Breudwd Rhyddiaith Gymraeg 1300-1425
English

Rhydychen, Llsgr. Coleg yr Iesu 111 (Llyfr Coch Hergest) – tudalen 69r

Brut y Tywysogion

69r

273

sant yn|y herbyn gan ryuedu paham mor am+
diredus y beidynt kyrchu kyrchu y|r bont.
ac ual yd|oed y|neiỻ rei yn kyrchu. a|r rei e+
reiỻ yn saethu. Ẏna y kyrchaỽd marchaỽc
ỻurugaỽc yn gynhyruus y bont. a|r rei o
wyr gruffud a|e kyferbynyaỽd ar y bont
ac ynteu yn ar·uaethu eu kyrchu ỽynteu.
ac yna eissoes y torres y march y vynỽ+
gyl. a|gỽedy brathu y march y dygỽyd+
daỽd. ac yna yd|aruaethaỽd paỽb a gỽe+
ỽyr y lad ynteu. a|e luryc a|e hamdiffynna+
ỽd yny doeth neb·un o|r vydin a|e thynnu
a phan|gyfodes ynteu y ffoes. a phan we+
las y gedymdeithon ef yn ffo y ffoassant
ỽynteu oỻ. a|r brytanyeit a|e hymlidyaỽd
hyt yg|gỽrthaỻt y|mynyd. Y doryf ol eisso+
es ny|s ymlidyaỽd. namyn heb geissaỽ na
phont na ryt kymryt eu ffo a|ỽnaethant. a
phan welas y ffreinc o benn y mynyd y rei
hynny yn|ffo. Kyrchu y doryf vlaen a|ỽnae+
thant a|ỻad kymeint ac a|gaỽssant. ac
yna y gỽasgarỽyt y giỽtaỽt·bobyl. ar dra+
ỽs y wlat o bop tu. Rei a|e hannifeileit
gantunt. rei ereiỻ gỽedy adaỽ pop peth
namyn keissaỽ amdiffyn eu heneideu. yny
edewit yr hoỻ wlat yn diffeith. Yg|gyfrỽg
hynny yd|anuones henri vrenhin kenade+
u att owein uab kadỽgaỽn y erchi idaỽ
dyuot attaỽ. ac ynteu yn|y ỻe a|deuth. a
phan doeth y|dywaỽt y brenhin ỽrthaỽ.
Vyg|karedickaf owein a|atwaenost di y
ỻeidryn gan ruffud uab rys yssyd megys
yn foedic yn erbyn vyn tywyssogyon. i. a+
chaws a|chanys credaf i dy|uot ti yn gyỽ+
iraf gỽr ymi. Mi a|vynnaf dy uot ti yn
dywyssaỽc ỻu gyt a|m mab i y wrthlad
gruffud uab rys. a mi a|wnaf lywarch
uab trahaearn yn gedymdeith it. kanys
yn·aỽch chwi aỽch deu yd|ymdiredaf. i. a
phan ymchoelych drachefyn mi a|dalaf
bỽyth it yn deilỽg. a ỻaỽenhau a|oruc yỽ
owein o|r edeỽidion hynny. a chynuỻaỽ
ỻu a|ỻywarch gyt ac|ef a|mynet y·gyt
hyt yn ystrat tywi ỻe y tebygynt uot gru+
fud uab rys yn trygyaỽ. kanys coetir
oed. ac yn anaỽd y gerdet ac yn haỽd

274

ruthraỽ gelynyon yndaỽ. A phan de+
uth y teruy·neu yr wlat hoỻ wyr owein a
mab y brenhin a|e kymhortheit a an+
uonassant eu bydinoed y|r coedyd. paỽb
y·dan yr amot hỽnn hyt nat arbedei
neb y gledyf nac y ỽr nac y|wreic nac
y vab nac y verch. a|phỽy bynnac a
delynt na|s gochelynt heb y lad neu y
grogi neu drychu y aelodeu. a phan gi+
gleu giỽtaỽt·bobyl y wlat hynny. keis+
saỽ a|wnaethant ffuryf y geỻynt gaf+
fel amdiffyn. ac ueỻy y gỽasgarỽyt
ỽynt. Rei yn ỻechu yn|y coedyd. Ereiỻ
yn ffo y wladoed ereiỻ. Ereiỻ yn keis+
saỽ amdiffyn o|r kestyỻ nessaf y dathoe+
dynt o·honunt. Megys y dywedir y
myỽn brytanaỽl diaereb. Ẏ ki a lyha yr
aryf y brather ac ef. A gỽedy gỽasgaru
y ỻu y·dan y coedyd. Ef a|damweinaỽd
y oỽein ac ychydic o nifer gyt ac ef. kyr+
chu y coet o amgylch degwyr a|phetw+
ar vgein. ac yn edrych a|welynt o·leu
dynyon. Nachaf y gỽelynt oleu dynyon
yn kyrchu parth a|chasteỻ kaer vyrdin
ỻe daroed udunt gỽneuthur eu hedỽch.
ac eu hymlit a|ỽnaeth hyt yn agos y|r
casteỻ. a gỽedy eu dala yno ymchoelut
at y gedymdeithon a|oruc. Ẏg|kyfrỽg
hynny y damweinaỽd dyuot ỻu o|r ffle+
misseit. o|ros y gaer vyrdin yn erbyn
mab y brenhin. a geralt ystiwert gyt
ac ỽynt. nachaf y rei a|diaghyssei yn
dyuot dan ỻef tu a|r casteỻ. ac yn mene+
gi y hyspeila o owein uab kadỽgaỽn
a|e han·reithaỽ. a|phan gigleu y fflemis+
seit hynny. ennynnu a|wnaethant o gas+
saỽl gyghoruynt yn erbyn owein o ach+
aỽs y mynych godyant a|wnathoed kedym+
deithon owein udunt kyn no hynny. ac
o annogedigaeth geralt ystiwert. y gỽr
y ỻosgassei owein y gasteỻ. ac a dugassei
y dreis nest y wreic a|e anreith. Ẏ ymlit a|o+
rugant heb debygu bot gỽrthỽynebed i+
daỽ ˄owen a gymerth y hynt yn araf. ac ỽyn+
teu gan y ymlit ef a|doethant yn ebrỽyd
hyt y ỻe yd oed ef a|r anreith gantaỽ. a