Breudwd Rhyddiaith Gymraeg 1300-1425
English

Rhydychen, Llsgr. Coleg yr Iesu 111 (Llyfr Coch Hergest) – tudalen 113r

Ystoria Carolo Magno: Can Rolant

113r

468

1
ytti holl urenhinyaeth y dayar. a|ll·awer
2
a|darestygeist|i hyt hynn. a llaỽer a darestygy
3
ettwa ac nyt oes hayach heb estỽg ytt o|r
4
yspaen y·gyt a|ỻaỽer o|wladoed ereill. ac y
5
mae adaỽ ytt ar estỽg babilon. Yyued* yỽ
6
heb·y beligant pa|hyder yssyd gann rolant
7
neu pa|aỻu yssyd idaỽ pan adaỽho estỽg y
8
saỽl urenhined hynny y Chyarlys. O|r
9
ffreinc heb·y gwennỽlyd y mae hyder Ro+
10
lant. y gỽyr nyt ỻei a|veidant noc a|vedyly+
11
ant. ac nyt ỻei a aỻant noc a|chỽennychant.
12
ac nyt oes ydan y nef dim ny aỻont o|r a ue+
13
dylyont y estỽg oc eu nerthoed. A chyme+
14
int y kar paỽb o|r freinc Rolant ac na|s naca+
15
ant ef o dim. o|r a vynno ỽrth y ewyỻys.
16
Nyt oes neb ryỽ da kyndrychaỽl ar helỽ Ro+
17
lant ny|s kyffredino y baỽb o dryzor a sỽllt
18
a meirch. ac arueu. a thlysseu. ac am|hynny
19
y keif ynteu unolyaeth paỽb. A thra|barha+
20
aỽd ymdidan y·rỽg Gỽennwlyd a Beligant
21
am Rolant. ỽynt a|wnaethant y urat ac
22
a|e ỻunyassant. yn|y ffuruf ac yn|yr ethry+
23
lith y geỻynt hỽy dyuot ac ef. A|chyuun+
24
ach y kerdassant o hynny aỻan yny deuth+
25
ant y|sesar aỽgustam hyt rac bronn Marsli.
26
Yno yd|oed varsli yn|eisted y myỽn cadeir o
27
eur. ac yn|y gylch kan mil o varchogyon pa+
28
ganyeit yn|daỽedaỽc. heb un geir ar benn
29
yr un o·nadunt. yn aros ac yn|damunaỽ
30
kenadeu Chyarlys. hyt rac bronn marsli y
31
deuthant ef a|beligant a gymerth Gỽen+
32
wlyd herwyd y laỽ. ac a|e duc hyt rac bronn
33
Marsli. ac a|dywaỽt ual hynn. Mahumet
34
ac apollo a|r|dỽyỽeu ereiỻ y gỽassaethỽn*
35
ni udunt a|th Jachao di uarsli. o ganhorthỽy
36
y rei y kỽplayssam ni dy hoỻ negesseu|di
37
rac bron brenhin freinc. Ny|s|attebaỽd
38
Marsli yr hynny. namyn y|diolwch o|e duỽ
39
e|hunan gan|dyrchauel y dỽylaỽ a|e ỽyneb
40
y uynyd. ỻyma y gwrda bonhedic hỽnn
41
heb·y belligant a anuones Chyarlys att·at|ti
42
y uenegi ytt furuf y|dagneued a|ỽneler a
43
thi. Datkanet ynteu heb·y marsli. Ac
44
yna y dyỽaỽt Gỽenỽlyd. Marsli heb ef a|th
45
Jachao|di y gỽr yssyd Jechyt y baỽb. a pho+
46
et agoret vo dy vryt a|th uedỽl o|m|dysc i

469

1
y|th gyffroi ar Jechyt. Chyarlys yssyd yn
2
anuon attat ti gorchymyn y gymryt bedyd
3
a ffyd grist. ac y rodi o·honat ti dy|dỽylaỽ
4
y·rỽg y|dỽylaỽ ef yn arỽyd gỽrogaeth idaỽ
5
a dala ohonat hanner dy urenhinyaeth y+
6
danaỽ ef. a|r hanner araỻ Rolant y nei
7
ynteu bieivyd. o gỽney hynny o|th uod
8
ef a|e kymer y gennyt. o·ny|s gỽney ef
9
a|th|dỽc o|th|anuod hyt yn ffreinc. ac a|th
10
garchara yno yny vych uarỽ o agheu
11
dybryt. Yna y kyffroes Marsli ar|lit ac
12
Jrỻoned. a|phei na|s achuppei reolwyr ef
13
a|e kyrchassei a|chnỽmp eur oed yn|y|laỽ.
14
a|thynnu y gledyf a|oruc gwennwlyd hyt
15
y hanner o|e wein. a|dywedut ỽrthaỽ ual
16
hynn. a gledyf ffydlaỽn prouedic gennyf|i
17
yn ỻaỽer ỻe perigyl. yr aỽrhonn y mae
18
reit ym dy gywirdeeb. kany liwya Chyar+
19
lys ymi vy|ỻad yma yn diaruot o|m gely+
20
nyon. Eu|hethrywyn a|oruc gỽyr udunt
21
oc eu|dryc·anyan. ac agreiffyaỽ yn uaỽr
22
a|oruc y wyrda ar uarsli y dryc·wybot
23
wrth gennat. A menegi idaỽ bot yn geỽ+
24
ilyd idaỽ kodi kennat yny wypit cỽbỽl
25
o|r a|dỽyettei* yn|digaentach. Ac yna tyn+
26
nu ỻinin y uanteỻ a|oruc gỽennỽlyd
27
dros y benn. a dodi y laỽ ar dỽrn y
28
gledyf a nessau ar uarsli yn aruaeth+
29
us a|dywedut ual hynn. Onyt agheu
30
a|m gỽehyrd i bo drỽc bo da gennyt ti
31
varsli. mi a|dywedaf ytti ual y gorchym+
32
mynnaỽd chyarlẏs. Ac ual y bo mỽy
33
dy gyffro ditheu varsli heb ef. y mae
34
Chyarlys yn gorchymmvn ytti ymcho+
35
elut ar fyd grist ac ymadaỽ a|geudỽyw+
36
eu. a rodi dy|dỽylaỽ y·rỽg dỽylaỽ chyar+
37
lys. a dyuot ar dal dy|linyeu y ymrỽy+
38
maỽ yg|gỽrogaeth idaỽ. A|th gymeỻ a|w+
39
neir o·ny deuy o|th uod. a|thi a geffy han+
40
ner dy gyuoeth. a|r hanner araỻ y ro+
41
lant y nei. ac o·ny deuy o|th|uod ti a deuy
42
o|th anuod. ac a|th garcherir ual y dyly
43
enwir. Ac weldy yma ytti lythyr
44
Chyarlys yn inseilyedic ac yn|gayet.
45
a thi a|wely yn|y llythyr gyffelyb y|r a
46
dywedeis i. neu a vo hagrach. ac anaws