Breudwd Rhyddiaith Gymraeg 1300-1425
English

Rhydychen, Llsgr. Coleg yr Iesu 111 (Llyfr Coch Hergest) – tudalen 55v

Brut y Brenhinoedd

55v

220

yn uỽyaf o|r tyỽyssogyon y hoỻ freinc o+
fyn yn wastat. ~ ~ ~ ~ ~ ~   ~ ~ ~  
A c yno y·gyt a|selyf y gayaf hỽnnỽ
y bu katwaỻaỽn. ac oc eu kyt·gyg+
hor y geỻygassant vreint hir y
ynys prydein y geissaỽ os kanhattei
duỽ idaỽ o neb·ryỽ fford kaffel ỻad
dewin etwin rac ỻesteiryaỽ o·honaỽ
a|e genefodic o|e gelfydyt y gatwaỻa+
ỽn dyfot y|r tir. a gỽedy dyfot breint
y borth hamỽnt y|r tir. Ef a gymerth gỽ+
isc reudus ymdanaỽ. ac yn rith ache+
naỽc kerdet. a pheri gỽneuthur ba+
gyl hayarn yn vlaen·ỻym idaỽ. a|r honn
o|r damweinei idaỽ kaffel kyffur y ỻa+
dei ynteu y dewin. ac odyna y kerdỽ+
ys breint parth a|chaer efraỽc. Kanys
yno yn|yr amser hỽnnỽ yd oed y|dewin
y·gyt ac etwin. ac ual y deuth y|r dref
ym·gymyscu a|r reudusson a|oruc y rei
a|odynt yn aros alwissen ym|porth ỻys
y brenhin. ac mal yd|oed vreint yn
treiclaỽ ymplith y reudusson. nachaf
chwaer idaỽ yn dyfot aỻan o|r ỻys. a
phayol yn|y ỻaỽ yn|y ỻaỽ yn|kyrchu
dỽfỽr y|r vrenhines. a honno a dugassei
etwin o gaer ỽyragon gantaỽ. gỽe+
dy dehol katwaỻaỽn. a phan yttoed
honno yn kerdet heb laỽ breint ad+
nabot y chwaer a|oruc ac ỽylaỽ. ac yn
issel galỽ arnei. ac y·sef a|oruc hitheu
trossi y hỽyneb attaỽ. ac yn|gyntaf pe+
trussaỽ pỽy oed. a gỽedy dynessau at+
taỽ ac adnabot y braỽt. a megys hay+
ach ỻywygu a|oruc o yrdant rac ofyn
y adnabot o|e alon a|e dala. a gỽedy ka+
redigyon gussaneu a geireu rybuche+
dic ar vyrder megys yn rith ymadra+
ỽd araỻ hi a venegis idaỽ y dewin
yd oed yn|y geissaỽ. ac a|uenegis idaỽ
ansaỽd y ỻys. kanys yna y|dathoed y
dewin y orymdeith ymplith y reudus+
son tra yttoedit yn rannu yr alỽissen+
neu. a gỽedy adnabot o vreint y deỽ+
in. ef a|erchis y chwaer y nos honno
dyuot yn|ỻedrat o|r ỻys hyt attaỽ ef

221

odieithyr y dinas ger·llaỽ hen demyl
a|oed yn agos y|r dinas. ac ynteu a|e ha+
rhoei hi yn ỻechu ym|penn y garrec.
ac yn|y ỻe yd|aeth breint ymplith toryf
o|r reudusson. ac y|r parth yd|oed y dew+
in yn reoli y deuth breint. Ac yn|y ỻe
pan gafas ef gyfle ar gyflauanu. Ef
a|drychafaỽd y vagyl hayarn. ac a want
y dewin y·dan y vron ac a|r vn dyrnaỽt
y ỻadaỽd. ac yn|y ỻe bỽrỽ y vagyl o|e
laỽ. ac ymgudyaỽ ymplith yr acheno+
gyon ereiỻ heb y adnabot o neb na|e
tebygu. a chan ganhorthỽy duỽ dyfot
y lechua a oruc. a gỽedy dyfot y nos
y chwaer ynteu o lawer dechymic a
ge˄issaỽd fford aỻan o|r ỻys. ac ny|s kauas
Kanys ky·ffro maỽr ac ofyn a gymerth
Etwin o achaỽs ry lad y dewin. ac ỽrth
hynny gossot gỽylwyr a|wnathoedit ar
y ỻys ac ar y dinas. ac rac y|rei hynny
ny chaffei hitheu fford aỻan. a gỽedy
gỽybot o vreint hynny. ynteu a aeth
o|e|lechua hyt yg|kaer exetyr. ac yno
dyfynnu attaỽ y brytanyeit. a menegi
udunt y gyflauan a|wnathoed. ac o+
dyna anuon kenadeu att gatwaỻaỽn
a chadarnhau y gaer a|oruc. a gorchy+
myn y hoỻ wyrda y brytanyeit ỻafury+
aỽ y gadỽ y dinassoed a|r kestyỻ. ac yn
ỻaỽen aros dyfotedigaeth katỽaỻaỽn
Kanys ar vyrr y dywedei y dyuot a
phorth y gan selyl vrenhin ỻydaỽ y eu
kanhorthỽy. a gỽedy honni y chwe+
dyl hỽnnỽ dros yr ynys. Paenda tyw+
yssaỽc kaer geint. a|mỽyaf gynuỻ+
eitua gantaỽ o saeson a deuthant
hyt ygkylch kaer exetyr. a gỽedy gỽ+
archae breint yn|y|dinas a dechreu
ymlad ac ef. ~ ~ ~   ~ ~ ~  
A c ar hynny nachaf gatwaỻa+
ỽn yn discynu y|r tir o|e logeu a
deg|mil o|varchogyon aruaỽc
y·gyt ac ef y gan selyf urenhin ỻy+
daỽ. ac yn gyflym kyrchu y ỻe yd oedit
yn gỽarchae breint. a gỽedy y|dyuot
yn gyuagos y|r ỻu. gossot y varchogy+