Breudwd Rhyddiaith Gymraeg 1300-1425
English

Rhydychen, Llsgr. Coleg yr Iesu 111 (Llyfr Coch Hergest) – tudalen 252v

Brut y Saeson

252v

1014

y vraỽt yng|kaer loew gỽedy y dyuot o
gaerussalem. ac ynteu a drigyaỽd yn
normandi. a Roppert a|gladwyt yng|ka+
er loeỽ. vn vlỽydyn ar bymthec ar huge+
int y gwledychaỽd. ac yn rading y clad+
U N vlỽydyn ar|bymthec ar [ wyt.
hugeint a Mil oed oet crist. pan
wledychaỽd stephan vab attalla verch
gwilym bastart. o iarỻ blays y dat
yn erbyn y lỽ. Hỽnnỽ a|weledychaỽd*
trỽy ryuel a thraỻaỽt a thrueni tra vu
vyỽ. ac yn ffauersam y bu uarỽ. ac y
cladwyt yn|y ỻe yd adeilyaỽd e|hunan.
P Edeir blyned ar dec a deugeint
a chant a mil oed oet crist pann
wledychaỽd henri uab Jeffrei iarỻ an+
gỽiỽ. o vahalt amherodres y vam. Hỽn+
nỽ a|gyffroes ỻawer o ryueloed yn erbyn
ystyvyn vrenhin. a thrỽy dangnefed y+
ryngthunt y gatpỽyt y vrenhinyaeth y
ystyvyn yn|y vywyt. A gỽedy marỽ ysty+
vyn y doeth henri y loegyr. ac yd erbyn+
nywyt yn ỻawen ac y coronhaỽyt. Hỽn+
nỽ a|oresgynnaỽd y keyryd a|r kestyỻ a
berchynynt ar y|deyrnas. Ac a|ỽrthlada+
ỽd estraỽn genedyl. ac a|wastattaaỽd
yr hedỽch. ac idaỽ y bu pum meib. a the+
ir merchet. Kyntaf vu gỽilym a vu
uarỽ yn vab. Eil vu henri. a|e dat a|e
coronhaaỽd yn|y vywyt. ac yn|y ỻe ef a
aeth yn erbyn y dat. a chynt y bu uarỽ
no|e dat. Y trydyd vu ieffrei. ac ef a|e +de
dewis yn etiued idaỽ arthur ac elianor.
Y pedweryd vu Richart. Pymhet vu
Jeuan. Henri a gymerth y deyrnas
drachevyn. ac a|wledychaỽd deir blyned
ar|hugeint. ac y·danaỽ y|merthyrỽyt
seint thomas archescob kaer geint.
dros vreint yr eglỽys. oet yr arglỽ+
yd oed vn vlỽydyn ar|dec a|thrugeint
a chant a mil. ac yn ffynnaỽn eurart
y|cladỽyt. ~

1015

W yth mlyned a|phedwar ugein a
chant a|mil oed oet crist. pan
wledychaỽd Richart y vab ef. hỽnnỽ
yn yr eil vlỽydyn o|e deyrnas a gadarn+
haaỽd tangnefed y·ryngthaỽ a brenhin
ffreinc. ac a aeth a|chroes a their ỻong
ar|dec o longheu maỽr. a|their hỽyl ar
bob ỻong. a|chan ỻong ereiỻ kyflaỽn. a
dec galei a deugeint. tri ryỽ vat pob un.
Hỽnnỽ a|delis amheraỽdyr ciprẏs. ac a|ga+
uas diruaỽr long a|elwit dromỽnt. ac
a|oresgynnaỽd ỻawer o|gestyỻ. a|r casteỻ
diwethaf geyr ỻaỽ babilon. ac a|gauas
seith mil o gamelot yn gy·vyr bỽnn o da
a|deugein mil o|baganyeit. Hỽnnỽ a|delit
y gan dywyssaỽc aỽstrie. ac a|prynỽyt yr
diruaỽr sỽmp o aryant. ac yn|y diwed
y brathỽyt o ergyt gỽenỽynic ỽrth gas+
teỻ chalus. a|gỽedy y annobeithyaỽ. ef
a|rodes y deyrnas y Jeuan y vraỽt. a
thraean y sỽỻt y iotto y nei. y deu·dec+
uet vlỽydyn o|e deyrnas y bu uarỽ. ac
yn ffynnyaỽn eurart y cladỽyt dan
draet y dat.  ~ ~ ~  
V N vlỽydyn eisseu o|deucant a
mil oed oet crist. pan wledycha+
ỽd Jeuan uab henri uab yr amherodres.
hỽnnỽ a vỽryaỽd arthur ieuanc y nei
yn auon sein. ac a|ettellis elianor y
chỽaer yn|y geidwadaeth ef a henri y
vab. ac am uot arthur yn etiued ar
lawer o diroed yn teyrnas ffreinc. ỽrth
hynny y gỽyssyaỽd phylip vrenhin fre+
inc Jeuan vrenhin y|ỽ lys y atteb. ac
am na|doeth y duc racdaỽ normandi.
y hỽnnỽ y bu deu uab a their merchet.
Kyntaf vu henri. yr eil vu Richart. a vu
vrenhin yn|yr almaen. Kyntaf o|r mer+
chet vu isobel a vu wreic y vrederic am+
heraỽdyr ruuein. yr eil vu elianor gỽ+
reic simỽnt mỽnffort. Y dryded vu Johan.