Breudwd Rhyddiaith Gymraeg 1300-1425
English

Rhydychen, Llsgr. Coleg yr Iesu 111 (Llyfr Coch Hergest) – tudalen 28v

Brut y Brenhinoedd

28v

111

a chyrchu tyỽyssogyon y brytanyeit
ieirỻ a|barỽneit a marchogyon ur+
daỽl. ac eu ỻad megys defeit. Sef
nifer a|las yna rỽg tyỽyssogyon
a gỽyr·da ereiỻ tri·ugeinwyr a phe+
dỽar canỽr. ac yna y kymerth ei+
dal esgob gỽyn·fydedic corforoed y gỽ+
yrda hynny megys merthyri. ac y
cladỽys yn herỽyd dedyf cristonoga+
eth yn agos y gaer garadaỽc yn|y
ỻe a|elỽir yr awr·hon salsbri y myỽn
mynỽent gyr·ỻaỽ manachlaỽc am+
bri abat y gỽr a uu seilaỽdyr ar y
vanach·laỽc honno gyntaf. ac ny
doeth gan y brytanyeit y|r dadleu hỽn+
nnỽ vn araf kanyt oed yn eu bryt
namyn gỽneuthur tagnefed. ac
ny thebygynt ỽyntev bot ym bryt
y saeson amgen no hynny. ac eissoes
y doeth y bratỽyr tỽyỻỽyr yn aruaỽc.
ac eisoes y kerryc a vu amdiffyn
Jaỽnda y|r brytanyeit. ~ ~ ~   ~ ~ ~  
A c yno y doeth eidol iarỻ kaer
loyỽ. a gỽedy gỽelet o hỽnnỽ
ỻad y gedymdeithon ueỻy drỽy
vrat. Sef y kauas ynteu paỽl da ka+
darn. ac a|r paỽl hỽnnỽ pỽy bynac o|r
saeson a gyfarfei ac ef yny vei vriỽe+
dic y benn a|e emhenyd y hanuonei
parth ac uffern. ac yna a|r paỽl ben+
digeit hỽnnỽ y briỽei ef pen vn. y
araỻ y ysgỽydeu. y araỻ y dỽylaỽ.
a|e vreicheu. y araỻ y draet a|e esgei+
red y ỽrth y gorff. ac ny orffỽyssỽys
eidol o|r ruthur honno yny ladaỽd deg
wyr a|thrugeint a|r un paỽl hỽnnỽ.
a gỽedy gỽelet ohonaỽ na aỻei ef e
hun wrthỽynebu y|r nifer hỽnnỽ. kym+
ryt y ffo a|wnaeth yny doeth hyt y
dinas e hun. a|ỻaỽer a|syrthỽys yna
o bop parth. ac eissoes yr yskymyn vu+
dugolyaeth honno a|gafas y|saeson.
ac yr hynny eissoes ny ladyssant ỽy
ỽrtheyrn. Namyn y garcharu a|ỽnae+
thant a chymeỻ arnaỽ rodi udunt
y dinassoedd a|r kestyỻ a|r ỻeoed kadar+

112

naf yn ynys prydein yr y ollỽg. Ac y+
na y rodes gỽrtheyrn udunt pob peth
o|r a|aỻei y rodi yr y eỻỽg. ac yna y|kym+
erth y|saeson gantaỽ lundein. a chaer
efraỽc. a lincol a chaer wynt gan
lad eu|kiỽdaỽtỽyr megys y ỻadei vleid+
eu deueit gỽedy yd adaỽhei eu buge+
il. a gỽedy kymryt kedernit gantaỽ
ac aruoỻ yd|eỻỽgyt gỽrtheyrn. a gỽedy
gỽelet o ỽrtheyrn y druan aerua honno
ar y briodoryon y gan yr ysgymyn
bobyl. Sef a|oruc ynteu kiliaỽ parth
ac|ymyleu kymry. kany wydat beth
a|ỽnaei yn erbyn yr ysgymyn bobyl
A  galỽ a|oruc gỽrtheyrn [ honno.
attaỽ hoỻ doethon a henafdury+
eit yr ynys. a gofyn udunt
beth a|ỽnaei ỽrth hynny. ac yna y
kyghoret idaỽ adeilat kasteỻ cadar+
naf a aỻei yn|y ỻe kadarnaf a|gaffei.
Megys y bei hỽnnỽ yn amdiffyn idaỽ
kan koỻassei oỻ y ỻeoed kadarnaf
o|e gyuoeth. a gỽedy crỽytraỽ oho+
naỽ ỻaỽer o leoed y geissaỽ y ryỽ·le
hỽnnỽ. o|r diỽed y doeth hyt y|mynyd er  ̷+
ryri. a gỽedy kaffel ohonaỽ y ỻe y
bu adas gantaỽ ỽneuthur y kasteỻ.
kynnuỻaỽ a|ỽnaethpỽyt hoỻ seiri me+
in o|r a|aỻỽyt y gaffel. ac eu dỽyn hyt
yno. a gỽedy dechreu gossot y grỽnd+
ỽal o·nadunt. kymeint ac a|ỽnelit y
dyd o|r gỽeith. Tranoeth pan gyuot+
tit neur daruydei y|r dayar y lynku
heb ỽybot dim y ỽrthaỽ mỽy no chyn+
ny ry|fei eiryoet vch y dayar. a gỽedy
menegi hynny y wrtheyrn. gofyn a|ỽ+
naeth y daỽinyon beth a ỽnaei hynny
ac yna yd|erchis y deỽinyon idaỽ keissaỽ
Mab heb dat idaỽ a|e lad a chymysgu
y waet a|r kalch. ac iraỽ y mein a|r ka+
lch ac a|r gỽaet hỽnnỽ. a dineu y gỽa+
et yn|y grỽndỽal hyt pan|safei y gỽe+
ith ueỻy. ac yna yd|anuonet y bob ỻe
y geissaỽ y kyfryỽ uab hỽnnỽ a gỽedy
dyuot deu o|r kenadeu hyt y dinas a e+
lỽit gỽedy hynny kaer vyrdin nachaf