Breudwd Rhyddiaith Gymraeg 1300-1425
English

Rhydychen, Llsgr. Coleg yr Iesu 111 (Llyfr Coch Hergest) – tudalen 77v

Brut y Tywysogion

77v

307

Kanys y|dyd kyntaf o|r kygor yd achu+
bassei archescob Jorc eistedua y gadeir
o|r|tu deheu y|r cardinal. yn|y ỻe y dylyer
ac y gnottaei archescob keint eisted. a
thrannoeth pan doethant ger bronn y
cardinal. wedy amrysson yg|gỽyd yr
hoỻ lys am y teilygdodeu. y deuth y
rei o|r tu drachefyn y archescob Jorc ac
yd|ymchoelassant y gadeir yny vyd
gỽegil yr archescob y|r ỻaỽr a|r gadeir
ar y vchaf. ac ỽynteu ar y|draỽs ef gan
y|sathru a|e traet. a|e ffustaỽ a|e dyrneu
abreid y d·ieghis yr archescob yn vyỽ o+
dyno. Ẏ ulỽydyn rac ỽyneb y ỻas Ei+
naỽn clut. ac y ỻas Morgan uab mare+
dud. ac yna yd adeilaỽd yr arglỽyd rys
gasteỻ rayadyr gỽy. Ẏ ulỽydyn rac ỽy+
neb y ryfelaỽd meibon kynan yn erbyn
yr arglỽyd rys. ac yna y ỻas kadwaỻa+
ỽn. ac y|dechreuỽyt coueint y manach+
laỽc gaer ỻion. yr honn a|elỽir deuma.
P edwar ugein mlyned a chant a
mil oet oet crist. Pan uu varỽ
alexander bap. ac yn|y ol ynteu y doeth
yn bap Lucius. ac yna y bu uarỽ
adaf escob ỻan elyỽ yn ryt ychen. ac
y cladỽyt y|myỽn manachlaỽc osnei.
Y ulỽydyn rac ỽyneb y ỻas randỽlff
depoyr. a ỻawer o varchogyon y·gyt
ac ef y gan Jeuengtit kaer   
wynt. Ẏ ulỽydyn rac ỽyneb y bu ua+
rỽ henri Jeuaf urenhin ỻoegyr. ac y
bu uarỽ rickert archescob keint. Ẏ ulỽ+
ydyn rac ỽyneb y bu uarỽ ryderch a+
bat y ty gỽyn. a Meuruc abat y cỽm
hir. Ẏ ulỽydyn rac ỽyneb amgylch y
garaỽys y|doeth padriarch caerussalem
hyt yn|ỻoegyr y eruynneit nerth y gan
y brenhin rac distryỽ o|r J +  
deỽon a|r|sarassinyeit hoỻ gaer +  
ussalem. a chyt ac amylder o varcho+
gyon a phedyt yd|ymchoelaỽd drache+
fyn y gaerussalem. Ẏn|y ulỽydyn honno
duỽ calan mei y symudaỽd yr heul y
ỻiỽ. ac y dywaỽt rei uot erni diffyc. Ẏ
vlỽydyn honno y|bu uarỽ dauyd abat

308

ystrat fflur. Ac y bu uarỽ howel uab ieuaf
arglỽyd arỽystli. ac y cladỽyt yn enrydedus
yn ystrat flur. ac yna y bu uarỽ einaỽn
uab kynan. Ẏ ulỽydyn rac ỽyneb y bu ua+
rỽ Lucius bap. ac yn|le yd urdỽyt y trydyd
vrbanus yn bap. Yn|y ulỽydyn honno am+
gylch mis gorffenna. yd|aeth cofeint ys+
trat flur y redynaỽc velen yg gỽyned
ac yna y bu uarỽ pedyr abat yn|dy·ffryn
clỽyt. ac yna y ỻas katwaladyr uab rys
yn|dyfet. ac y cladỽyt yn|y ty gỽynn. Ẏn|y
ulỽydyn honno y bu uarỽ Jthel abat ys+
trat marcheỻ. ac yna y ỻas owein uab ma+
daỽc gỽr maỽr y uolyant. kanys cadarn
oed a|thec. a charedic. a hael. ac adurn o
uoesseu da. y gan deu uab owein kyveila+
ỽc. Nyt amgen gỽenỽynỽn a chatwaỻ+
aỽn. a hynny drỽy nossaỽl urat a|thỽyỻ
ac yna y|delit ỻyỽelyn uab catwaỻaỽn
yn enwir y gan y vrodyr. ac y tynnỽyt
y|lygeit o e|benn. ac yna y|diffeithaỽd. ac
y ỻosges Maelgỽn uab rys dinbych. y gỽr
a|oed daryan a chedernit yr hoỻ deheu
kanys egluraf oed y glot a|thec a chare+
dic oed gan baỽp. kyt bei kymhedraỽl
y ueint. garỽ ỽrth y elynyon. hegar ỽrth
y gedymdeithon. paraỽt y rodyon. Budu+
gaỽl yn ryuel. a|r hoỻ tyỽyssogyon kyt+
amhinogyon ac ef a|e hergrynynt. Kyffe+
lyb y leỽ yn|y weithredoed. ac megys
keneu ỻeỽ aruthur yn|y helua. y gỽr
  a ladaỽd ỻaỽer o|r flandraswyr ac a|e
gyrraỽd ar ffo. Ẏ ulỽydyn rac ỽyneb y doeth y
sarassinyeit a|r ideỽon y gaerussalem
gan dỽyn y groc gantunt duỽ merchyr
y ỻudỽ a|goresgyn kaerussalem. a chy+
meint ac a|gaỽssant o gristonogyon yndi
ỻad rei a|ỽnaethant a dỽyn ereiỻ yg|kei+
thiwet. ac o achaỽs hynny y kymerth
phylip vrenhin ffreinc. A henri urenhin
  ỻoegyr. ac archescob keint ac an+
  neiryf o luossogrỽyd cristono+
gyon. ac arỽydon croes crist arnunt.
Y ulỽydyn rac ỽyneb y bu uarỽ henri.
vrenhin. ac yn|y ol ynteu y coronet
Rickert y uab yn vrenhin. y mar+
chaỽc