Breudwd Welsh Prose 1300-1425
Cymraeg

Oxford Jesus College MS. 111 (The Red Book of Hergest) – page 111r

Ystoria Carolo Magno: Rhamant Otfel, Ystoria Carolo Magno: Can Rolant

111r

460

Ac yna y kymerth Rolant ac Otuel ef
ac y dugant yn anrec y chyarlymaen. ac
ynteu a|e hanuones ef y baris o|r blaen yg
carchar. y ffreinc parhaus ynteu ny ebyr+
gouyssant y vrỽydyr mỽy no chynt. kynn
daruot gosber nev vynet yr heul yn|y hadeu
neur oruuessynt ar y maes. a chymryt y
dinas udunt e|hun. ~ ~   ~ ~ ~   ~ ~ ~  
A * Gwedy dala garsi a|e vynet yg|karch+
ar y baris. y kymerth Marsli lyỽo+
draeth yr yspaen. Ẏr hỽnn yr oed vn
brenhin ar|bymthec o anfydlonyon gene+
dyl paganyeit yn darestỽg idaỽ. a phan we+
les Marsli na aỻei ym·ỽrthỽynebu a chyarlys
medylyaỽ a|oruc trỽy y hoỻ ethrylithyr pa
uod y gaỻei dangneuedu ac ef. Ac anuon a o+
ruc ar Chyarlys y erchi idaỽ anuon deuỽr
dosparthus attaỽ y uenegi idaỽ ffuruf y
dangneued a|ỽnelit ac ef. A Chyarlys
a anuones attaỽ deu uroder arderchaỽc
yn|y gennadỽri honno. Sef oed eu henỽ+
eu Bazin. a bazil. ac a|orch·ymynnaỽd
udunt erchi y varsli ymadaỽ a Mahu+
met ac a|r hoỻ eudỽyweu ỽrth na thelynt
vn arỻegen. a|dyuot attaỽ ynteu y gym+
ryt bedyd a ffyd gristonogaỽl. ac yntev
a rodei idaỽ hanner yr yspaen yn ryd
dagneuedus. a|r ranner* araỻ y Rolant
y|nei yn ryd dragỽydaỽl idaỽ a|e etiued. a
dyuot o varsli y|dodi y|dỽylaỽ y·rwg dỽy+
laỽ Chyarlys y|myỽn breint gỽrogaeth
ar hynny. Odyno y kerdassant y kena+
deu hyt yn|sesar aỽgustỽm ỻe yd|oed
uarsli a|chan mil o uarchogyon aruaỽc
gyt ac ef. A gỽedy eu|dyuot gyr bron
Marsli y managassant eu kenadỽri yn
y megys y gorchymynassei Chyarlys u+
dunt. A|gỽedy gwarandaỽ o varsli ar
y negesseu ỻidiaỽ ỽrthunt odieithyr mod
a|pheri o greulonaf aghev eu dienydyaỽ.
A|phann deuth y chwedyl hỽnnỽ yn hon+
nedic ar chyarlys ry beri ỻad o varsli
Basin a Bazil trỽy greulonaf angeu
ỻywyaỽ y luoed a|oruc ynteu ar hyt yr
yspaen y geissaỽ Marsli. Ac ual yd|oed
Beligant diỽarnaỽt yn|gorymdeith gyt

461

a marsli. ef a dywaỽt ỽrthaỽ. Arglỽyd uar+
sli heb ef. Kany allỽn ni gỽrthỽynebu y
Chyarlys a|e|luoed o|n kedernit. reit oed yn
ninheu vedylyaỽ o ethrylithyr newyd py
wed y gỽrthỽneppem* idaỽ. Heb·y Marsli a
dyỽet titheu dy gyghor. Beligant a|dywa+
ỽt megys yd oed pennaf ef a henaduraf y+
dan uarsli. Arglỽyd heb ef hen a gỽan yỽ
Chyarlys megys y dengys y lỽydi. a|pho
hynaf vo dyn chỽannockaf vyd y|da pres+
sennaỽl herỽyd anyan. a bei gaỻem ni
oc an kymhendaỽt trỽy adaỽ tagneued.
ual yd|elei ef y|ffreinc ny lauuryei ef yn|y
vyỽ y gyrchu dayar yr yspaen gỽedy hynny.
Ac o|r achos hynny arglỽyd y mae gennym
ni mein rinwedaỽl ac eur. a ỻewot gỽyny+
on. ac eirth gỽynnyon. anuonỽn anregy+
on maỽr yn gyffredin y baỽb o|r freinc.
kanys trachỽant a|e|trosses hỽynt y|r ystlys
dielỽ yssyd ynni. ac y·gyt a hynny. ni a
anuonỽn gỽystlon udunt o veibon andy+
lyedogyon megys y crettont ynn yn|diam+
heu. kanys dir yỽ ynni prynu yn buched
o bop ford o|r y|gaỻom y chaffel. ~ ~ ~ ~ ~
A C yna y|dywaỽt Marsli ytti y gorch+
ymynnaf vi y gennadỽri honno ka+
nys doethaf a|chymhennaf y me+
dry di y harỽein hi hyt ar urenhin fre+
inc. ac a|r byrỻysc eur oed yn|y|laỽ ystynnu
y medyant idaỽ. Ac yna gostỽng y benn
a|oruc Beligant. a|dyỽedut ual hynn. mi
a|wnaf y gennadỽri honn trỽy ganhorthỽy
Mahumet hyt y kanhyatto vy ethrylithyr
a|m kyỽreinrỽyd ym hyt pan rydhaer
dayar yr yspaen o dragywydaỽl geithiỽ+
et y freinc. Ac yna dyrchauel y|ỽyneb
a|oruc Marsli ac erchi y vahumet a|r hoỻ
dỽyỽeu ereiỻ y ganhorthỽyaỽ y|r gennadỽ+
ri honno. Odyno y|deuth Beli·gant
gỽr enrydedus yn|gennat y gan varsli
ar chyarlys y uenegi y deuei ef y gym+
ryt bedyd ac y estỽg o|e bendeuigaeth
ynteu. Ac yna y gouynnỽys Chyarlys
o|e|gyghor a|ỽelir y chỽi bot yn Jaỽn kym+
ryt Marsli yr hỽnn yssyd yn adaỽ drỽy grist
a mihagel kymryt bedyd a|dala y·danaf yn+
[ neu

 

The text Ystoria Carolo Magno: Can Rolant starts on Column 460 line 9.