Breudwd Rhyddiaith Gymraeg 1300-1425
English

Rhydychen, Llsgr. Coleg yr Iesu 111 (Llyfr Coch Hergest) – tudalen 103v

Ystoria Carolo Magno: Rhamant Otfel

103v

430

o|r lluruc. A|r gỽaeỽ hayach yn ymgy+
mysgu a|e ystlys. ny thalỽys idaỽ ha+
gen vn byssen. Oger a|e gỽant ynte+
u trỽy y daryan a|e luruc. a|e hoỻ ar+
ueu ỻiein a|e gorff e·meỻdigedic yn+
y vyd yn var y|r ỻaỽr. ac a dyỽaỽt
deu eir letneis mab puttein Oger
lydanais ỽyf|i heb ef. ac ỽrth rodi y ryỽ
dyrnodeu hynny y mae Chyarlys y|m
caru. Balsamin brenhin niniuent
yn erbyn Oliuer a|ymwanỽys. ac a|e
gwant yn|y taryan y ỻe yd|oed ỻun ỻeỽ.
ac ny thygywys idaỽ. Oliuer hagen
a|e|gwant ef. yn gẏmỽys trỽy y hoỻ
arỽydoneu tec a|e aruev a|e gorff ỻe+
uedic ynteu. ac yn varỽ a|e byryỽys y|r
ỻaỽr. ac y|dywaỽt ỽrthaỽ mi ya|th orchym+
ynnaf y|r gỽr yr ymrodeist dy hun idaỽ.
Ac ar hynny y brathỽys Clarel y
varch y tu ac attaỽ y|dial y sarassin
os arhoei oliuer. ac y deuth Rolant
ar draỽs yn|y erbyn. Ac ef a|e gwant y
sarassin ef yn|y daryan dyrnaỽt maỽr.
a da uu y arueu a|diogel a|e differassant
rac y agheu. yny dyrcheuis y varch
y draet blaen a|dygỽydaỽ yn ol y
bedrein ef a|rolant y|r ỻaỽr. Ac yna
yd|ymorelwis Clarel yn vchel ar eu
harỽyd Naimaỽnt. Ac y ffoes y tu a|r
dinas yn gyntaf ac y gaỻei. dan erch+
i y|r duỽ hỽnnỽ y groessi a|e amdiffyn.
Ac eissoes Oger lydanais a gauas y
vlaen. ac a|e gỽant dyrnaỽt maỽr
ym|perued cledyr y dỽy·uronn. ac ny
thorres dim o|r arueu rac eu dahet.
mỽy no chynt yr hynny ef a aeth y|r
ỻaỽr yn|annwar. ac oliuer a|gymer+
th y varch ac a|deuth ac ef gervyd
y avỽyneu y rolant. ac a|dywaỽt wr+
thaỽ ual hynn. Arglỽyd heb ef esgyn
yn|gyflym a ỻyma varch ytt yn an+
rec y|gan Oger yssy weỻ no|r|teu di
a mi a|debygaf y tal cant o·honaỽ.
Ac yna yd esgynnỽys Rolant yn
gyflym heb dodi y droet yn|y warth+
auyl. nac ymauel a|r goryf. Y sarascin

431

wedy|r gyuot yn|y seuyll. a thynnu Me+
ỻe y gledyf ac a|e daryan ym·ymdiffynn
yn rymus. a Rolant a|deuth parth ac
attaỽ. ac a|dynnỽys dỽryndal aỻan. ac
a drỽeis* kymeint ac a|gyfvaruu o|e
daryan|ac ef hyt y|maes. Clarel a
ymdifferth ac a ymladaỽd yn|drut. ac
ef a|ỽelas eissyoes na|thygyei idaỽ. ac
a|dyỽat ỽrthunt. Arglỽydi heb ef ge+
dỽch ym vy eneit. a chymerỽch vi yn
vyỽ adolỽyn yỽ gennyf. a chwaen va+
ỽr gadarn a|ỽnaethaỽch. a|phỽy yssyd
bennaf o·honaỽch ual y gaỻỽyf rodi
vyg|kedyf* attaỽ. A rolant a|gymerth
y gledyf y gantaỽ. a hỽynt a|dugant
idaỽ amỽs du ymdeithic. yr hỽnn y ỻa+
dyssit brenhin niniuent y arnaỽ. Ac
yna y kaỽssei y kedymdeithon bonhedi+
geid hynny digaỽn o ymwan. A chlar+
el yg|karchar gantunt. a|thebygu y
geỻynt y dỽyn a|e anregu y chyarlyma+
en. Kynn kerdet o·nadunt hagen vn
viỻtir yd|oed udunt peth ar* araỻ a ysty+
ryynt ymdanaỽ a vei vỽy. Kanys ym+
gynnuỻ yghyt pump cant a|mil ual
y geỻit y hamkanu. Hỽynteu yn clybot
kyrn y|rei hynny. ac yn|gỽelet eu hel+
meu yn|echtywynnu. a|e hystondardeu
yn chỽythu gan y gỽynt. Ac ual y
harganuu Rolant hỽy y dechreuwys
chỽibanat. ac ymgadarnhau yn|y war+
thafleu. a thygu ỽrth Oger myn|yr
arglỽyd goruchaf heb ef. a|vynnỽys y
alỽ yn duỽ. o chaffaf ym·gymysgu dỽ+
ryndal ac ỽy hediỽ. ti a|m|gỽely yn|y try+
chu ac yn eu|ỻad. val y del y chwedleu y
tu draỽ y|r mor. Arglỽydi uarỽnyeit
heb·yr oliuer mi a giglef doethon yn dyỽ+
edut na|dichaỽn dyn ymoglyt y drỽc yn
wastat. a|r neb a|el yn ymwaneu a chy+
vraghodeu mynych ny dianc yn Jach yn
bressỽyl. Kanys pan debycko dyn vỽy+
haf gael ỻonydỽch a damỽein da ohonaỽ
nessaf vyd idaỽ y·na y deruysgu. Gỽir
oỻ heb·yr oger a|ỻyna yr oed reit ynn vot yn
da. ac ny weda ynn vot yn ỻesc. Kanys