Breudwd Rhyddiaith Gymraeg 1300-1425
English

Rhydychen, Llsgr. Coleg yr Iesu 111 (Llyfr Coch Hergest) – tudalen 79r

Brut y Tywysogion

79r

313

a|e wyr y·gyt ac ef. A|theulu gỽenỽynỽ+
yn y·gyt ac ỽynt hyt yn aber ystỽyth.
a|goreskyn y|dref a|r casteỻ. a ỻad ỻaỽer
o|e bobyl. a|dỽyn ereiỻ yg|keithiwet a
goreskyn hoỻ geredigyaỽn a|e chestyỻ
a gỽedy dala gruffud y uraỽt yd|anuones
y garchar gỽenỽynỽyn. a|hỽnnỽ herỽyd
y ewyỻys a|e hanuones y|garchar saeson
ac yna y goresgynnaỽd gỽenỽynỽyn a·rỽ+
ystli. ac y|d·elis ỻywelyn uab Jorwoerth
a dauyd ab owein gỽyned. Ẏ vlỽydyn hon+
no y bu uarỽ owein kefeilaỽc yn ystrat
marcheỻ wedy kymryt abit y crefyd ym+
danaỽ. ac yna y bu uarỽ owein ab grufud
maelaỽr. ac owein o|r brithdir. a hoỽel
uab Jeuaf. a Maelgỽn uab katwaỻaỽn
o vaelenyd. Ẏ ulỽydyn honno y delit tra+
hayarn uychan o vrecheinaỽc. gỽr ar+
de˄rchaỽc bonhedic kadarn. a nith yr ar+
glỽyd rys yn|briaỽt idaỽ. pan yttoed yn
dyuot drỽy lan gors y lys wilim breỽys
y arglỽyd ac y gefynnỽyt yn|greulaỽn.
ac yn aber hodni y ỻusgỽyt ỽrth raỽn
meirch drỽy yr heolyd hyt y crocwyd. ac
yno y ỻas y benn ac y croget herwyd y
draet. ac ar y|crocwyd y|bu tri dieu. wedy
dianc y wreic a|e vab a|e vraỽt ar ffo. Ẏ
vlỽydyn rac wyneb y goreskynnaỽd Mael+
gỽn ab rys aber teiui. a chasteỻ ystrat meu+
ruc wedy mynet gruffud y uraỽt yg
karchar saesson. ac yna yd|aeth coueint
y cỽm hir y bressỽylaỽ y gymer. Ẏ|ulỽy+
dyn honno y goresgynnaỽd y meibon
ieuaf y|r arglỽyd rys gasteỻ dinefỽr.
Ẏ ulỽydyn honno yd|aruaethaỽd gỽen+
nỽyn·ỽyn geissaỽ talu y hen deilygda+
ỽt y|r kymry. a|e hen briodolder a|e teruy+
neu. a gỽedy kytsynyaỽ ac ef ar hyn+
ny hoỻ dywyssogyon kymry. kynuỻaỽ
diruaỽr lu a|oruc. a mynet y ymlad ac
chasteỻ paen. a gỽedy bot yn ymlad ac
ef deir ỽyth·nos hayach heb wybot y
damwein rac ỻaỽ. a|phan wybu y saes+
son hynny. geỻỽg a|ỽnaethant rufud
uab rys a|oed yg|karchar y gantunt a
chynuỻaỽ kedernit ỻoegyr y·gyt ac ef

314

ar vedyr hedychu a|r|kymry. Ac yna ny
mynnaỽd y kymry hedỽch y gan y saeson
namyn gỽedy caffel y casteỻ. bygythyaỽ
a|wnaethant losgi y dinassoed a dỽyn y
hanreitheu. a heb diodef o|r saeson hynny
ỽynt a|e kyrchassant. ac yn|y vrỽydyr gyn+
taf a|e kymeỻassant ar ffo drỽy wneuthur
diruaỽr aerua o·nadunt. ac yna y ỻas
anaraỽt ab owein ab kadỽaỻaỽn. a ri+
dit ab Jestyn. a rodri uab howel. ac y del+
it maredud uab kynan ac y carcharỽyt
ac ueỻy y|deuth y saesson drachefyn drỽy
uudugolyaeth wedy y kyuoethogi o yspeil
y kymry. Ẏ vlỽydyn honno y goreskynna+
ỽd gruffud uab rys yn ỽraỽl y ran o|e gy+
uoeth y gan vaelgỽn y vraỽt eith·yr deu
gasteỻ nyt amgen aber teifi ac ystrat
Meuruc. a|r neiỻ o·nadunt nyt amgen a+
ber teivi a tygaỽd maelgỽn vch benn
amryvaelon greireu yg|gỽyd myneich
ỽedy kymryt gỽystlon y gan rufud
dros hedỽch y rodei y casteỻ. a|r gỽystlon
y·gyt yn oet dyd y ruffud. a|r ỻỽ hỽnnỽ a
dremygaỽd ef heb rodi na|r casteỻ na|r
gỽystlon. Dỽywaỽl nerth eissoes a|rydha+
aỽd y gỽystlon o garchar gỽenỽynỽyn.
Ẏ ulỽydyn honno y bu uarỽ pyrs escob mynyỽ
Y vlỽydyn rac ỽyneb y goresgynnaỽd Mael+
gỽn uab rys. gasteỻ dineirth a adeilas+
sei ruffud uab rys. a chymeint ac a gauas
yno o wyr ỻad rei a|wnaeth a charcharu e+
reiỻ. ac yna y goresgynnaỽd gruffud ab rys
drỽy dỽyỻ gasteỻ kil gerran. Ẏ vlỽydyn
honno ual yd oed Rickert urenhin ỻoegyr
yn ymlad a|chasteỻ neb un uarỽn a|oed ỽrth+
ỽyneb idaỽ y brathỽyt a|chỽarel. ac o|r brath
hỽnnỽ y bu uarỽ. ac yna y|drychafỽyt
Jeuan y uraỽt yn vrenhin. ~ ~ ~ ~ ~   ~ ~ ~
D Eucant mlyned a mil oed oet crist pan
vu varỽ gruffud uab kynan ab oỽ+
ein yn aber conỽy. wedy kymryt abit y
creuyd ymdanaỽ. Ẏ vlỽydyn honno y gỽ+
erthaỽd maelgỽn uab rys aber teiui a ỻaỽ+
ed hoỻ gymry yr ychydic werth y saeson
rac ofyn ac o gas gruffud y uraỽt. Y ulỽy+
dyn honno y grỽndwalỽyt manachlaỽc