Breudwd Welsh Prose 1300-1425
Cymraeg

Oxford Jesus College MS. 111 (The Red Book of Hergest) – page 149v

Ystoria Carolo Magno: Pererindod Siarlymaen

149v

607

a bertram laỽ·gadarn. Ac y am hynny
o wyrda ual nat haỽd eu rifaỽ a hanoed
eu|boned o ffreinc. ac y|ghymperued
hynny o wyrda a|gostec da idaỽ. y dyỽa+
ỽt y brenhin. Ha wyrda kywir ffydla+
ỽn heb ef. y rei yssyd brovedic gennyf|i
eu molyant. mi a|ỽch gỽahodaf y·gyt
a mi yr aỽr honn y dayar gaerussalem
yn|y ỻe y|n prynỽyt o|waet an harglỽyd
ni. A gỽedy y gofwyom bed yn arglỽyd.
Medỽl yỽ gennyf gofỽyaỽ yr hu a
gyffroes y vrenhines. Pann deruyna+
ỽd ef y barlyment yd ymbaratoes pa+
ỽb o|e wyrda eu hynt y·gyt a|r brenhin.
a chyt bei udunt digoned o bob araf
Ehalaethdỽr y brenhin a|oruc yn am+
lach eu|kyuoeth o rodi udunt ỻury+
geu a chledyuev. a helmev ac aruev
ereiỻ a|vei reit y|diwaỻu marchaỽc+
lu. ac nyt reit gohir y voli y rody+
on yn wahanredaỽl. pan aỻer yn|di+
ameu eu kan·maỽl o|syberỽyt eu ro+
dyaỽdyr a|e haelder o eur ac aryant
ac aruev. A|r neb a vynno gỽybot yỽ
meint y rodyon. dyaỻet eu meint
herỽyd syberỽyt eu rodyaỽdyr.
Crỽys a gymerassant ac eu hynt
yd aethant gyt ac eu brenhin parth
a|chaervsalem. ac o gyffredin gyghor
yd|edeỽit y urenhines ym|paris yn
boenedic o·valus rac y bỽgỽth o
vryt a dolur a|thristit. ac o|r dinas a+
ỻan y doethant. ac y kyrchassant
gỽastatrỽyd maestir e·hang ỻydan.
a gỽasgaru a wnaethant ffylor a
dỽst y ffyrd o amylder y meirch sy+
berỽ yn yr aỽyr uch eu penn yny
dywyỻaỽd goleuat yr heul a|r aỽyr
a|r wybyr a hanner dyd e hun teby+
gach oed y nos noc y|dyd. gan y
dỽst a|r phylor uch eu penn. y ỻuos+
sogrỽyd a|oed yno a|e·dewit vegys peth
ny eỻit y rif. Pan uei bedwar ugein
mil o dyỽyssogyon. pỽy eithyr yr hoỻ+
gyuoethaỽc a|aỻei gyfrif ar a|ganlynei
hynny. Ac yna y|dieithrỽys y bren+

608

hin e hun y ỽrth y|niver. a galỽ attaỽ
gerart Jarỻ a dywedut ỽrthaỽ ual
hynn. Digrif yỽ gennyf|i edrych ar
luossogrỽyd kymeint a hynn yn von+
hedic o genedyl a gỽeithredoed. a
phỽy o|r teyrnassoed a aỻei amrysson
a|ffreinc. a phỽy o|r brenhined a eỻyt
y varnv yn gyuoethogach no|r neb a
vei vrenhin ar ffreinc. ac ar niuer ky+
meint kynn anrydedusset a hỽnn.
Edrych di meint y niuer oed yn ol ac
ymbaen*. Ac yna ymchoelut a|oruc y
brenhin ar y lu. ac eu dysgu y gerdet
yn wybodus. val na|ỽrthrymit na gỽ+
yr na Meirch o aghyuartal ymdeithev.
namyn kymessuraỽ y hymdeith bop
diỽarnaỽt. val y delynt y hynt. yny vo
byrrach y datkanyat adaỽ freinc. a|r
almaen. a hỽngri. a ruvein. a|r kalabyr
a|r pỽyỻ heb lesteir y gan neb arna+
dunt. kanyt oed a|e beidei. Ac ar vyrder
ỽynt a deuthant y gaerusalem. ac a|o+
rugant eu pererindaỽt yn anrydedus
val y gỽedei udunt y offrymeu. ac yna
kymryt y ỻettyev a orugant ual y
gwedei y baỽb herỽyd eu henryded.
A thrannoeth y brenhin a|e niuer a ae+
thant hyt y mynyd oliuet. ac yna
y eglỽys grist. y ỻe y dywedir prydu o|n
harglỽyd ni y pader. Ac yno yd|oed
deudec eistedua y|r deudec ebystyl. pann
brydaỽd an harglỽyd ni y pater. a|r
dryded ar dec a|oed yn|y perued. ac yn
honno yd eistedassei an arglỽyd ni. a
pharth a|r kadeireu hynny y deuth y
brenhin a|r deudec gogyfurd. Ac yd|aeth+
ant y eisted y|r kadeireu. ual yd|eistedas+
sei an harglỽyd ni a|r deudec ebystyl.
ac yn|eu hol o beỻ gan disgỽyl arnad+
unt y dathoed ideỽ o|r dinas. ac y deuth
y|r eglỽys. a|gwelet y brenhin yn eis+
ted yn|y gadeir berued. a|r niuer anry+
dedus hỽnnỽ yn|y gylch yn|y kadeireu
ereiỻ. Ẏna yd|aeth diruaỽr ovyn ar
yr Jdeỽ. a ỻithraỽ aỻan yn|gymraỽvs
a|oruc o|r eglỽys. ac ual y gaỻỽys gyn+