Rhydychen, Llsgr. Coleg yr Iesu 111 (Llyfr Coch Hergest) – tudalen 112v
Ystoria Carolo Magno: Can Rolant
112v
466
ytt hynt da lỽydyannus. a|dyrchauel y laỽ
a|oruc Chyarlymaen a|e groessi. Dyỽet
ual hynn heb ef ỽrth uarsli y·gyt ac a|ar+
cho y ỻythyr. y mae Chyarlys yn|damu+
naỽ dy Jechyt rac ỻaỽ yr hynn a geffy
os ti a|vynn gỽneuthur a|edeweist dy+
uot yn|y ol ef y ffreinc y gymryt bedyd
a ffyd gatholic a dangos gỽrogaeth idaỽ
a|dodi dy dỽylaỽ y·rỽg y|dỽylaỽ ynteu.
a chymryt hanner dy gyuoeth y gantaỽ
o|e dala y·danaỽ. Rolant y|nei ynteu bie+
iuyd yr hanner araỻ y|r kyuoeth o|e dala
yn|yr yspaen. Ac ony wney di hynny o|th
vod ti a|e gwney o|th anuod. ac ef a|daỽ y|damg+
ylchynu cesar aỽgustam dy dinas di. ac
nyt a y ỽrthaỽ yny caffo. a|th dỽyn ditheu
o|th anuod yn rỽym gantaỽ y ffreinc. ac
yno y|th gymheỻir o|th anuod yr hynn
a gymer gennyt o|th uod yr aỽr honn.
A|phan daruu y|r brenhin dywedut hynny
ỽrth wenwlyd. kychỽyn ymdeith a|oruc
Gwenỽlyd. a chant o|e uarchogyon e hun
a|e kanhebrygaỽd o|r ỻys. ac ef a|doeth y
bebyỻ ac ef a|ymgyweiryaỽd o adurn
maỽrhydic arderchaỽc. March uchel
hardwedus a|ducpỽyt idaỽ. a|gỽyrda
oed yn|y gylch yn|y wassanaethu. ac a
gennicyassant idaỽ vynet y·gyt ac ef.
Poyt peỻ y wrthyf|i heb·y gỽenỽlyd
dỽyn neb y·gyt a mi ym|perigyl agheu
y gan y paganyeit. kanys ỻei|goỻet yỽ
vyg coỻi i no choỻi niuer maỽr y·gyt
a mi. ac ysgaỽnach yỽ clybot uyg|coỻi
i no|e welet. A phan eloch y dir ffreinc
annerchỽch gennỽch uyg|gỽreic. a baỽt+
win vy mab. ac ual y trickyo ynoch vyg
karyat i gỽedy bỽyf varỽ. mi at·dolygaf
yỽch gadỽ kedymdeithas ac ỽynt. a phe+
ri canu efferenneu a|saỻỽyreu rac vy
eneit ynneu a|rodi diỻat y|r rei noethon
a|bỽyt y essewedigyon. Ac yna ymw+
ahanu a|e dylỽyth a mynet y·gyt a|chen+
nadeu y paganyeit. ac am y vynedyat
ynteu ymdeith a|e|gỽynuan a|e duchan
yd|oed y gwyrda yn ovynhau am·danaỽ
ac yn|drycyruerthu yn|doluryus ual
467
hynn. ym·choel ymchoel attam yn Jach
dywyssaỽc arderchaỽc. bychan y|th ga+
rei a|th anuones y|r|neges honn. Rolant
dy lys·uab kan etholes e·uo dy·di y hynt
mor berigylus a|honn. goreu yỽ y·daỽ ef
dy dyuot ti yn Jach. ac na chyuarfo a thi
dim perigyl y gan varsli enwir. Ti a
deuthost y gan genedyl kymeint a chystal
ac na eiỻ chyarlys diffryt rolant rac ag+
heu o·ny deu|di yn Jach o|r neges honn. O+
dyna gyuarystlys a gwenwlyd y marcho+
kaaỽd Beligant ac ymgeissaỽ ac ef ˄yn ystry+
ỽys ˄ual hynn. maỽr yd aflo·nyda tra chant*.
kany ỽyr dodi teruyn ar geissaỽ a vo mỽy+
haf yd|achwaneco y medyant mỽyaf y
chwennych y medyannus. wely di a geis+
saỽd Chyarlys aỽch brenhin chỽi ac a|chỽ+
annegod idaỽ o deyrnassoed o gedernit.
ac ettwa ny mynn or·ffowys yr y uot yn|ym+
dreiglaỽ yn heneint. yn keissaỽ kynydu te+
yrnassoed. ef a gauas gorstinabyl. a|r cala+
byr a|r|pwyỻ a|gwlat ruuein. a|r|yspaen.
A phaham y bei reit idaỽ ef drossi yr ystlys
dielỽ yssyd einym ni o·honei. Nyt yn was+
tat y keissir ỻauuryaỽ yr chỽant. namyn
tra barhao ffynnant heb lesged ny or·ffow+
ys maỽrurydigrỽyd medỽl grymus heb+
y gỽennwlyd. Ac nyt oes achaỽs gan
chyarlys y ymlad a phaganyeit. namyn
y geissaỽ y dỽyn y gret ar ffyd grist. ac y
estỽg o|e|bendeuigaeth ef. ac ny chauas yn+
teu eiryoet a|aỻei wrth·ỽynebu idaỽ. Ac ue+
ỻy y maent y deudec gogyfurd. ny chaỽs+
sant eiryoet ac eu|gorchy·vygei o anyana+
ỽl maỽrvrydigrỽyd clot a molyant. Nyt
barnadỽy yn uolyant namyn yn|agkygho+
rus drudannaeth heb y pagan ymrodi yn
wastat y lauuryeu a pherigleu heb or·ffoỽys.
Paham y gat y saỽl wyrda yssyd yn freinc
yn|yr oet y mae Chyarlys y ymyrru yn|y|sa+
ỽl berigleu hynny. pan|oed oet y baỽb o·nadunt
orffowys. Diwarnaỽt heb·y gwennwlyd yd
oed Chyarlys yn eisted yg|gwasgaỽt prenn
ac y|deuth Rolant attaỽ ac aual coch yn|y
laỽ a|e rodi idaỽ gan yr ymadraỽd hỽnn
kymer hỽnn yn|ernys ytt ar estỽg o·honaf|i
| « p 112r | p 113r » |