Oxford Jesus College MS. 111 (The Red Book of Hergest) – page 116v
Ystoria Carolo Magno: Can Rolant
116v
482
ffei ac ỽynt. a|r niuer arall yn|gadu eu ỻad
ual deueit ymplith bleideu. ~ ~ ~ ~
A C yna yd|aeth Rolant a|r deudec go+
gyfurd o|ffreinc ydan y|pagany·eit
ac eu|llad ac eu|bỽrỽ. ac eu kymeỻ
ar ffo ual y geỻynt. A|phan welas y|paga+
nyeit eu gorchyfygu o|r ffreinc. dangos eu
kefneu y|r ffreinc a orugant ac adaỽ y maes.
A|r freinc a|e herlynod yny|las o·nadunt
anneirif. a ỻawenhau a|ỽnaeth y ffreinc
am gaffel o·nadunt y uudugolyaeth gyn+
taf. ac eu|drycdyghetuenneu a|gythrud+
yaỽd eu ỻeỽenyd y gan gymysgu gỽrth+
ỽyneb ac eu|hyrrỽydder. kanys gorthrym+
der gelynyon o neỽyd a|doeth attunt yn
dissyfyt. ac eu|kyrchu yn vriỽedic vlin
yn annymdiredus ac yn|arueu briỽedic.
Och a|duỽ maỽr a goỻet an·esgor a|de+
uth y ffreinc yn|y|ỻe hỽnnỽ. o goỻi y ge+
niuer gỽrda o|wyr chyarlys a|goỻet y+
no. Ẏma y|mae goleu y coỻedeu a|deuth+
ant o anfydlonder gwennỽlyd yn ym+
dangos etwa. ac ys|da y talỽyt idaỽ yn+
teu y uradỽryaeth. Ac o|r|can|mil o ba+
ganyeit a|doeth yn erbyn y ffreinc.
ny diengis namyn Margarit e|hun.
y datkanu y varsli yr aerua a|wnaeth+
pỽyt ar y wyr. ac ynteu a|e gledyf yn
noeth yn|y laỽ ac a|dyrnaỽt agheuaỽl
ar y benn. ac a|phedwar|brath yn|y go+
rff. a digeryd yd|˄edewis ef y maes. wedy
ỻad kỽbyl o hynny o niuer. ac osit ar+
glỽyd heb ef uarchaỽclu yn|baraỽt.
yr aỽrhonn y mae ytt eu hanuon. tra
vo blin y freinc a|briwedic a newyna+
ỽc. ac o|geỻir goruot arnunt byth yr
awr honn y geỻir. a|ỻawer oc eu march+
ogyon a|las. ac arueu amparedic yỽ yr
eidunt. a thra|uont ueỻy Jaỽnaf yỽ di+
al ar·nunt waet an gwyr. Ac yna yn
gyflym gỽisgaỽ amdanunt a|wnaeth
y|paganyeit. ac ymlunyaethu yn vydi+
noed. A Marsli a|e kanlynaỽd drỽy lynn
coetaỽc. a cherdet a|wnaethant yn dis+
taỽ yny doethant yn|dirybud am|eu
penn. A ỻyma ual y kerdỽn am|eu|penn
483
heb·y marsli. Mynet Grandon a|dec
bydin gantaỽ o|r neiỻ tu udunt. a minnev
heb·y marsli y tu araỻ udunt hỽy a dec by+
din ereiỻ. kanys kadarn yỽ Rolant a|e
wyr ac ny thygyei ymlad ac wynt o|r neiỻ
tu. Duvnaỽ a|r kynghor hỽnnỽ a|orug+
ant. a Grandon a aeth o|r blaen a|e dec bydin
ar laỽn vrys y deuthant hyt y ỻe yd oed y
freinc. a dodi vtkyrn mỽy no mil. a hynny
a gymrawod y freinc ar darogan eu han+
geu. Ac yna y gwybuant bot gwennỽlyd
yn vradỽr. a|r arch·escob yn eu hehofni. ac
yn|eu|didanu. ac yn|adaỽ udunt buched
dragywyd y|r neb a ymladei. ac uffern y|r
neb a|ffoei. Ac ymgadarnhau a|oruc pa+
ỽb o·nadunt y ar eir yr archesgob a|dio+
def agheu ymblaen ffo. a gwedy dodi ga+
ỽr ar vrynn ỻewenyd o·nadunt. ymgym+
ysgu a orugant a|r paganyeit gan rodi
vdunt dyrnodeu. a chlibor yna a|oed yn|ỻe
pagan kadarnaf a|wahanaỽd y ỽrth y|ge+
dymdeithon. ac a|duc ruthur y Egeler
o|wasgwin. ac ny chauas y waeỽ vn gohir
nac yn|y luruc nac yn|y arueu yny vyd
drỽydaỽ berued. ac ynteu yn varỽ y|r ỻaỽr
y gymryt buched dragywyd. Ac|yna ymo+
ralỽ a|oruc y pagan budugaỽl a|e gedymdei+
thon a|dielwi y ffreinc ac erchi torri tewdỽr
y bydinoed. Ac yna y dywaỽt Rolant ỽrth
Oliuer. ys|maỽr a|goỻet yỽ yr einym|ni ar y
gwas Jeuanc a goỻassam. y|dial a|aỻwyf|i
mi a|e gwnaf. ac ymchoelut penn y|uarch
att gliborin. a|dyrchauel haỽdyclyr yn waet+
lyt ywch y benn. a gossot ar y pagan o|e la+
ỽn nerth ar warthaf y helym. Ac ny|ohiryod
y cledyf yna yny vu y gwr a|r march yn dỽy
rann o bop tu hyt y|ỻaỽr. ac ny orffowyssa+
ỽd yny ladaỽd seithwyr yn|dial yr un.
A c yna Maldebrỽm y pagan ennwiraf
y|dywetpỽyt arnaỽ vredychu caerus+
salem gynt. a ỻad o·honaỽ galaned yn
y demyl. ef a|duc ruthur y ar varch buan
y|samson. a|e vrathu trỽydaỽ a|thrỽy y holl
aruev yny vu yn varỽ y|r ỻaỽr a|e eneit y vu+
ched dragywydaỽl. A|dolur maỽr uu gan
Rolant hynny ar Samson. a dỽyn ruthur
| « p 116r | p 117r » |