Rhydychen, Llsgr. Coleg yr Iesu 111 (Llyfr Coch Hergest) – tudalen 53r
Brut y Brenhinoedd
53r
210
des y|ran vỽyaf o·honei yr honn a elỽit
ỻoeger y|r saesson. Kanys drỽy y brat ỽy
y dathoed ef y|r ynys honn. ac yna y kily+
assant y brytanyeit yr hynn a|diagyssei o+
nadunt y orỻeỽinaỽl ranneu yr ynys.
nyt amgen kymry a|chernyỽ. ac odyno
mynych ryfelu a|orugant ar eu gelynyon.
a gỽedy gỽelet o|teon archescob ỻundein
ac archescob kaer efraỽc yr hoỻ eglỽys+
seu a|oedynt dan eu ỻyỽotraeth ỽynt. gỽ+
edy eu distriỽ hyt y ỻaỽr. a|r ueint vr+
dolyon a dihegyssynt o|r veint perigyl
honno a ffoyssynt y diogelrỽyd kenedyl
kymry ac eu creigeu. ac escyrn y seint
gantunt rac ofyn dileu o|r agkyfreitho+
lyon baganyeit y saỽl greireu a|oed gan+
tunt o|r ymrodynt ỽynteu y verthyrolya+
eth yn|y deissyfeit perigyl hỽnnỽ. a ỻaỽ+
er hefyt a ffoassei onadunt hyt yn ỻyda+
ỽ hyt pan yttoedynt hoỻ eglỽysseu y
dỽy archescobaỽt yn|diffeith. ỻundein
a chaer efraỽc. a|r petheu hynny yr aỽr+
honn tewi a|ỽnaỽn|ymdanunt. Kanys
pan draethỽyf oc eu ỻewenyd yna y trae+
thaf o hynny. ac odyna y brytanyeit
a goỻassant goron y teyrnas drỽy
laỽer o amser a ỻywodraeth yr ynys
ar y hen teilygdaỽt ny aỻ·assant y hat+
neỽydu. ac ettwa y rann a|drigyassei
gantunt o|r ynys nyt y vn brenhin yn
darestygedic y darestygynt. namyn y
tri creulaỽn. ac yn vynych kiỽtaỽtaỽl
ryfel y·rydunt. ac yr hynny eissoes
ny chaỽssei y saeson ettwa coron y teyr+
nas. Kanys tri brenhin yd oedynt ỽyn+
teu. Gỽeitheu y ryfelynt y·rydunt e|hu+
nein. gỽeitheu ereiỻ y·rygtunt a|r
brytanyeit. ac ueỻy ny chaỽssei neb
o·honunt goron y teyrnas. ~ ~ ~
A c yr amser hỽnnỽ yd anuones
girioel bap aỽstin y ynys prydein
y bregethu y|r saeson y rei a|odynt
daỻ o baganaỽl aruer yn|y rann yd|o+
edynt ỽy yn|y|medu o|r ynys. Kanys
neur daroed ud·unt dileu hoỻ gret
a christonogaeth a fyd gatholic yn
211
ỻỽyr. Ac ymplith y brytanyeit yd|oedynt
ffyd gatholic a christonogyon yn grymha+
u yr yn oet eleuterius bap y gỽr a anuo+
nes cret yn gyntaf y ynys prydein. heb y
diffodi y·rydunt vn amser. a gỽedy dyuot
aỽstin megis y dyỽespỽyt uchot ef a|ga+
fas yn ran y brytanyeit archescyb a|seith
escobaỽt yn gadarn o egluryon brelatye+
it crefydus glan buchedaỽl. a ỻaỽer o
uanachlogoed yn y|rei yd oedynt kenuein+
oed y duỽ yn kynal unyaỽn reol ac vrdas
ac ymplith y rei hynny yn dinas ban+
gor yd oed vanachlaỽc vonhedic yn yr
honn y|dywedit bot y veint honn o gofe+
int gỽedy y renhyt yn|seith rann y bydei
try·chant mynach ympop rann. Sef oed
eiryf hynny oỻ y·gyt. cant a|dỽy vil y·gyt
a|e|phrioreit. a|r prelatyeit a|oed yn ossode+
dic udunt. a hynny oỻ yn buchedu o|lafur
y dỽylaỽ. a dunaỽt yn|abat ar·nad·unt
gỽr enryfed y|dysc oed hỽnnỽ yn|y keluy+
dodeu. a|r dunaỽt hỽ·nnỽ pan geissaỽd
aỽstin darestygedigaeth y gan yr escyb idaỽ
ef. ac annoc udunt pegrethu* y·gyt ac
ef y|r saeson. ynteu a|dangangosses* drỽy
amryfaelon argumenheu ac aỽdurdo+
deu yr yscrythur lan. hyt na dylyynt ỽy
darestỽg idaỽ ef. Kanys archescob a|o+
ed udunt e|hunein. a|bot y saeson yn dỽyn
tref eu tat y arnadunt y dreis. ac ỽrth
hynny diruaỽr gas a|oed y·rydunt. ac
ny dylyynt dodi messur ar eu|cret. na
chedymdeithockau ac ỽynt am dim mỽy
noc a|r|kỽn. ac ỽrth hynny Edelfet bren+
hin keint pan welas ef y brytanyeit.
heb ufudhau y aỽstin. ac yn|tremygu y
bregeth. Hagyr uu gantaỽ hynny. ac an+
noc a|ỽnaeth edelffet y vrenhin yscotlont
ac y|r brenhined ereiỻ bychein o|r saeson.
kynuỻaỽ ỻu a dyfot ygyt ac ef hyt
yn|dinas bangor y|dial ar dunaỽt ac ar
yr yscolheigon ereiỻ ygyt ac ef a|e|tre+
mygassant y eu distriỽ. ac ỽrth hynny
ỽynt yn gyttuun a|deuthant ygyt ac
ef a|ỻu diruaỽr y veint gantunt hyt
yg kaer ỻeon. y ỻe yd|oed brochuael ys+
| « p 52v | p 53v » |