Oxford Jesus College MS. 111 (The Red Book of Hergest) – page 181r
Yr ail gainc
181r
732
ympob lle yn|y kyuoeth. ac y|maent yn ỻuossaỽc
ac yn|dyrchauel ympob ỻe. ac yn kadarnhau y ur*
uann y bont o wyr ac arueu goreu a|welas neb.
Dilit ymdidan a|wnaethant y nos honno tra
uu da gantunt a|cherd a chyuedach. a|phan
welsant bot yn ỻessach udunt uynet y gyscu
noc eisted a|uei hỽy y gyscu yd|aethant. ac
uelly y|treulassant y|wled honno trỽy digrifỽch
Ac yn niwed hynny y kychwynnỽys matholỽch
a|brannwen|gyt ac ef parth ac iwerdon. a|hyn+
ny o aber menei y kychwynnassant teir ỻong
ar|dec ac y doethant hyt yn iwerdon. Yn|iwerdon
diruaỽr lewenyd a uu ỽrthunt. Ny|doei ỽr
maỽr na gỽreicda yn iwerdon y ymwelet
a|brannwen ny rodei hi ae cae ae modrỽy ae
teyrndlỽs cadwedic idaỽ a uei arbennic y
welet yn|mynet ymeith. ac ymysc hynny
y vlỽydyn honno a|duc hi yn|glotuaỽr. a|hỽyl
delediỽ a|duc hi o glot a|chedymdeithon. a bei+
chogi a|damweinỽys idi y gael yn hynny.
A gỽedy treulaỽ yr amseroed dylyedus mab
a anet idi. Sef enỽ a|dodet arnaỽ gỽern uab
matholỽch. Rodi y mab ar|uaeth a|wnaeth+
pỽyt y|r un|ỻe goreu y wyr yn|Jwerdon. a
hynny yn|yr eil ulỽydyn ỻyma ymodỽrd
yn iwerdon am y gỽaratwyd a gaỽssei va+
tholỽch yg|kymry. a|r|som a|ỽnathoedit idaỽ
am|y veirch. a hynny y urodyr maeth a|r
rei nessaf gantaỽ yn|lliwaỽ idaỽ hynny
heb y gelu. ac nachaf y dygyuor yn iwerdon
hyt nat oed lonyd idaỽ ony chaei dial y sar+
haet. Sef dial a|wnaethant gyrru brannỽ+
en o vn ystaueỻ ac ef. a|e chymeỻ y bobi yn|y
ỻys. a|pheri y|r kigyd gỽedy y bei yn dryỻ+
yaỽ kic dyuot idi a tharaỽ bonclust ar+
nei beunyd. Ac ueỻy y gỽnaethpỽyt y
phoen. Je arglỽyd heb y wyr ỽrth uatholỽch.
par|weithon wahard y ỻongeu a|r ysgraffeu
a|r corygeu ual nat el neb y gymry. ac a|del
yma o gymry carchara ỽynt hyt nat elont
dracheuyn rac gỽybot hynn. ac ar hynny
y disgynnyssant blỽynyded nyt ỻei no their
y buant ueỻy. ac yn|hynny meithryn eder+
yn drytwen a|ỽnaeth hitheu ar dal y noe gyt
a|hi a dyscu ieith idi. a menegi y|r ederyn y
ryỽ ỽr oed y|braỽt. a|dỽyn ỻythyr y poeneu
733
a|r amarch a|oed arnei hitheu. a|r llythyr
a|rỽymỽyt am von esgyỻ yr ederyn. a|e anuon
parth a|chymry. a|r ederyn a|doeth y|r ynys honn.
Sef lle y kauas uendigeituran yg|kaer seint
yn aruon yn|dadleu idaỽ dydgỽeith. a disgyn+
nu ar y yscỽyd a|garỽhau y phluf yny argan+
uuwyt y|ỻythyr. ac adnabot meithryn yr|ederyn
yg|kyuanned. Ac yna kymryt y|ỻythyr a|e edrych
a phan|darỻewyt y ỻythyr doluryaỽ a|ỽnaeth
bendigeituran o glybot y poen a|oed ar vranwen
a dechreu o|r|ỻe hỽnnỽ anuon kenadeu y|dygyfory+
aỽ yr ynys honn y·gyt. Ac yna y peris ef
dyuot ỻỽyr wys pedeir|gỽlat a seith ugeint hyt
attaỽ. Ac e|hun kỽynaỽ ỽrth hynny bot y poen
a|oed ar y|chwaer. ac yna kymryt kynghor.
Sef kynghor a|gahat kyrchu iwerdon ac adaỽ
seithwyr yn tywyssogyon yma. a chradaỽc uab
bran yn bennaf. ac eu seith marchaỽc. yn|edeir+
non yd edewit y gỽyr hynny. ac o|achaỽs hynny
y|dodet seith marchaỽc ar y|dref. Sef|seithwyr
oedynt. Cradaỽc uab bran. ac eueyd hir. ac
vnic gleỽ yscỽyd. ac idic uab anaraỽc waỻt
grỽn. a ffodor uab eruyỻ. ac ỽlch minascỽrn.
a llashar uab ỻaesar ỻaesgygỽyd. a|phendaran
dyuet yn was ieuanc gyt ac ỽy. Y seith hynny a
dricywys yn seith kynỽeissat y|synnyaỽ ar yr|ynys
honn. A chradaỽc uab bran yn bennaf kynnweis+
syat arnunt. Bendigeituran a|r niuer a|dywe ̷+
dassam ni a hwylyassant parth ac iwerdon.
Ac nyt oed uaỽr y weilgi yna y ueis yd|aeth ef.
Nyt oed namyn dỽy auon. ỻi ac archan y|gelwit.
a|gỽedy hynny yd amylhaỽys y|weilgi y teyrnassoed.
Ac yna y kerdỽys ef ac a|oed o gerd arwest ar y
geuyn e|hun a chyrchu tir iwerdon. a meicheit
matholỽch oed ar lan y weilgi. ỽynt a|doethant
att vatholỽch. Arglỽyd heb ỽy henpych gỽeỻ
Duỽ a|rodo da yỽch heb ef. a|chỽedleu y gennwch
arglỽyd heb ỽy. mae gennyn ni chỽedleu enryued.
coet ry welsom ar y|weilgi. yn|y ỻe ny welsam
eiryoet vn|prenn. llyna beth eres heb ef. A|welỽch
chỽi dim namyn hynny. Gỽelem arglỽyd heb ỽy
mynyd maỽr geir ỻaỽ y coet. a|hỽnnỽ ar gerdet.
ac esgeir aruchel ar y mynyd. a|ỻyn o pob parth o|r
esgeir. a|r coet a|r mynyd a|phop|peth o hynny oỻ ar
gerdet. Je heb ynteu nyt oes neb yma a|wypo dim
y|ỽrth hynny o·ny|s gỽyr branwen gouynnỽch idi
| « p 180v | p 181v » |