Breudwd Rhyddiaith Gymraeg 1300-1425
English

Rhydychen, Llsgr. Coleg yr Iesu 111 (Llyfr Coch Hergest) – tudalen 51v

Brut y Brenhinoedd

51v

204

aruaỽc gantaỽ o baganyeit. a gỽrhau
y vedraỽt. ac ufudhau megys y vrenhin.
Ac neur daroed idaỽ gedymdeithockau ataỽ
yr yscottyeit a|r ffichteit a|r fichteit. a|pha+
ỽb o|r a ỽypei ef idaỽ gassau y ewythyr.
hyt pan yttoedynt oỻ petwar ugein
mil rỽg cristonogyon a|phaganyeit.
ac a hynny o nifer gantaỽ y deuth me+
draỽt hyt yn aber temys y ỻe yd oedynt
ỻogeu arthur yn disgynnu. a gỽedy
dechreu ymlad ef a|wnaeth aerua dir+
uaỽr o·nadunt yn dyuot y|r tir. Kanys y+
na y|dygỽydassant. araỽn uab kynuarch
brenhin yscotlont. a gỽalchme uab gỽ+
yar. ac yn|ol araỽn y deuth owein vab
vryen yn vrenhin yn reget. y gỽr gỽedy
hynny a vu clotuaỽr yn|ỻaỽer o gynhen+
neu. ac o|r diwed kyt bei drỽy diruaỽr
lafur a thrỽy eu|ỻad. arthur a|e lu
a|gafas y tir. a chan talu y|r aerua ỽynt
a gymeỻassant vedraỽt a|e lu ar ffo.
a chyn bei mwy eiryf ỻu Medraỽt no
ỻu arthur. Eissoes kywreinach a doeth
yd|ymledynt o beunydyaỽl ymladeu
ac ỽrth hynny y bu dir yr anudonaỽl
gan vedraỽt gymryt y ffo. a|r nos hon+
no gỽedy ymgynuỻaỽ y wascaredic lu
ygyt yd aeth hyt yg|kaer wynt. a gỽe+
dy clybot o wenhỽyuar hynny. diobeith+
aỽ a|oruc a|mynet o gaer efraỽc hyt
yg|kaer ỻion ar ỽysc. ac y|myỽn ma+
nachlaỽc gỽraged a|oed yno. gỽisgaỽ yr
abit ymdanei ac adaỽ cadỽ y diỽeirdeb
yn eu plith o hynny aỻan. a|r abit hon+
no a vu ymdanei hyt agheu. ~ ~ ~  
A c odyna arthur a gymerth ỻit
maỽr yndaỽ am goỻi ohonaỽ y sa+
ỽl vilioed hynny. a pheri cladu y
wyr. a|r|trydyd dyd kyrchu caer ỽynt
a|oruc ac yn diannot y chylchynu. ac
yr hynny ny pheidỽys Medraỽt ar hynn
o dechreuassei. namyn gan annoc y
wyr eu gossot yn vydinoed a mynet a+
ỻan o|r dinas y ymlad ac arthur y ew+
ythyr. a gỽedy dechreu ymlad aerua
vaỽr o pob parth a|wnaethant. ac eis+

205

soes Mỽyaf vu yr aeruA o wyr Medraỽt
ac yn dybryt kymeỻ arnaỽ adaỽ y maes.
ac ny hanbỽyỻỽys Medraỽt yna gohir
ỽrth gladu y ladedigyon. namyn ffo a|o  ̷+
ruc parth a chernyỽ. ac ỽrth hynny ar+
thur yn bryderus ac yn ỻidiaỽc o acha+
ỽs dianc y tỽyỻỽr y gantaỽ. yn|y ỻe a|e hym+
lynỽys hyt y wlat honno hyt ar lan kam+
lan y ỻe yd|oed vedraỽt yn|y aros. ac ỽrth
hynny megys yd oed vedraỽt gleỽaf a
gỽychraf yn cyrchu yn|y ỻe gossot y var+
chogyon yn vydinoed a|oruc. Kanys gỽ+
eỻ oed gantaỽ y lad neu ynteu a orffei.
no ffo yn hỽy no hynny. Kanys yd oed et+
twa gantaỽ o eiryf trugein mil. ac o
hynny y gỽnaeth ef whech bydin. A w+
hech gỽyr a thrugeint a chwe chant a
chwe mil ympob bydin. o wyr aruaỽc. Ac
o|r rei nyt aed yn|y chwech bydin. ef a|wna+
eth bydin idaỽ e hun. a rodi ỻywodron
y bop vn o|r rei ereiỻ oỻ. a dyscu paỽb o+
nadunt ac eu hannoc y ymlad a oruc.
gan adaỽ udunt enryded a chyfoeth os
ef a|orffei. Ac o|r|parth araỻ arthur a ossodes
y wyr ynteu drỽy naỽ bydin. a gorchy+
myn y baỽp o·nadunt ac annoc ỻad y
ỻadron tỽyỻwyr yskymyn a dathoedynt
o wladoed ereiỻ o dysc y bratỽr y geissaỽ
y|digyfoethi ynteu. a|r bobyl a|ỽelỽch
racko heb arthur a gynuỻỽyt o wlat+
oed amryfaelon. ac aghyfyeith ynt a
ỻesc ac aghyfrỽys ar ymlad. ac ny a  ̷ ̷+
ỻant gỽrthỽynebu yỽch kanys kyfrỽ+
ys yỽch chỽi. ac veỻy paỽb onadunt yn
annoc y wyr o|r par·th araỻ. ac y|deissy+
fyt ymgyfaruot a|ỽnaeth y bydinoed
yghyt. a|dechreu ymlad a newidyaỽ dyr+
nodeu yn vynych. a chymeint vu yr aer+
ua yna o bop parth. ac megys yd oed gỽ+
ynfan y rei meirỽ yn kyffroi y rei byỽ
ar lit ac ymlad. ac megys yd|oed blin
a|ỻafuryus y yscriuenu na|e datkanu.
Kanys o bop parth y brethynt ac y
brethit ỽynteu. ỽynt a ledynt ac ỽyn+
teu a ledit. Ac o|r diỽed gỽedy treulaỽ
ỻaỽer o|r dyd yn|y mod hỽnnỽ. arthur a|e