Breudwd Rhyddiaith Gymraeg 1300-1425
English

Rhydychen, Llsgr. Coleg yr Iesu 111 (Llyfr Coch Hergest) – tudalen 282r

Gramadeg y Penceirddiaid

282r

1129

Gweitheu ereiỻ y teruyna eglyn proest
dalgron yn|y kytseinanyeit. pan|daruyno
pedeir|awdyl yr eglyn. yn yr vn gonsonans.
ac amryuaelon uogalyeit. val y mae hỽnn.
Dy|garu gorhoen eglur. agharat gwen+
wynvrat gwyr. hoyw gangen hy a|gyn·gor
hawl eneit y direitwr. Gweitheu ereiỻ
y|teruyna yr eglyn myỽn dipton dalgron
val y mae hỽnn. 
Agharat hoew leuat liw. yghiyeith lew+
ychweith law. wyf o|th garyat glwyfgat
glew. ynvyt drỽy benyt y|m|byw. ~
Lledyfbroest. gỽeitheu y teruyna yn|y|bogaly+
eit. pan|deruyno pedeir|awdyl yr eglyn my+
ỽn pedeir ỻedyf dipton amryuael. val y mae hỽnn.
Kae a|geueis dangeis* doe. ku vyd kof ryd
rod eruei. yn eilgroes y|m|oes a mỽy. anwyl+
greir kyweir yw|r kae ~  
Gweitheu ereiỻ y teruyna yn|y kytseinan+
yeit. pan|deruyno pedeir|awdyl yr eglyn my+
ỽn pedeir ỻedyf dipton amryuael ac yn|yr
vn gonsonans. val y mae hỽnn. 
ỻawen dan glaerwen lenn laes. ỻedyf olỽc
gloew amlwc glỽys. ỻathyrlun manol a uole+
is. ỻaryeid uonedigeid uoes ~  
Proest gadwynaỽc a|uyd. pan vo yr awdyl
gyntaf y|r|eglyn yn atteb y|r dryded. a|r eil yn
atteb y|r bedwared. a gỽeitheu y byd proest
gadỽynaỽc dalgron. val y mae hỽnn. ~  
Mynnỽn kyt yt gawn|gỽc. meu dy gael rin
adael rec. y|gobant y|gobeỻ mỽc. yg|gobeith
tywynnweith tec ~  
Gweitheu ereiỻ y|byd ỻedyfbroest gadwynaỽc
val y mae yr eglyn hwnn ~  
Na|r heul yn|hỽyl awyrneit. na|r ỻoer nyt
gỽeỻ y|ỻiwyt. yn ỻathyrwiỽ wedyn ỻathreit.
yn ỻathru no ỻeucu ỻwyt. ~  
Eglyn o|r|hen ganyat a|uyd o deir awdyl. a
gỽeitheu y|byd o|dri|geir byrryon. o seith
siỻaf pob un ohonunt. val y|mae hwnn ~

1130

Chwerdit mỽyalch myỽn keỻi. nyt ard nyt
erdir idi. nyt ỻawenach neb no|hi. 
Gweitheu ereiỻ y byd o benniỻ hir o vn siỻaf
ar bymthec. a|phenniỻ byrr o seith siỻaf
val y mae yr eglyn hỽnn ~  
Onyt ynat a|darỻeat. ỻyfreu a|e eireu yn
wastat. areith myỽn kyfreith ny|at. 
Messur eglyn unaỽdyl. nac unyaỽn vo na
chrỽcka yỽ dec siỻaf ar|hugeint. vn|ar|bymthec
yn|y geir hir. a seith ympob un o|r|deu vyrryon.
Ac yn|y penniỻ hir gỽeitheu y|byd yr awdyl
gyntaf yn|y seithuet siỻaf. Ac yna y|geir to+
deit dros yr awdyl a|uyd trisiỻafaỽc. 
Gỽeitheu ereiỻ y byd yr awdyl yn|yr wythuet
siỻaf. Ac yna y geir todeit dros yr awdyl a
dyly bot yn|deu·siỻafawc. Gweitheu|ereiỻ
y|byd yr awdyl yn|y naỽ·uet siỻaf. ac yna y
geir todeit dros yr awdyl a|dyly bot yn|vn+
siỻafaỽc. Ac yn vnwed a|hynny y|byd y kỽpyl.
o|dodeit. Ac yn|y penniỻ hir o|waewdodin.
Messur eglyn|proest yỽ. wyth siỻaf ar|hu+
geint. seith myỽn pob un o|r|pedwar pen+
niỻ. Messur eglyn kyrch yỽ; wyth|siỻaf
ar|hugeint. seith myỽn pob un o|r deu ben+
niỻ byrryon. a phedwar ar|dec yn|y penniỻ
hir. a|r siỻaf gyrch yn hỽnnỽ a|dyly bot yn
seithuet siỻaf. a|r siỻaf a gyrcher a|dyly bot
yn yr vnuet siỻaf ar|dec. Ac ueỻy y teruy+
na messureu yr eglynyon. 
H yt hynn y dywespỽyt am yr eglyny+
on. Dywetter beỻach am yr eil|geing
o brydydyaeth. Nyt amgen. am odleu
a|e messureu. a|e hamkaneu. Pump mes+
sur kyffredin o|r dechreu a uu ar odleu.
Nyt amgen. todeit. a|gỽaewdodin. a chy+
hyded hir. a chyhyded uerr. a rupynt.
Todeit a|uessurir o bedeir|siỻaf ar|bymthec.
pob penniỻ o·honaỽ. ac o benniỻeu hiry+
on oỻ y byd. val y mae yr awdyl honn ~