Breudwd Welsh Prose 1300-1425
Cymraeg

Oxford Jesus College MS. 111 (The Red Book of Hergest) – page 170r

Peredur

170r

689

a|e|loneit o|win yndaỽ. a|gostỽng ar penn y lin a|e
rodi yn|ỻaỽ yr amherodres. ac erchi idi na|s|ro+
dei o·nyt y|r neb a ymwaney ac euo amdanei.
a|e rodi a|wnaeth hitheu y peredur. ac ynteu a|e
hanuones y|wreic y melinyd. Y nos honno my+
net y letty a|oruc peredur. A thrannoeth gỽisgaỽ ym+
danaỽ ac ymdan y varch. a|dyuot y|r weirglaỽd
a|ỻad y trywyr a|oruc peredur. Ac yna y deuth y|r
pebyỻ. A hitheu a|dywaỽt ỽrth peredur. Pere+
dur dec coffa dy gret a|rodeist ti ymi pan rodeis
i ytti y maen pan ledeist yr|aradanc. Arglỽydes
heb ynteu gỽir a|dywedy. a minneu a|e coffaaf.
Ac y|gỽledychỽys peredur gyt a|r|amherodres
pedeir blyned ar|dec. megys y dyweit yr ystorya.
A rthur a|oed yg|kaer ỻion ar|wysc prif
lys idaỽ. ac yg|kenaỽl ỻaỽr y|newad
yd oed pedwar|gwyr yn eisted ar lenn
o|bali. Owein uab uryen. a gỽalchmei uab
gỽyar. a howel uab emyr ỻydaỽ. a|pheredur
baladyr hir. ac ar hynny ỽynt a|welynt yn
dyuot y myỽn morỽyn benngrech du ar|ge+
vyn mul melyn. a|charreieu anuanaỽl yn|y
ỻaỽ yn|gyrru y|mul. a|phryt anuanaỽl
agharueid arnei. Duach oed y|hwyneb a|e
dỽylaỽ. no|r hayarn duhaf a|darffei y bygu.
Ac nyt y|ỻiỽ hackraf. namyn y ỻun. Grud+
yeu aruchel oed idi. ac wyneb kyckir y wae+
ret. a thrỽyn byrr ffroenvoỻ. a|r neiỻ lygat
yn vrithlas tra|theryỻ. a|r ỻaỻ yn du ual y
muchud yg|keuynt y phenn. Danned hir+
yon melynyon melynach no blodeu y ban+
adyl. a|e|chrot˄h yn|kychwynnu o gledyr y
dỽyvron yn|vch no|e helgeth. ascỽrn y che+
vyn a|oed ar|weith bagyl. Y|dỽyclun a|oed yn
ỻydan yscyrnic. ac yn|vein oỻ o|hynny y|wae+
ret. eithyr y thraet a|e glinyeu a|oedynt vreisc.
Kyuarch gỽeỻ y arthur a|e teulu oỻ ei+
thyr y|peredur a|oruc. ac ỽrth peredur y|dywaỽt
geireu dic anhegar. Peredur ny chyuar+
chaf|i weỻ itti. kany|s dylyy. Daỻ uu y tyg+
hetuen pan rodes itti daỽn a|chlot. Pan|doeth+
ost y lys y|brenhin cloff. a phan|weleist y+
no y mackỽy yn|dỽyn y gỽaeỽ ỻiueit. ac o
vlaen y gỽaeỽ dafyn o|waet. a hỽnnỽ yn ry+
dec yn raeadyr hyt yn dỽrn y mackwy. ac
enryuedodeu ereiỻ heuyt a|weleist yno. ac ny

690

ofynneist eu hystyr nac eu hachaỽs. a|phei as
gofynnut iechyt a|gaffei y brenhin. a|e gyuo+
uoeth yn|hedỽch. a beỻach brỽytreu ac ymladeu
a|choỻi marchogyon. ac adaỽ gỽraged yn|wedỽ.
a|rianed yn|diosymdeith. a hynny oỻ o|th acha+
ỽs di. ac yna y|dywaỽt hi ỽrth arthur. gan dy
ganyat arglỽyd peỻ yỽ vy ỻetty i odyma. nyt
amgen yg|kasteỻ syberỽ ny|ỽnn a glyweist y ỽrth+
aỽ. ac yn|hỽnnỽ y mae chwech marchaỽc a thru+
geint a|phum|cant o varchogyon vrdaỽl. a|r w+
reic vỽyhaf a|gar pob|un gyt ac ef. a|phỽy byn+
nac a|vynno enniỻ clot o arueu ac o ymwan. ac
o ymlad. ef a|e|keiff yno os dirper. a|uynnei ha+
gen arbennicrỽyd clot ac etmyc. gỽnn y|ỻe y|ka+
ffei. Casteỻ yssyd ar|vynyd amlỽc. ac yn|hỽnnỽ
y|mae morỽyn. ac yn|y gyveistydyaỽ yd ydys.
A phỽy bynnac a|aỻei y rydhau. penn|clot y
byt a|gaffei. ac ar hynny kychwynnv ymeith a|o+
ruc. Heb·y|gỽalchmei. myn|vyg|cret ny chyscaf
hun lonyd nes gỽybot a|aỻỽyf eỻỽng y vorỽyn.
a|ỻawer o deulu arthur a|gyttuunaỽd ac ef. amgen
hagen y dywaỽt peredur. Myn|vyg|cret ny chysgaf
hun lonyd nes gỽybot chỽedel ac ystyr y gỽaeỽ
a|dywaỽt y vorỽyn du amdanaỽ. A|phann|yttoed
paỽp yn ymgyweiryaỽ. nachaf uarchaỽc yn|dyuot
y|r porth a|meint milỽr a|e angerd yndaỽ yn|gyweir
o diỻat ac arueu. ac a|deuei racdaỽ ac a|gyuarchei
weỻ y|arthur a|e deulu oỻ. eithyr y walchmei.
Ac ar|ysgỽyd y marchaỽc yd oed taryan eurgrỽydyr.
a|thraỽst o|lassar glas yndi. ac yn|vnỻiỽ a hynny
yd oed yr arueu ereiỻ oỻ. ac ef a|dywaỽt ỽrth walch  ̷+
mei. Ti a|ledeist vy|arglỽyd o|th tỽyỻ a|th vrat. a
hynny mi a|e profaf arnat. Kyuodi a|wnaeth
gỽalchmei y uynyd. ỻyma heb ef vyg|gỽystyl y|th
erbyn ae yma ae yn|y ỻe y mynnych nat wyf|i na
thwyỻỽr na|bratỽr. geyr bronn y brenhin yssyd
arnaf|i y mynnaf|i vot y gyfranc y·rof a|thi heb y
marchaỽc. Yn|ỻawen heb·y gỽalchmei. dos ragot
mi y|th ol. Racdaỽ yd aeth y marchaỽc. ac ymgy+
weiryaỽ a|wnaeth gỽalchmei. a|ỻawer o|arueu
a|gynnigywyt idaỽ. ac ni mynnaỽd o·nyt y|rei
eidaỽ. Gỽisgaỽ a|wnaeth gỽalchmei a pheredur
ymdanunt. ac y|kerdassant yn|y ol o achaỽs eu
kedymdeithas. a meint yd ymgerynt. ac nyt ym+
ganlynnassant ygyt. namyn pob un yn|y gyueir.
Gỽalchmei yn|ieuenctit y|dyd a|deuth y dyffrynn