+
tunt. a gỽedy eu dyuot y|r demyl gỽisgaỽ a|ỽ+
naethpỽyt coron o ỽinỽyd am benn brutus.
ac yn|herỽyd hen gynefaỽt kynneu a|ỽnaeth+
pỽyt teir kynneu y|r tri duỽ. Nyt amgen
Jubiter. a Mercurius. a diana. ac aberthu y
bop vn o·nadunt ar neiỻtu. ac odyna yd aeth
brutus e|hun rac bron aỻaỽr diana. a ỻestyr
yn y laỽ yn ỻaỽn o win. a gỽaet ewic wenn
a|drychauel y ỽyneb a|ỽnaet gyuarỽyneb a|r
dỽywes. a dyỽedut ỽrthi yr ymadraỽd hỽn.
A e tydy dỽyỽes gyuoethaỽc ti yssyd aru+
thur y|r beid koet. yt y mae kenat trei+
glaỽ aỽyrolyon lỽybreu a geỻỽg eu dyly+
et y daearolyon ac vffernolyon dei. dyỽet
ti ymi pa dayar y pressỽylaf i. yn|diheu yn+
di. a pha eistedua yd|anrydedỽyf i. dydi trỽy
yr oessoed o demleu a gỽerinaỽl goreu gỽerydon.
A  gỽedy dyỽedut hynny ohonaỽ hyt ym|penn
naỽeith treiglaỽ ygkylch yr aỻaỽr a|ỽna+
eth pedeir gweith. a dineu y gỽin oed y+
n|y laỽ y|myỽn geneu y dỽyỽes. a thannu cro+
en yr eỽic