Breudwd Rhyddiaith Gymraeg 1300-1425
English

Rhydychen, Llsgr. Coleg yr Iesu 111 (Llyfr Coch Hergest) – tudalen 75r

Brut y Tywysogion

75r

297

ant hyt yn|eideirnaỽn. A phebyỻu a wna+
ethant y|ghoruaen. a|gỽedy trigyaỽ yn
hir yn|y pebyỻeu yno. heb ar·ueidaỽ o vn
gyrchu att y gilyd y ymlad. ỻidiaỽ a|oruc
y brenhin yn|diruaỽr. a chyffroi y lu hyt
y|ghoet dyffryn keiriaỽc. a pheri torri y
koet a|e vỽrỽ y|r ỻaỽr. ac yno yd|ymerbynya+
ỽd ac ef yn ỽraỽl ychydic o gymry ethole+
digyon y rei ny|wydynt odef y goruot yn
aỽsen y tywyssogyon. a ỻawer o|r rei kadar+
naf a dygỽydaỽd o bop tu. ac yna y pebyỻy+
aỽd y brenhin a|r bydinoed y·gyt ac ef. a
gỽedy trigyaỽ yno y·chydic o|dydyeu. y ky+
varsagỽyt ef o|diruaỽr dymhestyl awyr. a
thraỻifeireint glaỽogyd. a gỽedy paỻu
ymborth idaỽ yd ymchoelaỽd y bebyỻeu a|e
lu y vaestir ỻoegyr. ac yn gyflaỽn o|dirua+
ỽr lit y peris daỻu y gỽystlon a vuassei yg
karchar gantaỽ. yr ys|talym o amser kyn
no hynny. Nyt amgen deu uab owein gỽy+
ned kadwaỻaỽn a chynwric. a maredud
uab yr arglỽyd rys a|r rei ereiỻ. a gỽedy
kymryt kyghor y symudaỽd y lu hyt yg
kaer ỻeon. ac yno pebyỻyaỽ a|oruc laỽer
o dydyeu yny doeth ỻogeu o dulyn ac o|r di+
nassoed ereiỻ o Jwerdon attaỽ. a gwedy
nat oed digaỽn gantaỽ hynny o|logeu
rodi rodyon a|oruc y logeu dulyn a|e ge+
ỻỽg drachefyn ac ynteu a|e lu a|y·mchoe+
laỽd y loeger. Ẏ ulỽydyn honno y kyrchaỽd
yr arglỽyd rys kaer aber teiui. a|e chas+
teỻ ac y torres. ac y ỻosges. a|diruaỽr anre+
ith a|duc. ac achub casteỻ kil gerran a|o+
ruc. a|dala robert ystefyn a|e garcharu.
Ẏ ulỽydyn honno drỽy gennat duỽ ac an+
noc yr yspryt glan y doeth koueint o vy+
neich y ystrat fflur. ac yna y bu uarỽ
ỻywelyn uab owein gỽyned. y gỽr a rago+
res mod paỽb o deỽred a doethineb. a|r doe+
thineb o ymadraỽd. a|r ymadraỽd o voes+
seu. Y ulỽydyn rac ỽyneb y|doeth y ffreinc o ben+
uro a|r fflemisseit y ymlad yn gadarn a
chasteỻ kil gerran. A gỽedy ỻad ỻawer
o|e gỽyr yd|ymchoelassant adref yn ỻaỽ+
wac. ac eilweith yd ymladassant a chil+
gerran yn over heb gaffel y casteỻ. Ẏ

298

vlỽydyn honno y distrywyt dinas basin
y gan owein gỽyned. Ẏ ulỽydyn honno y
gỽrtladỽyt* diermit uab mỽrchath o|e ge+
nedyl ac yd|aeth hyt yn normandi at
vrenhin ỻoeger. y erfyneit idaỽ y dodi y+
n|y gyuoeth drachefyn wedy kỽynaỽ ỽrthaỽ
ac yn|y vlỽydyn honno y gỽrthladỽyt Jorỽ+
oerth goch uab Maredud o|e genedyl ac
o|e gyfoeth ym mochnant. y gan y deu
owein. a|r deu owein hynny a rannassant
uochnant y·rygtunt. ac y|deuth mochnant
vch raeadyr y owein keueilaỽc. a moch+
nant is raeadyr y owein vychan. Y vlỽydyn
rac wyneb y kyfunaỽd owein a meibon
gruffud ab kynan o wyned a rys ab gru+
ffud ab rys o deheubarth yn erbyn owein
kefeilaỽc. ac y|dugant y gantaỽ gaer
Einaỽn. ac y rodassant y owein vychan
uab Madaỽc uab Maredud. Odyna yd
enniỻassant davalwern. a honno a rodet
y|r arglỽyd rys. kanys o|e gyfoeth y dywet+
it y hanuot. Ny bu uaỽr wedy hynny yny
doeth owein keueilaỽc a ỻu o|r ffreinc y·gyt
ac ef. am benn casteỻ kaer einaỽn yr hỽn
a|ỽn·athoed kymry kyn no|hynny. a gỽe+
dy enniỻ y casteỻ y dorri a|ỽnaethant
a|e losgi a ỻad yr hoỻ gasteỻ·wyr. Yn|diỽ+
ed y ulỽydyn honno y kyrchaỽd owein. a
chatwaladyr tywyssogyon gỽyned. a|r ar+
glỽyd rys tywyssaỽc o|deheubarth a|e ỻu+
oed y·gyt ac ỽynt am benn casteỻ rud+
lan yn|tegeigyl. ac eisted ỽrthaỽ tri|mis
a|orugant. a|gỽedy hynny cael y casteỻ. a|e
dorri a|e losgi. a chasteỻ araỻ y·gyt ac ef.
yr molyant y gymry yn hyfryt uudugaỽl
paỽb y|ỽ gỽlat. Y ulỽydyn rac wyneb y ỻas
gỽrgeneu abat. a ỻaỽden y nei. y gan gy+
nan. ac owein. Y ulỽydynn rac ỽyneb y
rydhaỽyt robert uab ystefyn o garchar
yr arglỽyd rys y gyveiỻt. ac y duc dier+
mit uab Mỽrchath ef hyt yn Jwerdon y+
gyt ac ef. ac y|r tir y doethant y lỽch
garmon. ac enniỻ y kasteỻ a|wnaethant
Ẏ ulỽydyn rac·ỽyneb y ỻas Meuruc uab
adam. drỽy dỽyỻ yn|y gỽsc. y gan uaredud
bengoch y gefynderỽ. Yn|diwed y ulỽydyn