Breudwd Rhyddiaith Gymraeg 1300-1425
English

Rhydychen, Llsgr. Coleg yr Iesu 111 (Llyfr Coch Hergest) – tudalen 12v

Brut y Brenhinoedd

12v

47

dyỽespỽyt uchot. Gossot kywydaỽr
a|oruc yndaỽ a rodi kyfreitheu a|breineu u+
dunt drỽy y rei y geỻynt buchedockau
drỽy hedỽch a thagneued. ac yn|yr amser
hỽnnỽ yd|oed Eli offeirat ym mlaen po+
byl yr israel yg|gỽlat Judea. ac yd|oed arch
ystauen yg|keithyỽet gan y philystewy+
dyon. ac yd|oedynt yn gỽledychu tro mei+
bon ector gỽedy ry dehol meibon antenor
oheni ymdeith. ac yn yr eidal yd|oed silui+
us eneas yn dryd˄yd brenhin gỽedy eneas
eỽythyr y vrutus vraỽt y dat. ~ ~
A c yna gỽedy kyỽeiryaỽ pop peth
ar hyt yr ynys yn dagnouedus ac a+
deilat y gaer a|r dinas kysgu a|+
naeth brutus gyt a|e ỽreic. a thri meib a
anet idaỽ ef. sef oed eu henỽeu. Locrinus.
kamber. albanactus. ac ympenn y bedỽa+
red vlỽydyn ar|hugeint gỽedy y dyuodedi+
gaeth y|r ynys y bu uarỽ brutus ac y cla+
dỽyt yn|y dinas a adeilassei e hun yn an+
rydedus. ac yna y|rannỽyt y deyrnas
o|e veibon ynteu. a|locrinus kanys hy+
naf oed a gymerth y ran berued o|r ynys.
ynr hon a|elỽit oeger o|e enỽ ef. ac y ky+
merth kamber o|r tu araỻ y hafren yr
hon a|elỽir o|e enỽ ef kymry. ac y kym+
erth albanactus y gogled. yr hon a|elỽis
ynteu o|e enỽ ef yr alban. a gỽedy eu|bot
veỻy yn|dagnouedus drỽy hir amser
y doeth humur vrenhin dunaỽt a ỻyges
gantaỽ hyt yr alban. a gỽedy ymlad
ac albanactus y lad a chymeỻ y bobyl
ar ffo hyt at locrinus. a gỽedy gỽybot
y gyfranc honno o locrinus kymryt
kamber y vraỽt a|oruc y·gyt ac ef a ch  ̷ ̷+
ynuỻaỽ eu a mynet a|mynet yn er+
byn humur vrenhin dunaỽt a mynet
hyt yg|glan yr auon a|elỽir humur. ac
ymlad ac ef a|e gymeỻ ar ffo. ac yn|y ffo
hỽnnỽ y bodes ar|yr|avon. ac yd|edeỽis
y enỽ ar yr avon yr hynny hyt hediỽ. a
gỽedy kaffel o|locrinus y vudugodyaeth*
honno. ranu yr yspeil a|ỽnaeth y·rỽg y
gedymdeithon. heb adaỽ idaỽ e|hun dim
eithyr teir Morỽyn an·ryued eu pryt
ac eu tegỽch a|gauas yn|y ỻogeu. a|r hy+

48

naf oed uerch y vrenhin germania. Ac a du+
gassei humur gantaỽ pan vuassei yno yn
anreithaỽ y wlat honno. Sef oed enỽ y
vorỽyn honno esyỻt. ac nyt oed haỽd kaf+
fel dyn kyn|decket a|hi yn yr hoỻ vyt. G+
enach oed no|r ychtywynedic asgỽrn mor+
vil. ac no dim o|r a eỻit diaerhebu amdanaỽ.
a diruaỽr serch a|charyat a|dodes locri+
nus arnei. a mynnu y chymryt yn wreic
wely idaỽ. a gỽedy clybot hynny o gorine+
us. ỻuydaỽ a|oruc kanys kyn no|hynny
y gỽnathoed locrinus amot y gymryt y
verch ef yn briaỽt. a|dyuot a|ỽnaeth corine+
us at locrinus dan dreiglaỽ bỽyeỻ deu·ỽy  ̷+
nebaỽc yn|y laỽ deheu. dan dyỽedut y ryỽ
ymadraỽd hỽnn. ac veỻy locrinus y tely
di ymi y|ssaỽl vrath a gỽeli a gymereis i
dros dy dat ti tra vum yn kynudu idaỽ. ky+
mryt aỻtudes hediỽ yn wreic ytt ny ỽdost
o pa le pan henyỽ. a gỽrthot vy merch ineu.
Ednebyd nat prytuerth itt hynny. tra vo
nerth yn|y vreich deheu honn. Yr honn a|la+
daỽd y saỽl geỽri ar draetheu ynys pryde+
in. ac yveỻy y ogyuadaỽ yn|uynych dan
dreiglaỽ y vỽyeỻ. ac yd|aeth y eu kedymdei+
thon y eu tagneuedu. a chymeỻ ar locrinus
kymryt merch corineus yn wreic idaỽ. ac y
kysgỽys locrinus gan wendoleu verch cori+
neus. ac yr hynny ny leihaỽys karyat
esyỻt gantaỽ. na·myn y gossot y myỽn da+
yar yn ỻundein. ac anỽylyt idaỽ o|e gỽassa+
naethu yn|dirgel ac o|e gỽarchadỽ. ac yno y
deuei ynteu yn gudyadan attei hi. ac veỻy
y bu yn mynychu attei seith mlyned heb
ỽybot y neb eithyr y annỽyleit. namyn yn
rith gỽneuthur aberth y|r dỽ·yweu y deu+
ei ef yno. a beichogi a gauas esyỻt a mer+
ch a vu idi. ac ar honno y dodet hafren. a
beichogi a|gauas gỽendoleu a mab a anet
idi hitheu. ac ar hỽnnỽ y dodet madaỽc. ac
y|rodet at corineus y hendat ar|uaeth. ac
ympen yspeit gỽedy marỽ corineus. yma+
daỽ a|ỽnaeth locrinus a gỽendoleu. a drych  ̷+
auael esyỻt yn vrenhines. a ỻuydaỽ a|+
naeth gỽendoleu eithyr mod. a mynet hyt
yg|kernyỽ a chynuỻaỽ y ỻu mỽyaf a chyr+
chu ar locrinus. ac ar lan yr avon a elỽir stru+