Breudwd Welsh Prose 1300-1425
Cymraeg

Oxford Jesus College MS. 111 (The Red Book of Hergest) – page 151v

Ystoria Carolo Magno: Pererindod Siarlymaen

151v

615

anrec oed yno. neu y gyniuer amryỽ
drythyỻỽch a|oed yno o vỽyt a llynn he+
rỽyd esmỽythder. na chlust y warandaỽ
na thauaỽt y draethu. na ỻygat y w+
elet y gyniuer peth tec anrydedus a|o+
ed yno. Ny welsit eiryoet yn|ỻe araỻ
y gyfryỽ ac ny|s kredei neb o·nyt a|e
gwelei. chỽaryeu y chwareydyon.
kywodolaetheu y kyỽydolyon agklyw+
edigyon uessur eu keinyadaeth. ac am+
ryỽ geluydodeu organ. val y gwelit v+
dunt eu bot e hun wedy dechymygu
grym y geluydyt. Pan daruu bỽyta
a noethi byrdeu oc eu|ỻieineu. a|chyuo+
di y|rei kyntafaf y vynyd kymryt o|r
ysgỽieryeit eu ỻetyev. ac wrteith eu
me˄irch ac eu hebrannu yn diwaỻ e+
halaeth. a phan gyuodes y brenhined
a|r gỽyrda y ar y byrdeu. Hu gadarn
a|ganhebryghỽys Chyarlymaen a|e
deudec gogyfurd y ystaueỻ ysgyfalaf.
Hir a|blin oed datkanu gỽeith yr ystaueỻ
a|e chywreinrỽyd. namyn ar vyrder. ny
oruc dynaỽl ethrylith y chyffelyb. Ny
buassei yndi diffyc dyd eiryoet. yn|y
myỽn yd|oed colovyn eureit. a|goleuver
maen carbonclus oed yn|y phenn yn|y
dydhav yn|wastat pan|draghei y dyd.
yno yd|oed deudec gwely. gwedy dinev
o latỽnn dogyn eu hardet o syndal a
phali a phorffor. a|r trydyd gwely ar
dec oed yn eu perued wynteu. heb am+
ryỽ wynn* yndaỽ amgen noc eur a
mein gwerthuaỽr. ac ar hỽnnỽ y
diỻat oed adas y ryỽ defnyd a|oed ynda+
ỽ. brenhin freinc a|aeth y|r|gwely per+
ved. a|r deudec gogyfurd a|aethant
y|r gwelyeu ereiỻ. A gwassanaethwyr
a|odynt* yn heilaỽ gwin arnadunt ar
eu gwelyeu. Yn|drỽs yr ystaueỻ yd|oed
odieith·yr maen maỽr kev. ac yn hỽn+
nỽ y gorchymynnỽys hu gadarn y
vn o|e wassanaethwyr gỽarandaỽ
ymdidan y ffreinc y nos honno. Ac
ymdidan a|oruc y ffreinc y·rygtunt
e hunein o ymadrodyon drythyỻ keỻỽ+

616

eirus. val y mae gnaỽt drỽy veddaỽt.
ac yna y dywaỽt Rolant. Nyni a|dywe+
dỽn gỽaryeu odidaỽc heno a wnelhom
a·vory rac bronn hu gadarn a|e wyr.
Mi a chwaryaf yn gyntaf heb·y chyar+
lymaen. paret hu gadarn avory gwisgaỽ
arueu deuỽr am y kadarnaf o|e wyr a|r
pennaduraf o|r rei Jeueinc. ac esgynnet
y marchaỽc kadarnaf a goreu a vo gỽ+
isgedic o deu arueu march. mi a draỽaf
a chledyf y gỽr aruchaf y arueu y penn
ar vn dyrnaỽt. drỽy y gỽr a|r march hyt
y ỻaỽr yny vo y cledyf hyt gwaeỽ yn|y
dayar o angerd y dyrnaỽt. Dioer
heb y gwarandaỽr. ys|drỽc y medraỽd
hu gadarn. ỻetyaỽ y ryỽ wr hỽnn. a
minneu a baraf avory pann vo dyd ro+
di kenyat yỽch y vynet ymeith. hynny a dywaỽt
y gwarandaỽr yn|y uedỽl ual na|s klyỽei
neb. Gware ditheu garu nei heb y bren+
hin ỽrth Rolant. Mi a|ỽnaf arglỽyd heb+
y rolant. Benffygyet hu gadarn heb+
y Rolant fagyat y gorn ef y mi. a min+
neu a dodaf lef arnaỽ o·dieithyr y dinas.
val y bo kymeint a chynn aruthret y
dỽrd. ac na bo dor ar borth nac ar dy yn|y
dinas. kyt boet dur pob un o·honunt
na bont senigyl oỻ. Ac yny del y dỽrd
hỽnnỽ am benn hu gadarn e hun. yny
diwreidho bleỽ y varyf oỻ. a|e noethi
o|e diỻat yny vo briỽedic y gnaỽt oỻ.
Dioer heb y gwarandaỽr ỻyma geỻwe+
ir dybryt ac vn anadvỽyn am vrenhin
a cham a|ỽnaeth hu ỻetyaỽ y ryỽ westei
hỽnn. Oliuer heb·y rolant gware
ditheu weithon. gan ganyat chyarlys
mi a chỽaryaf. rodet hu gadarn y verch
nosweith y gyt·orwed a|myui. y vỽrỽ
yn dec a|ỽelsaỽch chỽi gynnev. Hi a|dwc
tystolyaeth arnaf|i. kỽplav o·honaf i
yn|y nos honno digrifwch godineb gan+
weith ỽrthi. Dioer heb y|gwarandaỽr
ti a|vydy vedỽ ganweith kynn gwneu+
thur ohonat keỽilyd kymeint a hỽn+
nỽ y hu gadarn. a chynny wnelych we+
ithret ti a|dywedeist ual y gobryny boen