Breudwd Rhyddiaith Gymraeg 1300-1425
English

Rhydychen, Llsgr. Coleg yr Iesu 111 (Llyfr Coch Hergest) – tudalen 84v

Brut y Tywysogion

84v

355

groes grist. Namyn trugared duỽ e
hun a|e talaỽd udunt. Y ulỽydyn honno y
kyỽeiraỽd Jon y breỽys gasteỻ sein hen+
yd drỽy gennat a|chyghor ỻywelyn ab
iorwoerth. Ẏ vlỽydyn rac ỽyneb y bu uarỽ
rys Jeuanc. ac y cladỽyt yn ystrat fflur
gỽedy kymryt penyt a|chymyn a chyffes
ac abit crefyd ymdanaỽ. a gỽedy hynny
y kauas owein ab gruffud y vn braỽt
ran o|e|gyfoeth. a ran araỻ a|rodes
ỻywelyn ab iorwerth y vaelgỽn ab rys
Ẏ vlỽydyn honno y mordỽyaỽd gỽilim
varscal iarỻ penuro y Jwerdon. Ẏ|vlỽ+
ydyn rac ỽyneb y doeth gỽilim varscal o
Jwerdon a|ỻuossogrỽyd o varchogyon a
phedyt gantaỽ a|diruaỽr lyges y|r tir am+
gylch sul y blodeu. a duỽ ỻun y kyrchaỽd
aber teiui. a|r|dyd hỽnnỽ y rodet y casteỻ
idaỽ. a duỽ merchyr rac ỽyneb y tynnaỽd
y|gaer uyrdin. ac y kauas y casteỻ hỽnnỽ
hefyt. a phan gigleu ỻywelyn uab Jorwo  ̷+
erth hynny y gỽr yd|oed gadỽryaeth y kes+
tyỻ gantaỽ o·blegyt y brenhin. anuon gru+
fud y vab a|oruc a|diruaỽr luossogrỽyd o
lu gantaỽ y ỽrthỽynebu y|r iarỻ. a|phan
gigleu grufud bot bryt y iarỻ ar dyuot
y getweli. kyrchu a|ỽnaeth a|dylyedogyon
kymry ygyt ac ef. a choffau a|ỽnaeth rys
gryc rac brat y gan y bỽrgeisseit. a che+
issaỽ kyffroi y kymry y diogelỽch y coedyd
ac ny|s gadyssant namyn kyrchu y dref
a|ỽnaethant. a ỻosgi y dref a|r eglỽys hyt
y prid. a phan gigleu y iarỻ hynny kyr+
chu drỽy tywi a|ỽnaeth y bont gaer vyrdin
ac aros gruffud ab ỻywelyn yn ehofyn
a|ỽnaeth. a gỽedy hir ymlad y rann vỽy+
af o|r dyd ymchoelut a|wnaeth pob un o|r
deu·lu y ỽrth y gilyd y pebyỻeu wedy ỻad
ỻawer o pob tu. a brathu ereiỻ. ac yna
rac neỽyn yd|ymchoelaỽd ˄grufud ab ỻywelyn y
wlat drachefyn. ac yna y kyweiraỽd y
iarỻ gasteỻ caer vyrdin. a y dechreua+
ỽd adeilat kasteỻ kilgerran. Ny bu beỻ
ỽedy dechreu y gỽeith yny|doeth yny doeth
ỻythyreu attaỽ y gan y brenhin. ac arch+
escob keint y erchi idaỽ dyuot yn|y briaỽt

356

berson y atteb ger y bron ỽyntỽy. Ac y wne+
uthur iaỽn am a|ỽnathoed. ac y gymryt
iaỽn y gan y tywyssaỽc am bop cam o|r a|ỽ+
nathoed idaỽ. a|r iarỻ a ufydhaaỽd y|r gor+
chymynneu. a mordỽyaỽ a|ỽnaeth y my+
ỽn ỻog hyt yn ỻoegyr gyt ac ychydic o
nifer. ac adaỽ y lu yg|kilgerran y gynal
y gỽeith dechreuedic. ac y nerthockau y ỻe
y gỽelynt berigyl. ac ymdangos a|ỽnae+
thant y·gyt yn ỻỽtlaỽ. y tywyssaỽc a|r ia+
rỻ gyr bron kyghor y brenhin a|r archescob.
a gỽedy na|eỻit eu|kymot. aruaethu a|ỽna+
eth y iarỻ drỽy nerth iarỻ ferỽr. a henri
pigtot arglỽyd euas dyuot drỽy gyuoeth
y tywyssaỽc tu a|e wlat. ac ny|s gaỻaỽd.
Kanys ỻywelyn ab iorwoerth a anuonassei
ruffud y uab a diruaỽr lu y·gyt ac ef. a rys
gryc a|e wyr hyt yg|karnywyỻaỽn y ra+
got y iarỻ a|e wyr. ac ynteu lyỽelyn|a|e hoỻ
aỻu a|deuth hyt ym mab udrut. ac yno
aros chwedleu a|wnaeth y wrth y wyr ac
y ỽrth dyuotedigaeth y iarỻ. Ẏ vlỽydyn
rac ỽyneb yd|aeth kofeint o|r|ty gỽyn y bres+
sỽylaỽ y gỽyndir yn|iwerdon. Ẏ vlỽydyn
araỻ rac ỻaỽ y bu varỽ kediuor abat ys+
trat fflur. Ẏ ulỽydyn rac ỻaỽ y bu uarỽ
lowys vrenhin ffreinc. Ẏ ulỽydyn rac ỽy+
neb y delit rys gryc yn ỻanarthneu y gan
Rys vychan y vab. a thros gasteỻ ỻan ym+
dyfri y geỻygwyt. Ẏ ulỽydyn honno y bu
uarỽ Maredud uab yr arglỽyd rys. archdi+
agon keredigyaỽn. ym|pont ystyffan.
Ac y|ducpỽyt y gorff y vynyỽ ac y cladỽyt
yn enrydedus y gan Jorwoerth escob my+
nyỽ yn eglỽys gyr ỻaỽ bed yr arglỽyd rys
y|dat. Ẏ vlỽydyn rac ỽyneb y|doeth henri
a|chedernyt ỻoegyr ygyt ac ef y gymry
ac aruaethu darestỽg ỻywelyn ab iorwo+
erth a hoỻ dywyssogyon kymry idaỽ.
ac yn|y ỻe a|elwir kori   y pebyỻyaỽd
ac o|r tu araỻ y|r coet   yd ymgyn+
nuỻad* y kymry.  y·gyt a ỻyỽ+
elyn ab Jorwoerth   eu tywyssaỽc
y ỽrthỽynebu y|r brenhin. ac yna kyrchu
y|gelynyon a|wnaethant ac ymlad ac ỽynt
yn duruig. a gỽneuthur diruaỽr aerua ar  ̷+