Breudwd Rhyddiaith Gymraeg 1300-1425
English

Rhydychen, Llsgr. Coleg yr Iesu 111 (Llyfr Coch Hergest) – tudalen 33v

Brut y Brenhinoedd

33v

131

y goruuassei arnadunt. Ac odyna adaỽ
y vudugolyaeth a|wnaei y gedymdei+
thon e hun o|eiryf eu nifer. kanys deu
can mil o wyr aruaỽc yd|oedynt. a|r
nifer hỽnnỽ oỻ a|dyskei hengyst ar*
a gỽedy daruot idaỽ eu dysgu ac eu
hannoc ar wed honno. ỽynt a aethant
yn erbyn emrys hyt y maes beli.
Kanys y|r fford honno y doei emrys a|e
lu. Ac ỽrth hynny y mynei hengyst yn
deissyfyt ac yn|dirybud dỽyn ỻetrat
gyrch am ben y brytanyeit a|e hachub
yn diaruot. a hynny eissoes nyt ym+
gelỽys rac emrys. ac nyt annoges
gyrchu y maes namyn o|r achaỽs
hỽnnỽ y gyrchu yn gynt. ac ỽrth
hynny pan welas ef y elynyon ỻu+
nyaethu a gossot y lu a|oruc yn vydi+
noed. a chymryt teir mil o varcho+
gyon ỻydaỽ ac eu gossot ygkymysc a|r
ynyssolyon vrytanyeit yn eu|bydin
Ẏ deheuwyr a ossodes ar y|brynneu o|r
neiỻ tu udunt. a sef achaỽs oed hyn+
ny. Os y|saeson a|ffoynt megys y kef+
fynt eu kyfragot py fford bynnac y
ffoynt. ac ar hynny nessau a|oruc ei+
dol tyỽyssaỽc kaer loyỽ at y bren+
hin a dyỽedut ỽrthaỽ ual hynn. ar+
glỽyd heb ef digaỽn oed genyf i.
o hyt hoedyl pei kanhattei duỽ imi vn
dyd ymgyfaruot a|hengyst. Kanys
diamrysson uydei y dygỽydei y neiỻ
o·honom ni. hyt tra ymffustem ni a
chlefydeu. Cof yỽ genym ni y dyd y
doetham ni y·gyt yr gỽneuthur tag+
nefed y bredychỽys ef nini oỻ ac eu
kyỻeiỻ hirion y|n ỻadassant oỻ o·nyt
mu|hunan a|geueis paỽl kae ac o ne+
rth hỽnnỽ y diegeiss. ac yn|yr vn
dyd hỽnnỽ y ỻadassant o tyỽyssogyon
a barỽneit petỽar ugeinwyr a phe+
dỽar|cant a hynny oỻ yn|diarueu.
ac yn|y veint perigyl honno yd|an+
uones duỽ im baỽl ac a|hỽnnỽ yd|ym+
differeis ac y|diegeis. a hyt tra ytto+
ed eidol yn|traethu yr ymadrodyon hynny

132

yd|oed Emrys yn annoc y gedymdeithon
ac yn dodi y hoỻ obeith ym mab duỽ.
ac odyna yn hy kyrchu eu|gelynyon.
ac o vn vryt ymlad dros eu gỽlat. ~ ~
A c eissoes yd|oed hengyst yn gossot
y wyr ynteu yn vydinoed. ac yn
dysgu py wed yd ymledynt. ac yn
kerdet drỽy baỽb onadunt gan dysgu
pob un ar neiỻtu. y vot yn un leỽder ar
ymlad gan bab* o·nadunt. ac o|r diỽed
gỽedy ỻunyaethu o baỽp o bop parth
eu bydinoed. Kyrchu a|ỽnaethant y ki+
ỽtaỽtwyr bydinoed y saeson. a neỽityaỽ
damblygedigyon dyrnodeu gan dineu
ỻaỽer o greu a gwaet. Ẏ brytanyeit o+
dyna. y saeson o|r parth araỻ. yn syrth+
yaỽ yn veirỽ. ac yn vrathedic. Emrys
wledic yn annoc y cristonogyon ac yn
eu dysgu. Hengyst yn dysgu y pagany+
eit ac yn eu|hannoc. hyt tra yttoedynt
ỽy yn ym·ffust ueỻy. Yd|oed eidol yn was+
tat o|e hoỻ ynni yn keissaỽ ym·gaffel
a hengyst. ac ny|s kauas. Kanys hen+
gyst pan welas y gedymdeithon yn py+
lu ac yn darestỽg. a|r brytanyeit drỽy
am·neit duỽ a|e ganh·orthỽy yn goruot.
ffo a|ỽnaeth heingyst a chyrchu kaer
gynan. yr hon a elỽir esbỽrch yr aỽr·hon.
ac ysef a|oruc emrys y ymlit. a phỽy
bynnac a|gaffei o·honunt yn yr ymlit
hỽnnỽ. gỽr ỻad vydei neu ynteu yn
dragyỽdaỽl geithiwet. a gỽedy gỽy+
bot o heingyst y bot yn|y erlit. ny
mynn·aỽd ynteu kyrchu y kasteỻ. Na+
myn elchỽyl galỽ y nifer yn|vydinoed
ac ymlad yn erbyn Emrys. kanys ef a
ỽydyat yn diheu na aỻei ef gynhal y
kasteỻ rac emrys a|r brytanyeit. na+
myn dodi y hoỻ amdiffyn a|e diogelỽch
yn y wayỽ a|e gledyf. a gỽedy dyuot
Emrys ynteu a|ossodes y lu yn vydinoed
a dechreu ymlad yn wychyr. Ac yn er+
byn hynny y|saeson o|r parth araỻ yn
gỽrthỽynebu. ac yn archoỻi yn agheu+
aỽl. ac o bop parth y dineuit creu a
gỽaet y redec. a ỻefein y rei meirỽ a