Oxford Jesus College MS. 111 (The Red Book of Hergest) – page 99r
Ystoria Carolo Magno: Rhamant Otfel
99r
412
o lengrys marchaỽc prouedic y dayoni oed
hỽnnỽ a gyuodes y uynyd. a throssaỽl maỽr
pedrogyl yn|y laỽ. ac a|geissỽys y daraỽ a hỽn+
nỽ. A rolant a|aeth y·rydunt. ac a|dỽaỽt ỽrth
Estut ual hynn. Estut heb ef yr uyg|ka+
ryat i o chery di ui o dim peit a|r sarascin
ac arbet idaỽ kanys yttiỽ yn ymdiret yn+
of vi na attỽyf wneuthur drỽc ydaỽ a
gat idaỽ dywedut y hoỻ ewyỻys. Ac y+
na sef a|wnaeth marchaỽc ac annỽyt cry+
nỽr gantaỽ Prouentel y gelwit o seint
gille mynet o|r tu dra|e|gefyn y|r gennat
heb ỽybot idaỽ. Ac a|e deu dỽrn ymauel
yg|gwaỻt y benn a|e dynnu gantaỽ y|r
ỻaỽr. ac Otuel a|gyuodes yn|ỻym y vyn+
yd. ac a|dynnỽys curteus y gledyf a|e
dỽrn yn eureit. ac a|drewis penn y mar+
chaỽc y arnaỽ yny uyd yn gỽare ynn
ymyl traet y brenhin. Ac yna sef a|wna+
eth y freinc erchi y daly. ac ynteu a|enki+
lyỽys ar neiỻ tu oc eu|plith hỽy. a|e lygeit
wedy yr gochi. A|r rei hynny yn troi yn|y
benn yn uuan. kynhebic oed y leỽ neỽyna+
ỽc a vei yn rỽym ac a|darffei y lityaỽ. ac
a|chyffro maỽr yn|y neuad am y chỽaen
honno. ef a|dywaỽt o nerth y benn. Ha
varỽneit heb ef na chyffroỽch. Myn Ma+
humet y gỽr yd ymrodeis i idaỽ. mi a|ỽn+
af seith cant o·honaỽch yn ueirỽ. kyn
hennoch. A|r amheraỽdyr yna a|gyuo+
des y uynyd. ac a|erchis rodi attaỽ ef y
gledyf. a|r sarassin a|dywaỽt na|s rodei
a|bot yn salỽ idaỽ ynteu y geissaỽ. a rolant
a|erchis idaỽ y rodi attaỽ ef. ac ynteu a
gymerei arnaỽ y rodi drachefyn idaỽ pan
ymwehenynt. a hyt hynny y|differei rac
gwneuthur o neb gam idaỽ yn oreu ac y
gaỻei. Ac Otuel a|dywaỽt ỽrthaỽ. arglỽyd
tec heb ef a hỽdy ditheu ef. ac adolỽyn
yỽ genhyf itt y gadỽ yn da. wrth na|s rod+
ỽn i ef itti yr y seith dinas goreu y|th gy+
uoeth. ac ỽrth hefyt y ỻedir dy benn
etwa ac ef. Myn uy ffyd heb·y Rolant
gormod yd|ymuelchey o ragor ac na wna
bellach hynny. namyn dy·wet dy genna+
dỽri. Ac odyna kymer gennat y uynet
413
drachevyn. a minheu a|wnaf hynny
yn ỻawen heb ynteu. a rodỽch ym ostec.
Chyarlys heb ef Otuel ny|s kelaf
ragot gcennat ỽyf vi y|arsi amheraỽ+
dyr gỽr yssyd yn kynnal gwlat yr yspaen
ac alisandre. a busi. a thire a sitoun. a
barbari. ac y|mae pob gỽlat yn dares+
tỽg idaỽ o hyn hyt yn femynie. ef a|er+
chis itt ymadaỽ a|th gristonogaeth
ỽrth na thal vn arỻegen. a|r neb ny chret+
to y hynny ynvytrỽyd maỽr a|ỽna. a
dyuot yn|ỽr y|vahumet. a gỽassanaethu idaỽ
yr hỽnn yssyd yn|ỻywyaỽ yr holl uyt. a|th ni+
ueroed y·gyt a|thi. ac odyna dyuot attaỽ
ynteu. ac ef a at ytt gwlat avarn. a manan+
sie a hoỻ borthuaeu ỻoegyr y·gyt a hynny
a|e haberoed y tu yman y vor rud. ac ef
a|dyry y rolant dy nei gỽlat rỽssi. ac y
oliuer y gedymdeith y wlat a|elwir ysclavie.
Ny at ef ytti hagen gaỻon ffreinc. ỽrth ry
daruot idaỽ y rodi y fflorien o sulie mab
Jỽlff goch vrenhin barbarie y gỽas goreu
o|r yspaen. a mỽyhaf y glot o|digoni a mar+
chogaeth yn|da. a goreu a derev a|chledyf
gloyỽ. hỽnnỽ a|gynneil ffreinc yn|ryd dag+
neuedus idaỽ ac o|e etiued. Ac yna y dywa+
ỽt yr amheraỽdyr. myn vy ffyd heb ef gan
nerth yr hoỻ·gyuoethaỽc ny byd y damỽein
ueỻy. a pheth a|dywedỽch chỽi y niuer a
vegeis. i. eiryoet am hynny. amheraỽdyr
dylyedaỽc heb yr hoỻ varỽneit a|e niueroed.
Ny diodefỽn ni. yn tragywydaỽl kael o saras+
cinyeit ffreinc yn|eu baeliaeth. Namyn par
dyfynnu dy gyuoeth yghyt a|e ỻuydaỽ. ac o+
dyna ỻyỽya ni os mynny hyt y ỻe y kaffom
ymỽelet a|r genedlaeth vudur honno. ac
o chaỽn ninneu y garsi vrenhin hỽnnỽ p*
y|myỽn brỽydyr. ny dieinc ef a|e benn gantaỽ
odyno rogom ni. Ac yna y dywaỽt Otuel
mi a|ch clyỽyaf yn dywedut gorwacrỽyd
ac ymadrodyon ynvut heb ef. y|rei yssyd
yn|bygythyaỽ Garsi yr aỽr honn ef a|e ỻad
hỽy etỽa ac a|e darestỽg. Kanys pan welech
chỽi veint y allu ef ar uarchogyon y gleỽ+
af o·honaỽch ny digaỽn chỽerthin. Ac ef
a vynnei kynn hynny y uot y tu draỽ y nor+
mandi.
| « p 98v | p 99v » |