Breudwd Rhyddiaith Gymraeg 1300-1425
English

Rhydychen, Llsgr. Coleg yr Iesu 111 (Llyfr Coch Hergest) – tudalen 86v

Brut y Tywysogion

86v

363

dylyet a|dylyit y|r uanachlaỽc yr ys|ỻaỽ+
er o amser kyn no hynny gan uadeu
y|r abat a|r cofeint deg|morc a|deugein
morc. a thrychan|morc a dalaỽd. a tha+
lu y gymeint araỻ myỽn teruyneu
gossodedic herwyd y keffir ynyaeles
y vanachlaỽc. Ẏ ulỽydyn honno y kauas
owein ab rotbert gedewein y dylyet. ac y
cauas rys vychan ab rys mechyỻ gasteỻ
kar·rec kennen. drachefyn a rodassei y
vam yn dỽyỻodrus ym medyant y ffreinc
o gas ar y mab. Ẏ ulỽydyn honno y kan+
hataỽd henri vrenhin. Y abat ystrat
fflur ac abat aber conỽy gorff Gruf+
fud ab ỻywelyn. ac y|dugant gantunt
o lundein y aber conỽy yn|y ỻe y mae
yn gorwed. Ẏ vlỽydyn rac ỽyneb yd|aeth
Lowys vrenhin a|e|dri broder a|r uren+
hines hyt yn|dinas damieta. ac y rodes
duỽ idaỽ y dinas yn rỽyd wedy adaỽ o|r sara+
sinyeit. Ẏ raf rac ỽyneb yd|ymchoelaỽd
y dyghetfen yn|y gỽrthỽyneb. ac y delit
y brenhin y gan y sarassi·nyeit wedy ỻad
Robert y uraỽt. ac amgylch deg|mil
ar|hugeint o|r cristonogyon. a thros y
eỻygdaỽt ef a|e hebrygyat ef a|e wyr hyt
yn acris. y goruu arnaỽ rodi damieta
drachefyn. y|r|sarassinyeit. a gỽedy hynny
y rodes duỽ idaỽ ynteu uudugolyaeth.
y dial ar elynyon crist y sarhaet. kanys
ef a|anuones y deu uroder hyt yn ffre+
inc. y gynnuỻaỽ nerth idaỽ o sỽỻt a|gỽyr
aruaỽc tra drickyei ynteu a|r urenhin+
es yn acrẏs. ac odyna yd|enniỻaỽd ef
dinas damieta gan lad anneiryf o|r|sassi+
DEg mlyned a deugein [ nyeit. ~ ~ ~
a|deu cant a mil oed oet crist. pan|uu
varỽ brenhin prydein. wedy adaỽ y vn
mab yn|etiued idaỽ. Ẏ vlỽydyn rac ỽyneb
y bu uarỽ gỽladus du uerch ỻywelyn
ab Jorwoerth. ac yn diwed y vlỽydyn
honno y bu uarỽ Morgan ab yr arglỽyd
Rys wedy kymryt abit crefyd ymda+
naỽ yn ystrat fflur. Ẏ ulỽydyn rac ỽyneb
y bu gymeint gỽres yr heul ac y|dissych+
aỽd yr hoỻ dayar gantaỽ. hyt na thyfa+
[ ỽd

364

dim frỽyth ar y coet na maes. ac
na|chahat pysgaỽt mor nac auonyd
ac yn|diwed kynhayaf y vlỽydyn honno
y bu gymeint y|glaỽogyd ac y kudy+
aỽd y ỻifdyfred ỽyneb y|dayar hyt na
aỻei ormod sychdỽr y dayar lyncku y
dyfred. ac y ỻifhaaỽd yr auonyd yny
dorres y pynt. a|r melineu. a|r rei kyfa*+
gor y|r afonyd a|chribdeilaỽ y coedyd
a|r|perỻanneu a gỽneuthur ỻaỽer
o goỻedeu ereiỻ yn|yr haf. Ẏ ulỽydyn
honno y|duc gỽilim ab gỽrwaret y gỽr
a|oed synysgal y|r brenhin ar dir mael+
gỽn Jeuanc drỽy orchymynn y brenhin
y ar wyr eluael anreith am eu bot yn
keissaỽ aruer o borueyd maelenyd me+
gys o vreint. Ẏ ulỽydyn rac ỽyneb y mor+
dỽyaỽd henri urenhin y vỽrdyỽs a dir+
uaỽr lu gantaỽ. a gorchymynnin y
vrenhinyaeth y etwart y uab. a Rickert
iarỻ kernyỽ y uraỽt a|r vrenhines.
Ẏ ulỽydyn honno y grawys yd|ymhoe+
laỽd thomas escob mynyỽ o lys rufein
Ẏ ulỽydyn rac ỽyneb yd ymhoelaỽd
loỽys urenhin freinc o|e be·rerindaỽt
wedy y vot whe blyned yn|ymlad a|r
sarassinyeit. Ẏ vlỽydyn honno yd|ym+
hoelaỽd henri vrenhin o wasgỽin gỽ+
edy adaỽ yno Etwart y vab yn kadỽ
a diruaỽr lu ygyt ac ef. ac yna y bu
uarỽ gỽenỻian uerch vaelgỽn ieuanc
yn ỻan vihagel gelynrot. ac y cladỽ+
yt yn ystrat flur. Ẏ ulỽydyn rac ỽyneb
y bu uarỽ maredud ab ỻywelyn o veiron+
yd. gan adaỽ vn mab yn etiued idaỽ.
o wenỻian uerch vaelgỽn. ac yn|ebrỽyd
gỽedy gỽyl Jeuan y bu uarỽ Rys vn
mab maelgỽn ieuanc wedy kymryt
abit crevyd yn|ystrat fflur ac yno y
cladỽyt. Ẏn|y dydyeu hynny o annoc
y kythreul y magỽyt teruysc y·rỽg
meibon gruffud ab ỻywelyn. Nyt amgen
owein goch a Dauyd o|r neiỻ tu. a ỻyỽ+
elyn o|r tu araỻ. ac yna yd aruoỻes   
ỻywelyn a|e wyr yn|diofyn ym|brynderỽ
drỽy ymdiret y duỽ. creulaỽn dyuotyat