Breudwd Rhyddiaith Gymraeg 1300-1425
English

Rhydychen, Llsgr. Coleg yr Iesu 111 (Llyfr Coch Hergest) – tudalen 71r

Brut y Tywysogion

71r

281

naỽ a chroes y gaerussalem o achaỽs ry
lad o·honaỽ kyn no hynny varedud y vraỽt
Y vlỽydyn gỽedy hynny y gỽrthladỽyt Mare+
dud uab ỻywarch o|e wlat. y gỽr a ladaỽd
mab meuruc y gefynderỽ. ac a|daỻaỽd mei+
bon griffri y deu gefynderỽ ereiỻ. a Jeuaf
uab owein a|e gỽrthladaỽd. ac yn|y diwed a|e
ỻadaỽd. Ẏ vlỽydyn rac ỽyneb y ỻas Jorwo+
erth uab ỻywarch. gan lyỽelyn ab owein
ym|powys. Ẏchydic gỽedy hynny yd yspei+
lỽyt ỻywelyn uab owein o|e|lygeit a|e gei+
ỻeu y gan uaredud uab bledyn. Ẏn|y vlỽydyn
honno. y ỻas Jeuaf uab owein y gan vei+
bon ỻywarch uab owein y gefynderỽ. Ẏn
diwed y vlỽydyn honno y ỻas Madaỽc uab
ỻywarch y gan ueuruc y gefynderỽ uab
ridit. Ẏn|diwed y vlỽydyn rac ỽyneb yd|ys+
peilỽyt Meuruc uab ridit o|e deu lygat
a|e dỽy|geiỻ. Ẏ vlỽydyn rac ỽyneb y ỻas
Jorwoerth uab owein. Ẏn|y vlỽydyn honno
y ỻas Kadwgaỽn uab gruffud ab kynan
y gan gadỽgaỽn uab gronỽ ab owein y|ge+
fynderỽ. ac einaỽn uab owein. Ẏ·chydic
wedy hynny y|bu uarỽ maredud ab bledyn
tegỽch a diogelỽch hoỻ powys a|e hamdi+
fyn wedy kymryt Jachwyaỽl benyt ar y
gorff. a gleindit ediuarỽch yn|y yspryt.
a chymyn corff crist. ac oleỽ. ac aghen.
D eg mlyned ar|hugein a chant a
mil oed oet crist. Pan vu bedeir
blyned ar vn|tu heb gahel neb ystorya
o|r a|eỻit y gỽarchadỽ dan gof. a|r vlỽydyn
rac ỽyneb ˄y bu uarỽ henri uab gỽilim bastard
brenhin ỻoegyr a chymry a|r hoỻ ynys
y am hynny yn normandi y trydyd dyd
o vjs racuyr. ac yn|y ol ynteu y kymerth
Esteuyn o blaes y nei goron y deyrnas
y|dreis. ac y darestygaỽd yn ỽraỽl idaỽ hoỻ
deheu ỻoegyr. Y|vlỽydyn rac ỽyneb y ỻas
Rickert uab gilbert y gan uorgan ab
owein. gỽedy hynny y kyffroes owein.
a|chatwaladyr veibon gruffud uab kynan
diruaỽr greulaỽn lu y geredigyaỽn y
gỽyr a|oed degỽch yr hoỻ vrytanyeit a|e
diogelỽch a|e rydit a|e kedernit y gỽyr
a|oedynt deu arderchaỽc urenhin a|deu

282

haelon. Deu diofyn. Deu leỽ deỽron.
Deu detwydyon. Deu huodron. Deu
doethon. Diogelwyr yr eglỽysseu a|e har+
demylwyr. ac amdiffynnwyr y tlodyon.
ỻofru·dyon y gelynyon. Hedychwyr y rei
ymladgar. Dofyodron y gỽrthwy·neb+
wyr. Ẏ diogelaf naỽd y baỽp o|r a|foei at+
tunt. Y gỽyr a|o·edynt yn rac·rymhau
o nerthoed eneideu a|chyrf. ac yn kyt+
gynhal yn vn hoỻ deyrnas y brytanyeit
Y|rei hynny ar y|ruthur gyntaf a|losgas+
sant gasteỻ gỽaỻter. ac odyna wedy
kyffroi eu hadaned yd ymladyssant a chas+
teỻ aber ystỽyth y ỻosgassant. a chyt a
howel uab maredud. a madaỽc uab id+
nerth. a deu uab howel. nyt amgen ma+
redud a rys a losgassant gasteỻ rickert
dylamar. a chasteỻ dinerth. a chasteỻ
caer ỽedros. ac odyna yr ymchoelassant
adref. Yn|diwed y vlỽydyn honno y doe+
thant eilweith y geredigyaỽn. a chyt
ac ỽynt amylder lu o detholedigyon ym+
ladwyr. ual amgylch whe|mil o bedyt
aduỽyn. a dỽy vil o|varchogyon ỻuruga+
ỽc. ac yn borth udunt y deuth gruffud
uab rys. a howel uab Maredud o vrecheina+
ỽc. a madaỽc uab idnerth. a deu uab how+
el uab maredud. a|r rei hynny oỻ yn gyfun
a|gyweirassant eu bydinoed y aber dyui
ac yn|y herbyn y deuth ysteuyn gỽnstabyl
a robert uab martin. a meibon geralt ys+
tiwert. a|r hoỻ flemisseit. a|r hoỻ uarcho+
gyon. a|r hoỻ ffreinc. o aber ned hyt yn
aber dyfi. a gỽedy kyrchu y vrỽydyr ac
ymlad yn greulaỽn o bop tu. y kymerth
y fflemisseit a|r normanyeit eu ffo herỽyd
eu harueredic defaỽt. a gỽedy ỻad rei o+
nadunt. a ỻosgi ereiỻ. a thrychu traet
meirch ereiỻ. a dỽyn ereiỻ yg|keithiwet
a bodi y ran vỽyaf. Megys yn·vydyon yn
yr avon. a gỽedy coỻi amgylch teir|mil o|e
gỽyr. yn drist aflawen yd|ymchoelassant y
gỽlat. a|gỽedy hynny yd ymchoelaỽd ow+
ein a chatwaladyr y|ỽ gỽlat yn hyfryt laỽ+
en gỽedy caffel y uudugolyaeth. a chael dir+
uaỽr amylder o geith ac anreitheu a|gỽisco+
[ ed