Breudwd Welsh Prose 1300-1425
Cymraeg

Oxford Jesus College MS. 111 (The Red Book of Hergest) – page 101v

Ystoria Carolo Magno: Rhamant Otfel

101v

422

a|e hoỻ arueu o benn y ysgỽyd hyt yg
gwregis y laỽdyr. Nyt ymgyfvaruu
hagen y cledyf a|dim o|r kic. ac eisso+
es maỽr jaỽn oed y dyrnaỽt. val y pe+
ris y|r marchaỽc blygu a dygỽydyaỽ
hayach ar benn y lin y|r llaỽr. Sef a|ỽ+
naeth llaỽer o|r|ffreinc yna gỽediaỽ a
hoffi y|dyrnaỽt a|dywedut yr oruot ar y
sarascin. ac na allei y amdiffyn. nac ym+
lad bellach hynny. Odit oed onadunt hỽy
hagen a adnappei otuel nac a|e gỽelei
yg|kyfragheu kyn no hynny. Mab galien
vrenhin a neitwys y uynyd yn amysga+
ỽn y dial y dyrnaỽt. a phei na bei y Ro+
lant ymoglyt rac y dyr·naỽt hỽnnỽ. ef
ny thraỽssei dyrnaỽt ar uarchaỽc we+
dy hynny. a|r sarassin a|symydỽys lliỽ
a|e lygeit yn troi yn|y benn yn vuan. 
megys ỻỽdyn dic neỽynaỽc. ac a|dyr+
chafaỽd Curceus y vynyd. ac a|ossodes
ar Rolant o|e holl nerth. ac a|e treỽys
trỽy y lit dyrnaỽt maỽr ar warthaf y
helym. pei na|throeirrei y cledyf yn|y dỽrn
val y traỽssei y benn y arnaỽ. A|r eil
a|rodes idaỽ ar y|parth assei*. a chymeint
ac a|oed o|e daryan yn laỽ. a|dorres yn
deu|dryỻ. ac a|gauas o|r aruev ereill
oỻ yny aeth y cledyf ympeỻ yn|y dayar.
a|dygỽydaỽ Rolant y ar y draet y|r
ỻaỽr. ac yn tynnu y gledyf attaỽ y
dyỽaỽt. Myn mahumet heb ef da
Jaỽn y trycha vyg|kledyf. i. Ac ar+
ganuot a|ỽnaeth y freinc yna hynny.
ac ofynhau yn vaỽr veint y|dyrnodev
a gỽelet yr daruot udunt rỽygaỽ a
thorri eu ỻurugeu o|r tu racdunt ac o|r
tu dra|e|kefyn. ac nat oed gantunt oc
eu|taryanev kymeint ac a|gudei eu
dyrneu a dygỽydaỽ a|e|hỽynebeu att
y dywrain* ac ofyn maỽr arnunt am
Rolant eu harglỽyd. Ac erchi y|r ar+
glỽyd duỽ a|wnaethant rodi kyghor
da y|r marchogyon. ae o|wneuthur tag+
neved yrygtunt. ar kygreireu. ae
diogelrỽyd araỻ Ac ar y geiryev
hynny yny|vyd colomen yn ehedec val

423

y gỽelei Chyarlys a|e hoỻ niver a|r
yspryt glan yn disgynnu ar benn ysgỽ+
yd Otuel. Ac yna y dywaỽt ynteu ual
yd yttoed Rolant yn mynnu y daraỽ. y
dial y dyrnodeu ar·naỽ. Kilya dra|th|gefyn
Rolant heb ef ac arho. Ny ỽnn pa|beth
a|ỽeleis yn ehedec ger vym|bronn a|symu+
dỽys vy medỽl a|m heỽyỻys. a|r ymlad hỽnn
trigyet ar hynn. ac o|th garyat titheu
minheu a|gymeraf vedyd. ac a archaf y
veir uadeuant. a hi a|vyd amdiffynn ym
o hynn aỻann. ac yndi yd|ymdiredaf. Ac y+
na pan gigleu Rolant hynny y dyỽaỽt
ỽrthaỽ dan chỽerthin. vnbenn bonhedic
heb ef a|oes y|t* vryth* titheu hynny. Oes
myn vy ffyd heb·yr otuel. a mi a|ymỽrtho+
daf yr aỽr honn a Mahumet. ac a therua+
gaỽnt ac ac apolin. ac a Johun leuedic
ac a|e hoỻ gedymdeithas. Ac yna bỽrỽ
eu clevydeu ar y glassỽeỻt y ỽrthunt a|ỽ+
naethant. a dodi o bop un o|r marchogy+
on grymus eu|dỽylaỽ am|vynỽgyl y gi+
lyd. O duỽ heb y brenhin mor vaỽr yỽ y
gỽyrtheu hỽnn*. ỻyna ỽynt wedy|r gyvu+
naỽ heb ef. ac yn|gỽneuthur ryỽ amot
y·rydunt mi a|gymeraf arnaf. ac eỽch
chỽitheu y edrych vy marchogyon deỽr+
on. i. A hỽynteu a aethant ual y geỻynt
gyntaf. a|r|brenhin e|hun a|vrathỽys
march ar eu hol. ac val y deuth yno go+
fyn a|wnaeth. a garu nei heb ef pa wed
yd|ymglyỽy|di. a pha ryỽ amot a ry|w+
naethaỽch chỽi y·roch Arglỽyd heb
ynteu gwed da yd|ymglywaf ỽrth vy
mot yn hoỻiach ac yn|ỻaỽen. ac na che+
veis dim drỽc yr ymlad ohonaf a|r|ymlad+
ỽr goreu. a|deỽraf a|vu eiryoet o wyr
agkret. a diolỽch y duỽ neur deryỽ ym
wneuthur kymeint a|hynn. y kymer O+
tuel vedyd a|christonogaeth. ac arvoỻ
ditheu ef yn hyfryt. a|dyro idaỽ anryded
a gaỻu ỽrth y ewyỻys. ac y·gyt a hynny
Belisent dy verch yn|briaỽt. O duỽ heb
y brenhin ual y|gỽnaethosti yr aỽr honn
vy mynnu. i. a ỻyna yr hynn yr yttoedỽn
ninheu yn mynet y erchi yt y ỽneuthur.