Breudwd Welsh Prose 1300-1425
Cymraeg

Oxford Jesus College MS. 111 (The Red Book of Hergest) – page 147r

Trioedd Ynys Prydain, Cas Bethau, Enwau ac Anrhyfeddodau Ynys Prydain

147r

600

1
Tri ystyr yssyd y hustyng. Medyant. a
2
thỽyll a gỽylder. Tri chadarn byt argl+
3
ỽyd a|drut a|didim.*Tri chaspeth doethy+
4
on ruuein. Milgi hỽyr. a bard annigryf.
5
a|gỽreic hagyrdrỽc. a chas gantunt heuyt.
6
Gỽr kerdgar calet. a|gỽreic ot eidic. a march
7
hỽyr goscoedic. A chas gantunt heuyt.
8
hỽch byrr byỽ. a march marỽ. ac ache+
9
naỽc syberỽ. a gỽrach vach veichaỽc.
10
Tri chaspeth gỽilim hir. saer hopkyn
11
ap thomas. efferen sul. a dadleu. a march+
12
nat. a chas gantaỽ heuyt. tauarneu.
13
a cherdeu. a chreireu. Tri dyn yssyd gas
14
gantaỽ. effeirat. a phrydyd. a chlerỽr.
15
[ uedodeu. ~
16
*Enỽeu ynys prydein a|e|rac·ynyssed a|e anry+
17
K yntaf enỽ a|uu ar yr ynys honn. kynn
18
no|e chael na|e chyuanhedu. clas myr+
19
din. a gỽedy y chael a|e chyuanhedu y vel
20
ynys. a gỽedy y goresgynn o brydein uab
21
aed maỽr y|dodet arnei ynys prydein.
22
Teir prif rac·ynys yssyd idi. a seith rac+
23
ynys ar|hugeint. yssyd y·danei. Sef ynt
24
y teir rac·ynys. Mon. a Manaỽ. ac ynys
25
weir. a|thri prif aber a seith ugeint y+
26
danei. A|phedỽar prif porth ar dec a|deuge+
27
int. a their prif gaer ar|dec ar hugeint.
28
Nyt|amgen. kaer alclut. kaer lyr.
29
kaer haỽyd. kaer efraỽc. kaer gent. ka+
30
er|wyranghon. kaer lundein. kaer lirion.
31
kaer golin. kaerloyỽ. kaer gei. kaer
32
siri. kaer wynt. kaer went. kaer grant.
33
kaer daỽri. kaer lỽytkoet. kaer vyrdin.
34
kaer yn aruon. kaer gorgyrn. kaer ỻe+
35
on. kaer gorcon. kaer cusrad. kaer urn+
36
as. kaer selemion. kaer mygeid. kaer
37
lyssydit. kaer beris. kaer ỻion. kaer
38
weir. kaer gradaỽc. kaer widaỽl wir.
39
Pedwar prif enryued ar|dec ar|hugeint
40
yssyd yndi. kyntaf yỽ. Prenn yssyd yg
42
coet ydyn yn ynys prydein. tebic yỽ y
43
goỻ. a gỽryt yn hyt y deil. a|r pren yssyd
44
yn rannu yn dỽy geinc. a|r neiỻ ran o|r prenn

601

1
amser haf a|dyf risgyl a|deil a|mes arnaỽ.
2
a|phan|del gayaf y dygỽyd y ffrỽyth a|e deil
3
a|e risgyl y arnaỽ a|e adaỽ ynteu yn noeth.
4
ac yn gynhebic y hynny ual y tyf deil a ffrỽ+
5
yth a risgyl yr haf ar|y neiỻ hanner y|r
6
prenn. veỻy y tyf y gayaf ar yr hanner araỻ
7
y|r prenn. deil a ffrỽyth a risgyl. A phan|del
8
yr haf y kilyant. ~ ~   ~ ~ ~
9
Eglỽys yssyd yn ynys prydein a mynnỽent.
10
pỽy bynnac a ledrattao dim yndunt. ny diga+
11
ỽn tynnu y laỽ y ar yr eidaỽ y bo yn|keissaỽ
12
y|dỽyn. yny del yr offeirat plỽyf a|e uendigaỽ ~
13
Ederyn yssyd yn ynys prydein yn pressỽyl+
14
aỽ y myỽn tarrenni maỽr. doet y neb a|vyn+
15
no uch penn y nyth. a dywedet yg kymraec
16
neu yn saesnec a yttỽyt ti yma y|myỽn.
17
o|r byd ynteu yno. ef a atteb yn|yr un ieith.
18
ac a|dyweit p|un wyt ti a|pheth a vynny.
19
dywedet y dyn yna. Dyret aỻan. a|mi a|th
20
ladaf. ac ynteu yna a|daỽ y·dan gỽynuan
21
a|griduan. ac wylouein. ac a|dyweit. Gwae
22
ui druan paham y|m gwnaethpỽyt i. kanys
23
yr aỽrhonn y bydaf uarỽ. ac ef a|daỽ yn gyt+
24
neit att y dyn ~ ~ ~ ~ ~  
25
Ryỽ lynn anodyn yssyd yn ynys prydein
26
kerdet y neb a uynno hyt yno. a dywedet
27
e·chwynna im hynn o da ac ennỽet yr hynn
28
a|uynno. Ac yn gyt·neit ef a|e keiff os ter+
29
vyn ar y|dalu a|dyt. ac ony|s tal ef yn|y ter*+
30
yn gossodedic. ny cheiff vyth yno mỽy ~ ~ ~
31
Maen dognus y ueint yssyd yn ynys prydein.
32
wyth miỻtir y ỽrth y mor. a|thyỻat yssyd
33
yn|y maen. a|r maen yssyd ar benn mynyd
34
uchel. A phan uo y mor yn ỻanỽ. y ỻeinỽ
35
y tyỻat ar y maen o dỽfyr hyt y ymyleu. a
36
phan uo trei y mor. ny byd yn|y maen un|dafyn ~
37
Yn|y mynyd a|elỽir pec y mae gogoueu.
38
pỽy|bynnac a|savo yn|eu|hymyl. a|bỽrỽ diỻ+
39
ỻat yndunt. ef a|e hymyl y gỽynt ỽynt aỻan
40
ac a|e kyuyt y|r awyr. ~   ~  
41
Ar vynyd salysbri y mae mein maỽr ar
42
weith gordrysseu. heb vedru o neb py uod y
43
dyrchafỽyt. na phy geluydyt ~

 

The text Cas Bethau starts on Column 600 line 3.

The text Enwau ac Anrhyfeddodau Ynys Prydain starts on Column 600 line 16.