Breudwd Rhyddiaith Gymraeg 1300-1425
English

Rhydychen, Llsgr. Coleg yr Iesu 111 (Llyfr Coch Hergest) – tudalen 49r

Brut y Brenhinoedd

49r

194

geint a chwechant. a|chwe|mil. a|r rei
hynny yn gyweir o bop arueu. a|r rann
o bop bydin yn uarchogyon. a|r rann a+
raỻ yn bedyt. a thywyssogyon y dyscu
pob bydin yn|y blaen. ac y|r vydin gyn+
taf y rodet araỽn uab kynuarch. a|cha+
dỽr iarỻ kernyỽ. vn yn|y ranher* deheu
a|r ỻaỻ yn|y ranher asseu. ac y|r vydin
araỻ y rodet gereint garanỽys a bo+
so o ryt ychen. ac y|r dryded y rodet
echel vrenhin denmarc. a ỻeu uab kyn+
uarch brenhin ỻychlyn. ac y|r bedwa+
red y rodet Howel uab emyr ỻydaỽ. a
gỽalchmei uab gỽyar. deu nei y arthur.
ac yn ol y pedeir hynny y gossodet pede+
ir bydin ereiỻ. dra|e kefyn ỽynteu. ac
y|r gyntaf o|r rei hynny y rodet kei ben+
sỽydwr a|bedwyr bentruỻyat. ac y|r
nessaf idi y rodet hodlyn iarỻ ruthyn
a|gỽittart iarỻ peittaỽ. ac y|r tryded
owein o gaer ỻeon. a Jonathal o gaer
weir. ac y|r petwared vryen vadon. a
chursalem o gaer geint. Ac arthur
e|hun ae* otholes* ỻeg idaỽ o varchogy+
on aruaỽc. o chwegỽyr a|chweugeint
a|chwechant. a chỽe|mil. a rac bron ar+
thur sefyỻ y dreic eureit yr honn a|o+
ed yn ỻe arỽyd idaỽ. Megys y geỻynt
y gỽyr blin a|r rei brathedic pan gym+
heỻei eu hageu udunt ffo dan yr arỽyd
honno megys y gasteỻ diogel. ~ ~ ~  
A  gỽedy ỻunyaethu paỽb yn y ansa+
ỽd. arthur a|dywaỽt val hynn
ỽrth y varchogyon. Vyg kyt·uar+
chogyon kyt·diodeuedic ym. chỽi a|ỽ+
naethaỽch ynys prydein yn arglỽydes
ar dec teyrnas ar|hugeint   y aỽch
deỽred chỽi ac y aỽch molyant y kyt+
diolchaf ynheu hynny. Y molyant nyt
yttyỽ yn paỻu nac yn dyffygyaỽ. namyn
yn kynydu. Kyt ry|foch chỽi ys|pump
mlyned yn arueru o|seguryt heb arue+
ru o arueu a milỽryaeth. yr hynny eis+
soes ny choỻyssaỽch aỽch anyanaỽl day+
oni. namyn yn wastat parhau yn ach
bonhedic dayoni. Kanys y rufeinwyr

195

a gymellassawch ar ffo. Y rei a|oed oc eu
syberỽyt yn keissaỽ dỽyn aỽch rydit y gen+
nỽch. ac yn vỽy eu nifer no|r einym ni.
ac ny aỻassant sefyỻ yn aỽch erbyn
namyn yn dybryt ffo gan achub y dinas
hỽnn. ac yr aỽr·honn y doant o hỽnnỽ
drỽy y dyffryn hỽnn y gyrchu aỽuarn.
ac y am hynn yma y geỻỽch chỽitheu eu
kaffel ỽynt yn|dirybud. ac eu ỻad megys
deueit. Kanys gỽyr y dỽy·rein a debygant
vot ỻesked yn·aỽch chỽi. pan geissynt
gỽneuthur aỽch gỽlat yn trethaỽl udunt.
a chwitheu yn|geith udunt. Pony wybu+
ant ỽy py ryỽ ymladeu a dyborthassaỽch
chỽi y wyr ỻychlyn a denmarc. ac y tyw+
yssogyon freinc y rei a|oreskynassaỽch
chỽi. ac a|rydhayssaỽch y ỽrth eu harglỽ+
ydiaeth waratỽydus ỽy. ac ỽrth hynny
kan gorufam ni yn|yr ymladeu kadarn+
af hynny. heb amheu ni a|orfydỽn yn yr
ymladeu yscaỽn hynn. os o|vn dihewyt
ac o vn vryt y ỻafuryỽn y gyỽarsagu
yr hanner gỽyr hynn. Py veint o enry+
ded a medyant a|chyfoeth a geiff paỽb o+
honaỽch chỽi. os megys kyt·varchogy+
on ffydlaỽn yd|ufudheỽch chỽi y|m|gorch+
ymynn ynheu. Kanys gỽedy gorffom|ni
arnadunt. ni a gyrchỽn rufein. a ni a ga+
ffỽn y medu hi. ac veỻy y keffỽch yr eur
a|r aryant a|r ỻyssoed. a|r tired. a|r kestyỻ
a|r dinassoed. ac eu hoỻ gyuoeth a geffỽch.
ac val yd|oed yn dyỽedut hynny ỽrthunt
Paỽb o vn eir a gadarnassant bot yn
gynt y diodefynt ageu noc yd|ymedeỽynt
ac ef. tra vei ef vyỽ o|r|blaen. ~ ~   ~ ~ ~ ~   ~
A  gỽedy gỽybot o|r amheraỽdyr y
vrat yd oedit yn|y darparu idaỽ.
Nyt ffo a|oruc ef megys y darparys+
sei. namyn galỽ y leỽder attaỽ a|chyrchu
y dyffryn hỽnnỽ ar eu|tor. a galỽ y tyỽ+
yssogyon attaỽ a|dywedut ỽrthunt val
hyn. Tadeu enrydedus o arglỽydiaeth
o|r rei y dylyir kynal teyrnassoed y dỽyf+
rein a|r gorỻeỽin yn|darestygedic vdunt.
Koffeỽch ych hen dadeu y rei yr gores+
cyn eu gelynyon ny ochelynt eỻỽg eu