Breudwd Welsh Prose 1300-1425
Cymraeg

Oxford Jesus College MS. 111 (The Red Book of Hergest) – page 133r

Saith Doethion Rhufain

133r

548

y goruc y brenhin y agreiffto e hun
yn|y uedỽl am|gystudyaỽ y marchaỽc.
ac am|dybyaỽ y|wreic ac ỽynt yn|wi+
rion ar y vryt ef. Ac yna y dywaỽt
y marchaỽc ỽrth y vrenhines. Miui
a|af y hela ygyt a|r brenhin auory.
a|mi a|e gỽahodaf ef ỽrth y|vỽyt y|m
ystaueỻ. i. pan|del o hela. ac a|dywedaf
idaỽ dyuot y wreic vỽyaf a|garaf o|m
gỽlat y|m|ol. a byd ditheu yn an herbyn
ninneu. ac amryw wisc ymdanat.
ac yr|a|gymero ef o adnabot arnat ti.
na|at ti arnat y|adnabot ef. na|e
welet eiryoet hyt yna. Mi a|wnaf
heb hi. A thrannoeth yd aethant
y hela. a|gỽedy kanu corn ỻad. a dar+
uot hela. y marchaỽc a|adolygaỽd
y|r|brenhin dyuot y vỽyta y ystaueỻ
ef y|dyd hỽnnỽ. a|r brenhin a|deuth.
A phan|deuth. Kyntaf dyn a|welas.
y wreic yn|ystaueỻ y marchaỽc.
A gofyn a|wnaeth ef idi. beth a|ỽna+
ei hi yno. a pha|fford y deuth yno.
anaỽd iaỽn heb hi yỽ ymi venegi
ytti y|gyniuer fford amdyfrỽys a
ymdeeis i o|m gỽlat hyt yma. Ny
ỽn ynneu le iaỽnach ym vot noc yn
ystaueỻ y|gỽr mỽyaf a|garaf. Ac
os bỽrỽ kyfadnabot yd wyt ti yn ol
kyffelybrỽyd. edrych di pa|le y mae
y|neb yd wyt yn|y geissaỽ. ỽrth na
weleist ti olỽc arnaf|i eiryoet hyt
hediw. Ac yna kynhewi a|oruc y
brenhin. a|medylyaỽ na|welas eiryo+
et gỽreic a|modrỽy mor debic. a|e w+
reic ef a|e vodrỽy. y wreic a modrỽy
y|marchaỽc. A|gỽedy bỽyt. y brenhin
a|aeth tu a|r|tỽr. y geissaỽ diheurỽyd
am y wreic ual y kafas am y vodrỽy.
a hitheu a|e rac·vlaenaỽd ef y fford
araỻ. ac a|symudaỽd wisc. a gỽis+
gaỽ y chartrefwisc e|hun ymdanei.
Ac ynteu pan|deuth a|e hagreithaỽd
e|hun yn|y uedỽl. am y gamadna+
bot ar orderch y|marchaỽc. ac ym+
penn yspeit o amser y marchaỽc

549

a|welas nat oed diberigyl idaỽ kyn+
nal karadas a gỽreic y brenhin yn
un wlat ac ef ygwaethach yn|y|lys
a|e gastell e|hun. Ac ef a|gafas yn
y|gyghor parattoi ỻong. a|e ỻenwi
o bop da. Ac yna ef a|erchis kenyat
y brenhin y uynet tu a|e|wlat. ỽrth
na buassei ys hir o amser. A|r bren+
hin a|e kanhadaỽd. A thrannoeth
ef a|doeth kyn eu kychwynnv ef a|e
orderch att y brenhin y|ỻe yd oed ef
yn|gỽarandaỽ offeren. ac ef a|odolyga*+
ỽd idaỽ. peri y offeirat teulu gỽneu+
thur rỽym priodas y·rygtunt eỻ|deu.
a|r brenhin a|beris eu|priodi. A gỽedy
y briodas ỽynt a gyrchassant y|r ỻong.
a|r brenhin a aeth tu a|r twr. A|phan
deuth yd|oed y|tỽr yn|wac. a|e|wreic gỽ+
edy mynet gyt a|r marchaỽc. ~
Veỻy arglỽyd amheraỽdyr y soma dy
wreic ditheu o gredu idi. a|pheri di+
henydyaỽ dy uab o|e hachaỽs. Na
pharaf myn vyg|cret heb ef. a|r nos
honno y|dywawaỽt* yr amherotres.
adan ucheneidaỽ a thristỽch. a dywe+
dut ỽrth y brenhin. Ef a|deruyd yti
ual y daruu y ystiwart brenhin y
pỽyl. Beth oed hynny heb y brenhin.
ny|s managaf ony rody dy|gret
ar|dihenydyaỽ y mab avory. Yn|wir
Y  brenhin hỽnnỽ a [ heb ef. ef|a ledir
dyfassei heint yndaỽ ac a|hỽyda+
ỽd. A gỽedy y uedeginyaethu yn
iach yd erchis y medic idaỽ keissaỽ
gỽreic ar y wely. Ac yd|erchis ynteu
y|r ystiwart ỻogi gỽreic idaỽ yr naỽ
morc. Sef a|oruc ynteu o|chwant y da.
rodi y wreic briaỽt e|hun ar wely y brenhin
A gỽedy bot achaỽs y|r brenhin y nos
honno a|gỽreic yr ystiwart. Ef a|doeth
y|gỽr drannoeth y erchi idi kyuodi y
vynyd. A|r brenhin ny|s gadaỽd. Ac yna
y datkanaỽd ynteu yg|gwyd y|brenhin
y gam a|e gared. ac yna y deholet ef o|r
kyuoeth. a|r wreic a|gafas gossymdeith
digaỽn y gan y brenhin. Veỻy y|deruyd