Breudwd Rhyddiaith Gymraeg 1300-1425
English

Rhydychen, Llsgr. Coleg yr Iesu 111 (Llyfr Coch Hergest) – tudalen 25v

Brut y Brenhinoedd

25v

99

o rufein ỽrth rodi y verch idaỽ A|e vren+
hinyaeth genti. kanyt oes idaỽ etiued
namyn hi. ac ỽrth hynny y kauas
yn|y gyghor ef a|e wyrda rodi itti y
verch a|e deyrnas genti. ac o|r acha+
ỽs hỽnnỽ y|m|hanuonet ineu yma.
ac o mynny ditheu dyuot gyt a
mi hyt yno pop peth a vyd para+
ỽt itti o hynny. a gỽedy keffych
hynny o amylder eur ac aryant a
marchogyon ynys brydein y geỻy
goresgyn yr amherodron hyn. ac
odyna yr hoỻ vyt. Kanys o ynys
prydein y kauas gustenin dy gar
di amherodraeth rufein. ac ody+
na yr hoỻ vyt. a ỻaỽer y·gyt ac
ynteu ac o ynys prydein a gynydas+
A c ỽrth yr ymadro +[ sant rufein.
dyon hynny y kychỽynỽys Maxen
y·gyt a Meuruc uab karadaỽc
hyt yn ynys prydein. ac ar y ford eisso+
es yn mynet y darestygỽys ef kaereu
freinc a|e dinassoed ac y gorescynỽys
ỽynt. a chynuỻaỽ ỻaỽer o|syỻteu ỽrth
y rodi o|e varchogyon. ac amylhau y
teulu. a gỽedy goresgyn freinc ac am+
ylhau o·honaỽ y lu. Kychỽyn a|oruc ar
y mor a|r gỽynt yn|y ol. a|dyuot y nor+
hamtỽn y|r tir. a phan genhataỽyt
hynny y|r brenhin diruaỽr ofyn a aeth
arnaỽ. o dybygu y mae y elynyon oe+
dynt yn dyuot y oresgyn y gyuoeth
a|galỽ attaỽ kynan meiradaỽc y nei
ac erchi idaỽ kynuỻaỽ hoỻ ymladwyr
y deyrnas a mynet yn eu|herbyn. ac
yn|yd oed gynuỻedic ỻu diruaỽr y ve+
int. Kychỽyn a|oruc kynan meiradaỽc
parth a nor·hamtỽn. yn|y ỻe yd|oed pe+
byỻeu maxen a|e lu. a phan ỽelas max+
en ỻu kymeint a|hỽnnỽ yn|y gyrchu.
ofynhau a|oruc o bop un o|r dỽy fford
o feint y ỻu ac o wybot gleỽder y bry+
tanyeit. ac nat oed gantaỽ ynteu vn
gobeith o dagneved. a galỽ y henafgỽ+
yr attaỽ a|oruc a Meuruc vab karada+
ỽc. ac erchi kygor udunt am hynny

100

Ac yna y dyỽaỽt Meuruc Arglỽyd heb
ef nyt oes les inni o ymlad a|r gỽyr rac+
co. ac nyt yr mynnu ymlad y doetham
ni yma. nac yr kyffroi y gỽyr racco yn
dybryt yn an herbyn heb achaỽs. na+
myn tagnefed yssyd iaỽn y erchi v+
dunt a ỻety yny ỽypom vedỽl y brenhin
am·danam a|e eỽyỻys. a dyỽedut a|ỽ+
naỽn yn bot a chenadỽri genhym y gan
amheraỽdyr rufein at eudaf vrenhin
ynys prydein. ac ueỻy drỽy ymadraỽd
claear keissaỽ tagneuedu ac ỽynt. a gỽe+
dy bot yn ragadỽy bod y baỽp o·nadunt
y kyghor hỽnnỽ. Sef a|oruc meuruc kym+
ryt deudegỽyr o wyr ỻỽydon advỽynon doe+
thon. a cheig oliỽyd yn|y ỻaỽ deheu y bop
vn o·nadunt. a dyuot hyt rac bron ky+
nan. a gỽedy gỽelet o|r brytanyeit y gỽ+
yrda aduỽynon enrydedus hynny yn
arỽein oliỽyd yn y deheuoed yn arỽyd
tagnefed a hedỽch. Sef a|ỽnaethant ky+
uodi yn enrydedus yn eu herbyn. ac y+
gyt ac y|doethant rac bron kynan y han+
nerchassant o bleit amheraỽdyr rufein
a|e sened. a menegi a|ỽnaethant ry
anuon Maxen a chenadỽri gantaỽ y
gan amherodron rufein at eudaf vren+
hin ynys prydein. ac yna y gouynỽys ky  ̷+
nan meiradaỽc. Pa achaỽs y dathoed
ỻu kymeint a hỽnnỽ gantaỽ. a dyỽe  ̷+
dut nat oedynt debic y gerdedyat ke+
nadeu. namyn y gerdedyat gelynyon a
vynynt anreithaỽ gỽladoed. ac yna y
dyỽaỽt y kenadeu nat oed dec kerdet
gỽr kyfurd a|maxen yn an·ogonedus
heb luossogrỽyd o gedymdeithon enry+
dedus y·gyt ac ef. Kanys ueỻy y mae
teilỽg kerdet y·gyt a|phob un o amhe+
rodron rufein rac kael perigyl a|cheỽi+
lyd y gan eu|gelynyon. kerdet toruoed
ỻaỽer a|bydinoed y eu kadỽ y ford y
kerdont. Tagnefed a|geissant tagne  ̷+
fed a|dyborthant ac arỽyd yỽ hynny
yr pan doethant y tir yr ynys honn.
ny wnaethant sarhaet na threis y|neb
namyn yr eur ac aryant prynu eu kyf+