Breudwd Welsh Prose 1300-1425
Cymraeg

Oxford Jesus College MS. 111 (The Red Book of Hergest) – page 117r

Ystoria Carolo Magno: Can Rolant, Ystoria Carolo Magno: Chronicl Turpin

117r

484

a|oruc o|e elyn. ac ual y lledit a|phaladur
y daraỽ o|e weregis y vynyd y|r llaỽr. ac o|e
weregis y waeret yn|y gyfrỽy. ac ar hynny
y lladaỽd Malkỽidon pagan vn o|r ffreinc gry+
mussaf ac yd|aeth y eneit y uuched dragyw+
ydaỽl. Ac yna y duc Tur·pin ruthur y
dial y wr. a tharaỽ penn y pagan y arnaỽ
y|r maes. a|e adaỽ ynteu yn|y gyfrỽy. Ac ar
hynny y duc Grandon dywyssaỽc bydino+
ed y paganyeit y ar uarch buan y ereint
ruthur. a|e urathu a|e gledyf trỽydyaỽ a
thrỽy y hoỻ arueu yny vyd yn varỽ y|r
ỻaỽr. a|e eneit y orffowys y|nef. Ac ar
hynny ỻad egeler y gedymdeith megys
y bydynt gedymdeithon yn|y nef ual yn
y byt yma. Ac yna y ỻadaỽd y paganyeit
ar un tu. Brengar. a|Gwimỽnt o saxon+
ia. ac astorius ygyt ac ỽynteu. Ac yna
y rodes y paganyeit gaỽr ar y cristonogy+
on. ac wynteu a|wybuant o|vn vryt bot
y paganyeit yn mynet drostunt.  ~ ~
A *C yna y kyffroes Rolant ar lit. A
phan|arganuu Grandon ef yn ỻet+
avỽynaỽ y varch y tu ac attaỽ. ffo
a|oruc a|e ragot a|oruc Rolant idaỽ. ac ef
a|e|trewis a|durendard yny vu y gỽr a|r
march yn|dỽyrann o|bop|tu y durendard
A|r dyrnaỽt hỽnnỽ a|lawenhaaỽd y|ffreinc.
ac a|dristaaỽd y paganyeit. a gwedy ỻad
eu tywyssaỽc y ffoassant. Ac eu|hymlit
a|oruc Rolant udunt a|e wyr. ac eu hadaỽ
yn danuaeu. Kanys mỽy o|laỽer a|las y+
no no riuedi y|rei a|e ỻadawd. Ac yna y
digallonnet y paganyeit hyt na|eỻynt
gynnal eu harueu yn|eu|dỽylaỽ. Ac
yna y kannyssant eu kyrn. ac a|r kyrn
yd|ymladassant. Ac ueỻy y kỽplayssant
hỽy vrỽydyr. trỽy y kyrn y gnotteit an+
noc y gwyr yn|y vrỽydyr. Ac ueỻy y ỻas
y paganyeit. a|r bychidic a diengis o+
nadunt a ffoassant hyt at varsli. Ac nyt
oed lei eu|hofyn yna noc rac bron Ro+
lant a|e lu. a|thra|welei rolant ỽynt
ef a|e hymlityaỽd. A gwedy na|welei
ef neb yn|y gylch. ef a|dywanod ar sa+
rascin du dyffygyaỽl yn ỻechu y myỽn

485

ỻỽyn. a|e|dala a|oruc. a nydu pedeir gwialen
a gwneuthur pedwar reuaỽc a|e|rỽymaỽ
ỽrth brenn y diffleis. A gwedy y rỽymaỽ
mynet y benn brynn a|oed yn agos idaỽ. ac
odyno ef a|welei lawer o|r sarascinyeit
ygyt. ac ymchoelut a|oruc y lynn y mieri
y ỻe y kyrchei baỽb o|r|a|uynnei adaỽ pyrth
yr yspaenn. Ac yna canu y gorn ac ef a
ymgynnuỻaỽd attaỽ yno amkan y ganwr
o gristonogyon. ac a hynny y·gyt ac ef y de+
uth y|r ỻe yd oed y sarascin yn rỽym. Ac yna
y tyngaỽ˄d Rolant y lỽ maỽr y ỻadei benn y
sarascin ony delei y uenegi idaỽ y ỻe yd|oed
varsli. a|dangos idaỽ varsli kanyt atwae+
net Rolant varsli ettwa. Ac yn|diannot
rac y|lad yd aeth y sarascin i|dangos idaỽ
varsli. ac o beỻ dangos y arwyd a march
coch maỽr y·danaỽ. a|tharyan gronn oed
arnaỽ. a|dodi y uryt a|oruc rolant arnaỽ
a|chyrchu y vydin yn hy. a|r|hynn oed o
wyr gantaỽ yn|divygỽl. Ac arganuot a|o+
ruc Rolant yn|eu|plith gỽr a|ragorei rac+
dunt. a chyrchu a|oruc Rolant hỽnnỽ a|e
lad ar un|dyrnaỽt. ffo a|orugant ỽynteu
hỽnt ac yman vry ac o·bry. Taraỽ a|oruc
Rolant yn|eu hol. ac eu ỻad ac eu|bỽrỽ ac
eu hyssjgaỽ. ac arganuot a|oruc vars+
li yn ffo. a|e ymlit a|oruc Rolant a|e|lad. ac
ny|diegis un gỽr o|wyr rolant o|hynny o
gyfranc namyn rolant e|hun gwedy y vra+
thu a|phedeir|gleif a|e briwaỽ a|mein a|e
yssigaỽ. a|phan gigleu Belligant hynny
yr eil brenhin o|r|paganyeit disgreth vars+
li yn|dygỽydaỽ. ffo a|oruc ynteu ac adaỽ
y wlat. Teogric o* bawtwin a|rei ereiỻ
o|r|cristonogyon a|oedynt yn|ỻechu rac
ofyn y myỽn ỻỽyneu. ac ereiỻ a|adoed
yn ol chyarlys y byrth yr yspaen. Ac  ̷ ̷
neur daroed y chyarlys adaỽ oed dyrys a
pherigylus o|r ffyrd a|dyuot y|r diogelỽch
heb wybot dim o|r a|oed yn|ol. A|blinaỽ
a|oruc rolant gan bỽys yr ymlad. a|chan
rodi y|dyrnodeu maỽr. a|chymryt y brath+
eu agheuaỽl a gaỽssei. a|dyuot ueỻy a|o+
ruc Rolant. drỽy dryssỽch a|ỻỽyneu. hyt
y|penn issaf y byrth cysar. ac yna y dis+

 

The text Ystoria Carolo Magno: Chronicl Turpin starts on Column 484 line 22.