Breudwd Rhyddiaith Gymraeg 1300-1425
English

Rhydychen, Llsgr. Coleg yr Iesu 111 (Llyfr Coch Hergest) – tudalen 66r

Brut y Tywysogion

66r

262

yn kyfaruot. Ac yn eu ruthraỽ. Ac yn
dodi gaỽr arnunt. ac ỽynteu heb dybyaỽ
dim ỽrthunt ar y kyrch kyntaf y
foassant. ac y deuth owein. a|phan we+
las gỽyr meiryonnyd ef. yn kyrchu yn
ỽraỽl ac yn baraỽt y ymlad. ffo yn deis+
syfeit a|orugant. ac ỽynteu a|e hymlity+
assant hyt eu gỽlat. a diffeithaỽ y wlat
a|orugant. a ỻosgi y tei ar y|deu a|ỻad
yr yscrybyl kymeint ac a|gaỽssant heb
dỽyn dim gantunt. a gỽedy hynny
yd|aeth Madaỽc y bowys. ac owein
a ymchoelaỽd ef a|e wyr y geredigiaỽn
y ỻe yd oed y dat yn gỽledychu ac yn
pressỽylaỽ. a thrigyaỽ a|oruc ef a|e ge+
dymdeithon yn|y ỻe y mynnaỽd. a|chof+
fau dyuodyat y dat kyn|no|hynny y|r ky+
foeth. Kanys y gedymdeith oedynt y
dyfet y yspeilaỽ y wlat ac y dala y dy+
nyon. ac eu|dỽyn yn|rỽym hyt y ỻog+
eu a|dathoed gan owein o Jwerdon. ac
yna yd|oedynt yn|trigyaỽ yn teruyneu
y wlat. ac eilweith yd aethant a galỽ
yn·vydyon y achwanegu eu rif. a chyr+
chu dros nos y wlat a|e ỻosgi. a ỻad pa+
ỽb o|r a|gỽssant* yndi. ac yspeilaỽ ereiỻ.
a|dỽyn ereiỻ gantunt yg|karchar. ac eu
gỽerthu y eu|dynyon neu eu hanuon yn
rỽym y|r ỻogeu. a gỽedy ỻosgi y tei a
ỻad kymeint ac a gaỽssant o|r annifei+
leit. a chymeint ac a gaỽssant a|dugant
gantunt. ac a ymchoelassant fford y
geredigyaỽn ỽrth letyaỽ a thrigyaỽ a
mynet a dyuot. heb edrych dim o achỽ+
ysson kadỽgaỽn. nac o wahard y vren+
hin. a rei o·nadunt dreilgỽeith a|oed+
ynt yn kadỽ fford yd oed henafgỽr o|r fle+
mhissieit yn|dyuot idi. a|elwit wiliam
o vreban. a|e gyfer·bynyeit a|ỽnaethant
a|e lad. ac yna mynet o gadỽgaỽn
gyt a Jorwoerth y lys y brenhin y vyn+
nu kael ymdidan ac ef. ac ual y buant
yna nachaf braỽt y|r gỽr a ladyssit yn|y
ỻe yn menegi y|r brenhin ry lad o ow+
ein a|e gedymdeithon y vraỽt. Pan gi+
gleu y brenhin hynny. gofyn a|oruc

263

y gadỽgaỽn Beth a|dywedy am hynny
ny|s gỽnn i. arglỽyd heb·y kadỽgaỽn.
yna y|dyỽaỽt y brenhin. Kany eỻy di ka+
dỽ dy|gyfoeth rac kedymdeithon dy vab
hyt na ladỽn vyg|gỽyr. eilweith mi a rodaf
dy gyfoeth y|r neb a|e kattỽo. a thitheu a
drigyy gyt a mi drỽy yr amot hỽnn y·ma
na sethrych di dy briaỽt wlat. a mi a|th
borthaf di o|m hymborth i yny gymerỽyf
gyghor amdanat. a rodi a|oruc y brenhin
pedeir ar hugein idaỽ peunyd ygkyfeir
y dreul. ac yna y|trigyaỽd heb dodi gefyn
ar·naỽ. namyn yn ryd y ford y mynnei
eithyr y|wlat e|hun. a|gỽedy clybot o
owein yspeilaỽ y dat o|e gyfoeth. kyrchu
Jwerdon a|oruc ef a|madaỽc uab ridit. a
gỽedy hynny anuon a|oruc y brenhin at
gilbert uab rickert yr hỽnn a oed deỽr
molyanus gaỻuus. a chyfeiỻt y|r brenhin
a gỽr arderchaỽc oed yn|y hoỻ weithret+
oed erchi idaỽ dyuot attaỽ. ac ynteu a|de+
uth. a|r brenhin a|dywaỽt ỽrthaỽ yd|oe+
dut yn wastat yn keissaỽ rann o tir y bry+
tanyeit y genyf. Mi a|rodaf itt yr aỽr·honn
tir kadỽgaỽn dos a goreskynn ef. ac
yna y kymerth yn ỻaỽen y gan y brenhin
ac yna gan gynuỻaỽ ỻu gyt a|e gedymdei+
thon y deuth hyt yg|keredigyaỽn ac y
goreskynnaỽd. ac yd adeilaỽd deu gasteỻ
yndi. Nyt amgen vn gyferbyn a ỻad* ba+
darn yn|ymyl aber yr auon a|elwir ystỽ+
yth. a|r ỻaỻ geir·ỻaỽ a·ber teifi yn|y ỻe
a|elwir din gereint. y ỻe y grỽndwal·as+
sei roger Jarỻ kyn no hynny gasteỻ. a
gỽedy ychydic o amser yd|ymchoelaỽd
Madaỽc ab ridit o Jwerdon heb aỻel go+
def andynolyon voesseu y|gỽydyl. ac
owein a|drigyaỽd yno yn|y|ol dalym o am+
ser. a Madaỽc a|aeth y|powys. ac nyt ar+
uoỻet nac yn hegar nac yn drugaraỽc
y gan Jorwoerth y ewythyr rac y|gyn+
al yn|gylus y gan y brenhin herỽyd kyf+
reith a drycweithret ot ymgyffredinei
a|e nei o|dim. ac ynteu yn wibiaỽdyr a
lechaỽd hỽnt ac yma gan ochel kydry+
cholder Jorwoerth. Jorwoerth a|ỽnaeth