Oxford Jesus College MS. 111 (The Red Book of Hergest) – page 119v
Ystoria Carolo Magno: Chronicl Turpin
119v
494
a thrỽydi y teckeir gwassanaeth yr eglỽys
ac y dysc y kantoryeit yr organ. ac ar ny
ỽypo honno breuu a|wna ual eidyon. y
gradeu a|r pyngkeu ny|s gỽybyd. namyn
ual dyn a|dynno a vemrỽnn llinyeu ỽrth
linyaỽdyr gyrgam. kyn agkywreinyet
a hynny yd eỻỽg ynteu y lef. A thrỽy
honno y|dychymygỽyt a uu o gerd delyn
a chrỽth. a thimpan. a phibeu. Ac nyt
oes yndi namyn pedeir ỻin ac ỽyth donn
a thrỽy y rei hynny y dyeỻir pedwar
nerth a|b·erthyn ar y corff. ac ỽyth o+
brỽy y|r eneit. a|e boned o|e dechreu a ga+
hat o gywydolyaeth egylyon. Dilech+
dit a ysgythrỽyt yn neuad y brenhin. a
honno a|dysc y dyn dywedvt yr ymadra+
ỽd a|dosparth gwir a|geu. ac a dysc am+
rysson o|r ymadraỽd a|e dyaỻ o|r byd yndaỽ
dywyỻỽch. Rethoric oed yno. A honno
a|dysc y|dyn dywedut yr ymadraỽd yn
gyfyaỽn ac yn ỻỽybreid ac yn|gyfreith+
aỽl. huaỽdyl a dosparthus uyd a|e gỽ+
ypo. Geometria a ysgythryssit y+
no. A honno a|dysc messuraỽ y dayar
a|r dyffrynned. a|r mynyded a|r glyn+
neu a|r moroed. a|r ysbasseu. a|r miỻti+
red. a|r neb a|wypo honno yn|gyflaỽn
pan edrycho let brenhinyaeth. ef a|wy+
byd pa saỽl miỻtir neu pa sawl gỽrhyt
neu pa|saỽl troet·ued a vo yndi o hyt
a|ỻet. Ac ueỻy am uaes neu gymỽt. nev
dinas ef a|ednebyd pa saỽl troetued
a uo yndaỽ. a thrỽy honno y kyfanso+
des amherotron y|milltiroed a|r fyrd o|r
dinas py gilyd. ac o honno y ỻauurya
yr emeith dissynnỽyr y uessuraỽ y
tired. a|r gwinỻanneu. a|r gweirglod+
yeu. a|r meyssyd a|r ỻỽynneu. Aris+
metica a esgythryssit yno. yr honn
a*|draetha o gyfrif pob peth. a|r neb a
wypo honno pann welo twr yr uchet
vo ef|a|wybyt pa|saỽl maen a uo yndaỽ
neu y gyniuer dafyn dỽfyr a|uo yn|y
ffiol neu o lynn araỻ. neu y gyniver
keinaỽc a vo yn|y|das aryant. neu y
gyniuer gỽr a vo yn|y ỻu. o honno y
495
llauurya y seiri mein kynyt adnappont
hỽy y geluydyt honno y gwplau y tyroed
vchaf. Astrologia a esgrythryssit* yno.
Sef yỽ honno keluydyt o|r syr. o honno
yd|adnabydir damỽeineu a|thyghetuenneu
rac ỻaỽ. a chyndrychaỽl da a|drỽc ympob
lle. A uo kyuarỽyd yn honno pan el y hynt
neu pan damuno wneuthur peth araỻ
ef a|ednebyd ual y darffo idaỽ. O gỽyl deu+
ỽr neu deulu yn y·mlad. ef a ednebyd pỽy
a|orffo o·nadunt. O|r geluydyt honno yd
atwaenat amherotron ruvein an·saỽd
eu gỽyr yn eithauoed bydoed a|r brenhin+
yaetheu eithaf. Ac ar y·chydic o amser
gỽedy hynny y dangosset y durpin
archesgob aghev chyarlys. Pan yt+
toed diwarnaỽt ger bron y aỻaỽr yn vien
yn|gỽediaỽ ac yn canu dechreu aỽr na+
chaf ual ỻewic idaỽ. a thra|e|gefyn bydin
anneiryf y meint o uarchogyon yn ker+
det heibyaỽ. ac adnabot a|oruc eu|bot
yn|kerdet parth a|lotarigia. a gwedy eu
mynet heibyaỽ. arganuot a|oruc un te+
bic y vlaw·mon yn eu kanlyn yn ỻibin. a go+
vyn a|oruc Turpin y hỽnnỽ pa|du yd|eynt.
Ni a aỽn heb ynteu hyt yn dỽfyr y graỽn
erbyn aghev Chyarlys y dỽyn y eneit y
uffern. Minnev a archaf y titheu heb·y
Turpin yn enỽ yr arglỽyd grist pan|uo
teruyn ar aỽch hynt dyuot ymann attaf|i
y venegi ym beth a vo oc aỽch hynt. ac ny
vu odric arnadunt namyn o vreid teruy+
nu y salym. nachaf ỽynt yn|dyuot drache+
fyn yn|yr ansaỽd yd athoedynt yno. ac ỽrth yr hỽn
y dywedassei durpin ỽrthaỽ gynneu am eu neges y|dywawt yna
Y gỽr o|r galis heb ef heb penn arnaỽ a
duc y saỽl vein a|gwyd oed yn|y eglỽysseu
ef ac eu|dodj yn|y taval. A mỽy y tynnaỽd
hynny ar da no|e bechodeu ef. Ac am|hynny
y duc ef yr eneit y nef y gennym ni. ac
ar hynny difflannu a|oruc y kythreul ym+
meith. Ac am hynny y|dyaỻod Turpin
mynet Chyarlys y orffowys trỽy gan+
horthỽy Jago ebostol y gwnathoed Chy+
arlys eglỽysseu idaỽ. kanys daroed idaỽ y
dyd yd ymwahanyssynt o vien anuon o bop
| « p 119r | p 120r » |