Breudwd Welsh Prose 1300-1425
Cymraeg

Oxford Jesus College MS. 111 (The Red Book of Hergest) – page 99r

Ystoria Carolo Magno: Rhamant Otfel

99r

412

1
lengrys marchaỽc prouedic y dayoni oed
2
hỽnnỽ a gyuodes y uynyd. a throssaỽl maỽr
3
pedrogyl yn|y laỽ. ac a|geissỽys y daraỽ a hỽn+
4
nỽ. A rolant a|aeth y·rydunt. ac a|dỽaỽt ỽrth
5
Estut ual hynn. Estut heb ef yr uyg|ka+
6
ryat i o chery di ui o dim peit a|r sarascin
7
ac arbet idaỽ kanys yttiỽ yn ymdiret yn+
8
of vi na attỽyf wneuthur drỽc ydaỽ a
9
gat idaỽ dywedut y hoỻ ewyỻys. Ac y+
10
na sef a|wnaeth marchaỽc ac annỽyt cry+
11
nỽr gantaỽ Prouentel y gelwit o seint
12
gille mynet o|r tu dra|e|gefyn y|r gennat
13
heb ỽybot idaỽ. Ac a|e deu dỽrn ymauel
14
yg|gwaỻt y benn a|e dynnu gantaỽ y|r
15
ỻaỽr. aOtuel a|gyuodes yn|ỻym y vyn+
16
yd. ac a|dynnỽys curteus y gledyf a|e
17
dỽrn yn eureit. ac a|drewis penn y mar+
18
chaỽc y arnaỽ yny uyd yn gỽare ynn
19
ymyl traet y brenhin. Ac yna sef a|wna+
20
eth y freinc erchi y daly. ac ynteu a|enki+
21
lyỽys ar neiỻ tu oc eu|plith hỽy. a|e lygeit
22
wedy yr gochi. A|r rei hynny yn troi yn|y
23
benn yn uuan. kynhebic oed y leỽ neỽyna+
24
ỽc a vei yn rỽym ac a|darffei y lityaỽ. ac
25
a|chyffro maỽr yn|y neuad am y chỽaen
26
honno. ef a|dywaỽt o nerth y benn. Ha
27
varỽneit heb ef na chyffroỽch. Myn Ma+
28
humet y gỽr yd ymrodeis i idaỽ. mi a|ỽn+
29
af seith cant o·honaỽch yn ueirỽ. kyn
30
hennoch. A|r amheraỽdyr yna a|gyuo+
31
des y uynyd. ac a|erchis rodi attaỽ ef y
32
gledyf. a|r sarassin a|dywaỽt na|s rodei
33
a|bot yn salỽ idaỽ ynteu y geissaỽ. a rolant
34
a|erchis idaỽ y rodi attaỽ ef. ac ynteu a
35
gymerei arnaỽ y rodi drachefyn idaỽ pan
36
ymwehenynt. a hyt hynny y|differei rac
37
gwneuthur o neb gam idaỽ yn oreu ac y
38
gaỻei. AOtuel a|dywaỽt ỽrthaỽ. arglỽyd
39
tec heb ef a hỽdy ditheu ef. aadolỽyn
40
yỽ genhyf itt y gadỽ yn da. wrth na|s rod+
41
ỽn i ef itti yr y seith dinas goreu y|th gy+
42
uoeth. ac ỽrth hefyt y edir dy benn
43
etwa ac ef. Myn uy ffyd heb·y Rolant
44
gormod yd|ymuelchey o ragor ac na wna
45
bellach hynny. namyn dy·wet dy genna+
46
dỽri. Ac odyna kymer gennat y uynet

413

1
drachevyn. a minheu a|wnaf hynny
2
yn ỻawen heb ynteu. a rodỽch ym ostec.
3
Chyarlys heb ef Otuel ny|s kelaf
4
ragot gcennat ỽyf vi y|arsi amheraỽ+
5
dyr gỽr yssyd yn kynnal gwlat yr yspaen
6
ac alisandre. a busi. a thire a sitoun. a
7
barbari. ac y|mae pob gỽlat yn dares+
8
tỽg idaỽ o hyn hyt yn femynie. ef a|er+
9
chis itt ymadaỽ a|th gristonogaeth
10
ỽrth na thal vn arỻegen. a|r neb ny chret+
11
to y hynny ynvytrỽyd maỽr a|ỽna. a
12
dyuot yn|ỽr y|vahumet. a gỽassanaethu idaỽ
13
yr hỽnn yssyd yn|ỻywyaỽ yr holl uyt. a|th ni+
14
ueroed y·gyt a|thi. ac odyna dyuot attaỽ
15
ynteu. ac ef a at ytt gwlat avarn. a manan+
16
sie a hoỻ borthuaeu ỻoegyr y·gyt a hynny
17
a|e haberoed y tu yman y vor rud. ac ef
18
a|dyry y rolant dy nei gỽlat rỽssi. ac y
19
oliuer y gedymdeith y wlat a|elwir ysclavie.
20
Ny at ef ytti hagen gaỻon ffreinc. ỽrth ry
21
daruot idaỽ y rodi y fflorien o sulie mab
22
Jỽlff goch vrenhin barbarie y gỽas goreu
23
o|r yspaen. a mỽyhaf y glot o|digoni a mar+
24
chogaeth yn|da. a goreu a derev a|chledyf
25
gloyỽ. hỽnnỽ a|gynneil ffreinc yn|ryd dag+
26
neuedus idaỽ ac o|e etiued. Ac yna y dywa+
27
ỽt yr amheraỽdyr. myn vy ffyd heb ef gan
28
nerth yr hoỻ·gyuoethaỽc ny byd y damỽein
29
ueỻya pheth a|dywedỽch chỽi y niuer a
30
vegeis. i. eiryoet am hynny. amheraỽdyr
31
dylyedaỽc heb yr hoỻ varỽneit a|e niueroed.
32
Ny diodefỽn ni. yn tragywydaỽl kael o saras+
33
cinyeit ffreinc yn|eu baeliaeth. Namyn par
34
dyfynnu dy gyuoeth yghyt a|e ỻuydaỽ. ac o+
35
dyna ỻyỽya ni os mynny hyt y ỻe y kaffom
36
ymỽelet a|r genedlaeth vudur honno. ac
37
o chaỽn ninneu y garsi vrenhin hỽnnỽ p*
38
y|myỽn brỽydyr. ny dieinc ef a|e benn gantaỽ
39
odyno rogom ni. Ac yna y dywaỽt Otuel
40
mi a|ch clyỽyaf yn dywedut gorwacrỽyd
41
ac ymadrodyon ynvut heb ef. y|rei yssyd
42
yn|bygythyaỽ Garsi yr aỽr honn ef a|e ỻad
43
hỽy etỽa ac a|e darestỽg. Kanys pan welech
44
chỽi veint y allu ef ar uarchogyon y gleỽ+
45
af o·honaỽch ny digaỽn chỽerthin. Ac ef
46
a vynnei kynn hynny y uot y tu draỽ y nor+
47
mandi.