Breudwd Welsh Prose 1300-1425
Cymraeg

Oxford Jesus College MS. 111 (The Red Book of Hergest) – page 134r

Saith Doethion Rhufain

134r

552

theu arglỽyd amheraỽdyr heb·y martin
rac dygỽydaỽ y myỽn kared kymeint
ac y|ỻedych. dy uab. yr ethrot dy|wreic.
a bit diogel itt y|dyweit y|dyweit y
mab auory. Ny|chredaf ynneu hi vyth
heb y brenhin. A|phan uenegis y bren+
hin y|r urenhines y dywedei y|mab
drannoeth. kythrudyaỽ yn uaỽr a|oruc
hi. Ac ny wybu hi dim dech·ymic o
hynny aỻan. a thrannoeth pan|gyuo+
des yr heul ar y|byt yn oleu diwybyr yr
amheraỽdyr a|r gỽyrda a|r doethon a a+
ethant y|r|eglỽys. A|gỽedy gỽaran+
daỽ offeren yn|dwywaỽl yd|aethant
o·dieithyr y vynnwent y eisted ar penn
karrec y|le amlỽc. Ac yna y|doeth y
mab ger bronn yr amheraỽdyr rỽg
deuỽr doeth. A|gỽedy adoli y|arglỽyd
dat ac erchi idaỽ y gerenyd. herwyd
na haedassei ef na|e var na|e anuod. A|r
goruchaf duỽ|heb ef y gỽr a|wyr pob
peth o|r a|uu ac a|vyd. a dangosses ymi
ac y|m|hathraỽon yn amlỽc trỽy yr
arỽyd ar y|ỻeuat a|r seren oleu eglur
yn|y hymyl o dywedỽn i vngeir yn
vn o|r seith niwarnaỽt na|dihagỽn rac
agheu. Ac yna arglỽyd dat heb y mab
am y weledigaeth honno y teweis i
arglỽyd. a|r amherotres y|m|ethrot ac
y|m|kuhudaỽ ỽrthyt megys pei by+
dỽn gelyn itt. a|cheissaỽ dỽyn dy am+
herodraeth a|th|diuetha. a thebic yỽ
hi ỽrthyt ti amdanaf|i. ac y bu y·rỽng
y marchaỽc gynt a|e vn mab ar y
mor. Beth oed hynny heb yr amher+
M archaỽc a|e uab a|oed +[ aỽdyr
ynt y myỽn ysgraff ar y mor.
a|dyuot dỽy vran a greu uch eu|penn.
a|disgynu ar|gỽrr yr ysgraf a greu
bop eilwers. a ryued uu gan y mar+
chaỽc hynny. A|r mab a|dywaỽt
ỽrth y dat bot y brein yn|dywedut y
bydei da gan y dat kael dala blaen y
lewys tra ymolchei. a|e uam yn dala
tỽel idaỽ. a ỻidyaỽ a|oruc y marchaỽc
o|r geir hỽnnỽ. ac ysclyffyeit y mab

553

a|e vỽrỽ yn|y mor dros y benn. A mynet
ymeith a|e yscraf. ac o|dỽywaỽl dyg+
het ymlusc o|r mab ar y dỽylaỽ a|e dra+
et yny ymgafas a charrec y·rỽng aỻt
a mor. ac yno y bu tridie a their nos
heb vỽyt a heb diaỽt. Ac yno y ka+
uas pyscodỽr y mab. ac y gỽerthaỽd
ef y ystiwart o wlat beỻ yr ugein morc
ac rac aduỽynet y uoesseu a dahet y
deuodeu a|e wassanaeth. ef a|gafas en+
ryded maỽr gan yr arglwyd. Ac yn hyn+
ny brenhin y|wlat honno a|oedit yn|y
orthrymu yn uaỽr o achaỽs bot teir
bran yn greu uch y benn nos a|dyd. a
galỽ ygyt y hoỻ wyrda a|e doethon.
ac adaỽ rodi y vn verch a hanner y vren+
hinyaeth y|r neb a|dehoglei greuat y
brein. ac a|e gỽyỻtei byth y ỽrthaỽ ef.
A|gỽedy na cheffit neb a|aỻei hynny.
nac a|e gỽypei o ganyat yr ystiwart
y|kyuodes gỽas ieuanc. a|dywedut
ỽrth y brenhin. o chadarnhaei y edewit
y gỽnaei ef gymeint ac yd oed y brenhin
yn|y erchi. A gỽedy kanhadu hynny. y
mab a|dywaỽt ual hynn. Yr ys|deg
mlyned a mỽy heb ef y bu newyn ar
yr adar ac ar yr aniueileit ereiỻ. Yr
hynaf o|r brein a edewis y wreic ym
perigyl agheu o newyn. ac a|aeth
ymeith y wlat araỻ y geissaỽ bỽyt.
a|r bran racco oed ieu no hỽnnỽ a|dri+
gyaỽd gyt a|hi yr hynny hyt hediỽ.
ac yr aỽr honn gỽedy amlhau ymborth
y|deuth y bran hen|drachefyn. ac y|mae
yn|holi y wreic y|r ỻaỻ. a|r bran araỻ
yn|y hattal racdaỽ. A pheỻach oc eu
kytsynnedigaeth y maent yn|dodi
ar dy varn di deruyn eu|dadyl kanys
pennaf ỽyt. Ac yna o duundeb y gỽyr+
da y barnaỽd y brenhin y wreic y|r hỽnn
a|e differth rac y marỽ o newyn. ac na
dylyei yr hỽnn a|e gedewis dim ohonei.
A phan welas y brein hynny. ehedic a|ỽ+
naeth y deu vran y·gyt yn|ỻawen orawe+
nus. a|r hen|vran a ehedaỽd ymeith y·dan
ermein a gỽeidi. ac yna y kauas y mab