Breudwd Rhyddiaith Gymraeg 1300-1425
English

LlGC Llsgr. Peniarth 19 – tudalen 67r

Brut y Brenhinoedd

67r

273

o greu a gỽaet. y brytanyeit
odyma y saesson o|r parth araỻ
yn syrthyaỽ yn veirỽ ac yn
vrathedic. Emrys wledic yn
annoc y cristonogyon ac yn
eu|dyscu. Hengyst yn dyscu y
paganyeit ac yn eu hannoc.
ac hyt tra yttoedynt ỽy yn ym+
ffust veỻy. yd oed eidol yn was+
tat o|e hoỻ ynni yn keissyaỽ
ym·gaffel a hengyst. ac ny|s caf+
as. kanys hengyst pan weles
y gedymdeithyon yn pylu ac
yn|darostỽng. a|r brytanyeit
drỽy amneit duỽ a|e ganhorth+
ỽy yn goruot. ffo a|wnaeth hen+
gyst a|chyrchu kaer gynan. yr
honn a|elwir esbỽrch yr|aỽr+
honn. ac y·sef a|oruc emrys
y ymlit. A phỽy bynnac a
gaffei o·honunt yr ymlit hỽn+
nỽ. gỽr ỻad vydei. neu ynteu
yn|dragywydaỽl geithiwet. A
gỽedy gỽybot o hengyst eu
bot yn|y erlit. ny mynnaỽd
ynteu kyrchu y kasteỻ. nam+
yn elchỽyl galỽ y niuer yn
vydinoed. ac ymlad yn erbyn
emrys. kanys ef a wydyat
yn|diheu na aỻei gynnal cas+
teỻ rac emrys a|r brytanyeit.
namyn dodi y hoỻ amdiffyn a|e
diogelỽch yn|y waeỽ a|e gledyf.
A gỽedy dyuot emrys ynteu
a|ossodes y lu yn vydinoed. a

274

dechreu ymlad yn wychyr. ac
yn erbyn hynny y saesson o|r
parth araỻ yn gỽrthỽynebu
ac yn archoỻi yn agheuaỽl.
ac o bop parth y dineuit creu
a gỽaet y redec. a ỻefein y rei
meirỽ a gyffroei y rei byỽ ar
lit ac irỻoned. ac angerd y
ymlad. Ac o|r|diwed y saesson
a|oruydynt pei na|delei y vy+
din o varchogyon ỻydaỽ a
adaỽssei emrys ar neiỻtu me+
gys y ry wnathoed yn|y vrỽy+
dyr gyntaf. A phan doeth y
vydin honno y kilyassant y
saesson. ac o|r diwed yd ymgy+
weiryassant elchỽyl. Ac yna
eissyoes gỽychraf vuant y
brytanyeit a gleỽach. ac o vn
vryt ymlad ac ỽynt. Ac yn
hynny ny orfỽyssei emrys
yn|dysgu y gedymdeithyon
y vrathu. ac yn bỽrỽ ac yn
briỽaỽ y neb a|gyfarffei ac
ef. ac erlit y|rei a ffoei. ac yn
y wed honno yn ehofni ac
yn annoc y wyr e|hun. Ac yn
gynhebic y hynny eidol tyỽ+
yssaỽc kaer loeỽ yn kyfredec
hỽnt ac yma. ac o agheuoly+
on welieu yn goualu y elyn+
yon. A phy beth bynnac a|wne+
lei ef o|e hoỻ vryt a|e holl ynni
ac o|e hoỻ lauur yn wastat
yd oed yn keissaỽ ymgaffel