Breudwd Rhyddiaith Gymraeg 1300-1425
English

Rhydychen, Llsgr. Coleg yr Iesu 111 (Llyfr Coch Hergest) – tudalen 59v

Brut y Tywysogion

59v

236

Jago. Ac y goruu howel vab Jeuaf
ac y|goreskynnỽys Jago. ac y ỻas Jdw+
al. a|gỽedy hynny y|diffeithaỽd cus+
tennhin uab Jago. a gotbric uab he+
rald lyyn a mon. a gỽedy hynny y
llas custenhin uab iago. Y gan howel
uab Jeuaf yn|y|vrỽydyr a|elwir gỽeith
hirbarth. Pedwar ugein mlyned a
naỽ cant oed oet crist pan diffeitha  ̷+
ỽd gotbric uab herald dyuet a|mynyỽ
ac y bu weith ỻan wanaỽc. ac yna y
diffeithỽyt brecheinaỽc. a hoỻ gyfoeth
einaỽn uab owein y gan y saeson. ac
aluryt yn dywyssaỽc arnunt. a how+
el uab Jeuaf ac einaỽn a ladaỽd ỻaw+
er o|e lu. ac yna y|ỻas einaỽn uab
owein drỽy dỽyỻ gan uch·elwyr gỽ+
ent. ac y|bu uarỽ bonhedic escob.
ac y|ỻadaỽd y saeson howel uab Jeuaf
drỽy dỽyỻ. ac y ỻas Jonaual uab Meu+
ruc. a chadỽaỻaỽn uab Jeuaf a|e ỻa+
daỽd. Kadwaỻaỽn ab Jeuaf drỽy vu+
dugolyaeth a|oresgynnỽys y gyfoeth
nyt amgen noc ynys von a meiryon+
nyd a|hoỻ wladoed gỽyned o|diruaỽr
ystryỽ a|chaỻter a|darestygaỽd. ac y+
na yd yspeilỽyt ỻywarch ab owein
o|e lygeit. ac y diffeithỽyt gotbric
uab Herald a|r ỻu du gantaỽ ac ef
ynys von. ac y deỻit dỽy vil o dy+
nyon. a|r dryỻ araỻ o·nadunt a|duc
maredud uab owein ygyt ac ef y ge+
redigyaỽn a dyfet. ac yna y bu ua+
rỽolyaeth ar yr hoỻ aniueileit yn
hoỻ ynys prydein. ac yna y bu uarỽ
Jeuaf uab idwal. ac owein uab hoỽ  ̷+
el. ac y|diffeithaỽd y kenedloed lan ba+
darn. a mynyỽ. a ỻan uỻtut. a|ỻan
garban. a|ỻan dydoch. ac yna y ỻas
Mab abloyc. ac y talaỽd Maredud yn
deyrnget y|r kenedloed duon. geinaỽc
o bop dyn. ac y bu diruaỽr uarỽolya+
eth ar y dynyon rac newyn. ac y|ỻas
owein uab dyfynwal. ac y diffeithaỽd
Maredud uaes hyfeid. Deg mlyned
a|phedwar vgein a naỽ cant oed oet

237

crist. Pan diffeithaỽd etwin uab ei+
naỽn ac eclis uaỽr tywyssaỽc seis y ar+
voroed y deheu oỻ vrenhinyaetheu
Maredud. Nyt amgen dyfet a cheredi+
aỽn a|gỽhyr a chedweli. ac eilweith y
kymerth wystlon o|r hoỻ gyfoeth. a|r
dryded weith y diffeith·aỽd vynyỽ. a
Maredud a huryaỽd y kenedloed a|da+
thoedynt yn|y ewyỻys gyt ac ef. ac
a|diffeithaỽd gỽlat uorgan. a chadw+
aỻaỽn y uab a uu uarỽ. ac yna y duc
meibon Meuruc kyrch hyt yg|gỽyned
ac y diffeithỽyt ynys von y gan y ke+
nedloed duỽ Jeu kychaeul. ac yna y
bu diruawr neỽyn yg|kyfoeth maredud.
ac y bu vrỽydyr y·rỽg meibon meuruc
a maredud yn ymyl ỻan gỽin. ac y
goruu veibon meuruc. ac yno y ỻas
teỽdỽr uab einaỽn. ac yna y|diffeithỽ+
yt manaỽ y gan yswein uab Herald.
ac y ỻas Jdwal uab Meuruc. ac y|dif+
feithỽyt arthmarcha. ac y|ỻoscet. ac y
di·boblet mynyỽ. y gan y kenedloed
ac y ỻas Morgeneu escob y gantunt
ac y bu varỽ maredud uab owein y
clotuorussaf vrenhin y|brytanyeit.
Mil o vlỽynyded oed oet crist pan dif+
feithỽyt dulyn y gan yr yscoteit. ac y
gỽledychaỽd kynan uab howel yg
gỽyned. ac y diffeithaỽd y kenedlo+
ed dyfet. ac y bu uarỽ Morgan uab gỽ+
yn. ac Juor porth talarthi. a|gỽedy
hynny y ỻas kynan uab howel. ac
y daỻỽyt Gỽlfac ac vryat. Mil a deg
mlyned oed oet crist pan diffeithỽyt
mynyỽ y gan y saeson. Nyt amgen y
gan entris ac vbis. ac y bu uarỽ hay+
arn drut mynach o enỻi. ac yna yd aeth
yswein uab herald y loeger. ac y gyr+
raỽd eldryt uab etgar o|e deyrnas.
ac y gỽledychaỽd yn|y gyfoeth yn|yr|hỽn
y bu uarỽ yn|y vlỽydyn honno. ac yna
y kyffroes brian brenhin hoỻ iwerdon
a Mỽrchath y vab. a ỻiaỽs o vrenhined
ereiỻ yn erbyn dulyn. y ỻe yd|oed sitruc
vab abloec yn vrenhin. Ac yn eu herbyn. y  ̷