Breudwd Rhyddiaith Gymraeg 1300-1425
English

Rhydychen, Llsgr. Coleg yr Iesu 111 (Llyfr Coch Hergest) – tudalen 32v

Brut y Brenhinoedd

32v

127

A c odyna gỽedy daruot y vyrdin
datkanu y broffỽydolyaeth hon
a ỻawer o betheu ereiỻ hefyt
a phaỽb o|r a|oed yn|y gylch yn|y wrandaỽ
yn|ryfedu o|petruster y eireu. a gỽrth+
eyrn eissoes yn vỽy no neb yn|y enryfe+
du. ac yn moli y gỽas Jeuanc a|e daro+
ganeu. kanys ny anydoed yn yr oesso+
ed hynny neb a agorei y eneu rac y
vron ef yn|y wed honno. ac ỽrth hyn+
ny kanys gỽybot a vynnei ỽrtheyrn
py diỽed py deruyn a vydei   idaỽ.
gofyn a|oruc y vyrdin ac erchi idaỽ
menegi y peth mỽyaf a wypei y ỽrth hynny
Ac ar hynny y|dyỽaỽt myrdin. ffo heb
ef rac tan meibon custenin os geỻy.
Yn aỽr y maent yn paratoi eu
ỻogeu. Yn aỽr y maent yn adaỽ
traeth ỻydaỽ. Yn aỽr y maent yn dry+
chafel eu|hỽyleu dros y moroed. ac
yn|kyrchu ynys prydein y ymlad a
chenedyl saeson. ỽynt a|darystygant
yr ysgymunedic bobyl. ac eissoes
yn gyntaf y myỽn tỽr y gỽarchae+
ant hỽy di. ac y|th loscant kanys o
thrỽc di y bredycheist eu tat ỽy ac
eu braỽt. a|r saeson a ỽohodeist y|r
ynys. ti a|e gỽohodeist yn ganhorth+
ỽy ytt. ac eissoes y maent yn|boen
ytt ỽynt. Deu ageu yssyd yn ym+
echtywynu iti. ac nyt haỽd gỽy+
bot pỽy gyntaf ohonunt a|ochely.
O|r neiỻ parth y maent y saeson yn
anreithaỽ dy deyrnas. ac yn ỻafury+
aỽ dy ageu di. O|r parth araỻ y ma+
ent y deu vroder Emrys ac uthur yn
dyuot. ac a|lafuryant dial y·not ti
ageu eu|tat ac eu|braỽt. Keis amdif+
fyn it os geỻy kanys avory y deu+
ant y|r tir|ỽynt a|gochant ỽynebeu y
saeson oc eu gỽaet. a gỽedy ỻader
hengyst y coronheir emrys wledic
ac ef a|hedycha y gỽladoed. Ef a
atneỽydha yr eglỽysseu. ac eissoes
a gỽenỽyn y ỻedir. ac yn|y ol ynteu
y dynessa y vraỽt vthur penn dragon

128

yr hỽn a raculaena y|diwed a gỽenỽ+
yn. Y ueint vrat honno a|wnaethost ti.
a|th etifed y rei a|lỽnc baed kernyỽ.
ac ny bu vn gohir pan oleuhaỽys y
dyd dranoeth y deuth emrys wledic
y dir ynys prydein. ~ ~   ~ ~ ~
A  gỽedy honni dyuodedigaeth em+
rys wledic. y brytanyeit o bop ỻe
a ymgynuỻassant o|r gỽasgaredi+
gaetheu a|uuassei arnadunt. ac o gyt+
duundeb y kiỽtaỽdỽyr ỻaỽenhau. ac
ymgadarnhau a|orugant. a gwedy ky+
nuỻaỽ paỽb y·gyt o|r escyb a|r yscolhei+
gon a|r bobyl araỻ oỻ. ỽynt a|urdas+
sant emrys ỽledic yn|vrenhin. a herỽ+
yd y gynefaỽt a|ỽedassant idaỽ. A phan
yttoedynt paỽb yn|mynu mynet am
penn y saeson. annot a|ỽnaeth y bren+
hin hynny. kanys yn gyntaf y mynei
ynteu erlit gỽrtheyrn. kanys kyme+
int oed eu|dolur o achaỽs eu tat a|e
braỽt ac nat oed dim gantaỽ a|ỽnelei
o·ny|chaffei yn|gyntaf dial hynny o
ageu gỽrtheyrn. ac ỽrth hynny trossi
y lu tu a|chymry. A chyrchu casteỻ
genorỽy kanys hyt yno y ffoassei ỽrth+
eyrn y geissaỽ diogel amdiffyn. Ẏ cas+
teỻ hỽnn a|oed yn|ergig ar lan yr a+
von a|elỽir gỽy y|mynyd elorach. a
gỽedy dyuot emrys hyt y ỻe hỽnnỽ
gan goffau y vratỽryaeth a|ỽnathoy+
dit y tat a|e vraỽt. Ef a|dyaỽt* ỽrth
eidol iarỻ kaer loyỽ. ha tyỽyssaỽc
bonhedic ỻys ti muroed y gaer hon.
a|e chedernit. a dybygy ti gaỻu o+
honunt hỽy amdiffyn gỽrtheyrn hyt
na chaffỽyf i. kudyaỽ aỽch pen vyg
kledyf inheu yn|y amysgaroed ef.
Ac ny thybygaf inheu na ỽypych ti
haedu ohonaỽ ef hynny. kanys o|r
hoỻ dynyon yscymunedickaf yỽ ef.
a theilygaf o amryfael boeneu. ka+
nys yn|gyntaf ef a vredychaỽd vyn
tat. i. gustenin. ac odyna constans
vy mraỽt yr hỽnn a|oruc ef yn vren+
hin. hyt pan vei haỽs idaỽ y vredy+